به گزارش مسیر اقتصاد در سال گذشته میلادی روسیه موفق شد بیش از هر سال دیگری به اروپا گاز صادر نماید. این درحالیست که به گفته آقای الکسی میلر، مدیرعامل شرکت گازپروم، روسیه برنامه دارد در سال جاری نیز ۱۰ درصد بیشتر از سال گذشته به اروپا گاز صادر نماید.
از طرف دیگر احداث خط لوله «نورد استریم ۲» که در حال تکمیل است، این امکان را فراهم خواهد کرد که روسیه در آینده مقادیر بیشتری گاز به اروپا صادر نماید و با وجود رقیبانی همچون قطر و آمریکا، سهم خود را در بازار گاز اروپا افزایش دهد.
در سال گذشته میلادی روسیه بالغ بر ۱۷۹ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به اروپا صادر کرد. در این سال سرد تر شدن هوا و همچنین پایین بودن قیمت گاز درمقایسه با سال‌های پیش از آن، موجب شد روسیه بتواند گاز بیشتری به اروپا بفروشد و رکوردی تاریخی در این زمینه بر جای بگذارد.
با اینحال آقای الکسی میلر، مدیرعامل شرکت گازپروم در مصاحبه‌ای اعلام کرده‌است شرکت گازپروم برنامه دارد که در سال ۲۰۱۷، به میزان ۱۰ درصد صادرات گاز خود به اروپا را نسبت به سال گذشته افزایش دهد. در صورت تحقق این برنامه روسیه برای دومین سال متوالی رکورد فروش گاز خود به اروپا را خواهد شکست و سهم شرکت گازپروم از بازار گاز اروپا بیش از گذشته افزایش خواهد یافت.
طبق برنامه بلندمدتی که شرکت گازپروم برای خود در نظر گرفته است، سهم روسیه از بازار گاز اروپا تا سال ۲۰۳۵ میلادی به طور مداوم افزایش می‌یابد. این درحالیست که در این مدت میزان گاز تولیدی توسط کشورهای حوزه اروپا با کاهش همراه خواهد بود. طبق مطالعات انجام گرفته تخمین زده شده است که در مدت این ۱۸ سال میزان گاز مورد نیاز سالانه اروپا بیش از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب افزایش یابد؛ و روسیه این قابلیت را دارد که این میزان افزایش نیاز اروپا برای واردات گاز را تأمین نماید.
در واقع با کاهش گاز تولیدی در دریای شمالی اروپا و همچنین گاز تولیدی در داخل کشورهای این منطقه، به طور قطع در سال‌های آتی سهم روسیه از بازار گار اروپا افزایش خواهد یافت.
علاوه بر این در ماه‌های اخیر شرکت‌هایی همچون «انجین»، «او ام وی»، «رویال داچ شل»، «یونیپر» و «وینترشال» که در پروژه احداث خط لوله جدید نورد استریم ۲ با شرکت روسی گازپروم همکاری دارند اعلام کرده‌اند نیمی از هزینه ۹.۵ میلیارد یوریی پروژه احداث این خط لوله را تقبل می‌نمایند.
خط لوله نورد استریم کنونی با عبور از دریای زیر دریای بالتیک و بدون نیاز به همکاری اوکراین گاز روسیه را به آلمان میرساند. در صورت احداث فاز شماره دو این خط لوله که نورد استریم ۲ نام گرفته است، ظرفیت صادراتی گاز روسیه از این مسیر دو برابر خواهد شد.
قرارداد انتقال گاز روسیه از طریق کشور اوکراین تا سال ۲۰۱۹ اعتبار دارد و هنوز صحبتی بین دو کشور برای تمدید این قرارداد انجام نگرفته است. طبق گفته مدیرعامل شرکت گازپروم درصورت تکمیل پروژه خط لوله نورد استریم ۲، روسیه میزان گاز انتقالی از سوی اوکراین را کاهش خواهد داد.
در حال حاضر اوکراین ظرفیت انتقال سالانه ۱۲۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را به کشورهای همجوار خود دارد. اما در سال‌های اخیر و با توسعه خطوط لوله روسیه، این میزان به حدود ۵۰ تا ۸۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. با اینحال مقامات روسیه اعلام کرده‌اند برای قرارداد جدید انتقال گاز با کشور اوکراین سالانه تنها حدود ۱۵ میلیارد متر مکعب در نظر دارند که بسیار کمتر از مقادیر فعلی و گذشته است.
خط لوله نورد استریم که گاز روسیه را از زیر دریای بالتیک به طور مستقیم به آلمان میرساند، حدود ۲هزار کیلومتر کوتاه‌تر از مسیری است که گاز را از طریق خاک اوکراین به اروپا انتقال میدهد. از طرف دیگر روسیه تمایل دارد در فروش گاز خود به آلمان به کشورهای کمتری وابسته باشد و وقوع تنش‌های اخیر بین روسیه و اوکراین انگیزه این کشور را در این زمینه افزایش داده است.
خط لوله نورد استریم که از زیر دریای بالتیک گاز روسیه را مستقیما به آلمان میرساند
در دو دهه اخیر به مرور سهم روسیه از بازار گاز اروپا افزایش یافته و اکنون به حدود یک سوم رسیده است. از نگاه کارشناسان این مسئله کشورهای اروپایی را عمیقا به روسیه وابسته نموده است. با اینحال مدیر عامل شرکت گازپروم در موضع گیری های رسمی خود چنین مطلب را رد میکند؛ چراکه معتقد است اگر وابستگی وجود داشته باشد یک طرفه نیست و درحال حاضر یک وابستگی متقابل ببین روسیه و کشورهای اروپایی برقرار است.
با اینحال کارشناسان معتقدند در صورتی که شرایط طبق برنامه شرکت گازپروم پیش برود و در سال‌های آینده بر میزان سهم این شرکت از بازار گاز اروپا افزوده شود، کشورهای اروپایی بیش از گذشته به روسیه وابسته خواهند شد و این مسئله در روابط بین دو طرف تأثیر بسزایی خواهد داشت.
منبع: راشاتودی
