به گزارش مسیر اقتصاد داده‌های واردات اسرائیل نشان می‌دهد که برخی از کشورهای مسلمان، باوجود تلاش‌های سایر کشورهای منطقه برای تضعیف اقتصاد اسرائیل، نقش مهمی در افزایش حجم تجارت این کشور دارند. از آغاز دهه اخیر، بنادر اسرائیل مملو از ورود کالاهای منطقه بوده است. باید توجه داشت که هر محموله نه تنها اقتصاد کشور اشغالگر را تقویت می‌کند، بلکه روایتی فراتر از آمارهای تجاری را بازگو می‌کند، زیرا این تعاملات اقتصادی دارای اهمیت سیاسی نیز است.
جزییات افزایش حجم تجارت کشورها مسلمان با اسرائیل
اگرچه ترکیه یک کشور عربی نیست، اما نخستین کشور مسلمان بود که با تل آویو روابط دیپلماتیک برقرار کرد و اکنون نیز در صدر کشورهای تامین کننده کالاهای اسرائیل در غرب آسیا قرار داد. تنها در سال ۲۰۲۰، ارزش صادرات ترکیه به ۵.۷ میلیارد دلار افزایش یافت که ۶.۲ درصد از کل واردات اسرائیل در آن سال را تشکیل می‌داد. در رتبه دوم امارات قرار دارد که از سال ۲۰۲۰، روابط خود با تل آویو را در چارچوب «توافقنامه ابراهیم» عادی کرد و همچنین، نخستین کشور عربی بود که توافقنامه تجارت آزاد (۲۰۲۲) را با اسرائیل در راستای افزایش حجم تجارت دوجانبه به ۱۰ میلیارد دلار در سال امضاء کرد. ارزش صادرات این کشور خلیج فارس در سال ۲۰۲۲ به ۱.۸۹ میلیارد دلار رسید که ۲.۱ درصد از کل واردات اسرائیل را شامل می‌شود. افزایش ۱۵۴۳ درصدی ارزش صادرات امارات به اسرائیل پس از زمان توافق عادی‌سازی، به ویژه جالب توجه است.
در رتبه سوم نیز اردن قرار دارد که صادرات آن به اسرائیل در سال ۲۰۲۲ به ۴۶۹.۲۵ میلیون دلار افزایش یافت که نسبت به سال ۲۰۱۸ افزایش ۴۸۹ درصدی را نشان می‌دهد. در این میان، مصر اولین کشور عربی بود که با اسرائیل صلح کرد و آن را به رسمیت شناخت، اکنون صادرات آن به کشور اشغالگر در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۱۷۹.۳۱ میلیون دلار بود. با کمال تعجب، الجزایر در رتبه پنجم قرار دارد و صادرات آن به اسرائیل به ۲۱.۳۸ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ می‌رسد که اکثریت آن را مواد شیمیایی معدنی، فلزات گرانبها و ایزوتوپ‌ها تشکیل می‌دهند. افشای روابط تجاری الجزایر و اسرائیل توسط پایگاه داده سازمان ملل، پرسش‌هایی را در مورد موضع الجزایر در برابر عادی سازی، از جمله جرم انگاری آن در دو سال پیش، ایجاد می‌کند.
مراکش با صادرات ۱۷.۹۲ میلیون دلاری به اسرائیل در سال ۲۰۲۲ که عمدتاً مواد غذایی است، در جایگاه ششم قرار دارد. رباط روابط دیپلماتیک و تجاری با اسرائیل را به عنوان بخشی از توافقات ۲۰۲۰ از سر گرفت. در نهایت، صادرات بحرین به اسرائیل در سال ۲۰۲۲ به ۱۰.۵۸ میلیون دلار رسید که نشان‌دهنده افزایش حیرت‌انگیز ۱۲۰۸۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰، سال توافق عادی سازی بین منامه و تل آویو است. صادرات کلیدی شامل آلومینیوم (۸.۷۸ میلیون دلار) و آهن و فولاد (۲.۶۲ میلیون دلار) است. به این ترتیب، مجموع صادرات کشورهای غرب آسیا به اسرائیل بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، ۴ میلیارد و ۳۵۹ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار افزایش یافت و تقریباً رشد ۱۱۱ درصدی را نشان می‌دهد.
نقش محوری ترکیه در تامین انرژی صهیونیست‌ها
اسرائیل برای تولید برق خود شدیدا به نفت و گاز طبیعی وابسته است و این منابع ۸۰ درصد از کل انرژی آن را تشکیل می‌دهند. این رژیم یک صادرکننده خالص گاز طبیعی بوده که در سال ۲۰۲۲، ۹.۴ میلیارد متر مکعب صادرات داشته که ۶.۵ میلیارد متر مکعب آن به مصر و ۲.۹ میلیارد متر مکعب به اردن بود. در مقابل، اسرائیل تمام نفت مورد نیاز خود یعنی روزانه تقریباً ۲۲۰ هزار بشکه وارد می‌کند. از این میزان، ۶۲ درصد مربوط به دو کشور مسلمان نشین، یعنی قزاقستان (۹۳ هزار بشکه) و آذربایجان (۴۵ هزار بشکه) است. بخش باقیمانده علاوه بر برزیل، از کشورهای غرب آفریقا از جمله گابن، نیجریه و آنگولا تامین می‌شود و مقداری نیز به صورت غیرقانونی از کردستان عراق منتقل می‌شود. بندر جیهان ترکیه در جنوب شرقی آن نقش مهمی در تسهیل واردات نفت اسرائیل ایفا می‌کند. این بندر به عنوان مرکز بارگیری برای نفتکش‌های حامل نفت خام از قزاقستان و آذربایجان از طریق دریای خزر با خط لوله باکو-تفلیس-جیهان عمل می‌کند. نفتکش‌ها همچنین نفت را از کردستان عراق در امتداد شرق دریای مدیترانه به بنادر حیفا و عسقلان منتقل می‌کنند.
تانکرهای نفتی از طریق دو بندر اصلی وارد کشور اشغالی می‌شوند؛ «عسقلان» با ۲۲ مخزن با ظرفیت ۱۱ میلیون بشکه و دیگری ایلات در جنوب با ۱۶ مخزن بزرگ نفتی که قادر به نگهداری حدود ۱.۴ میلیون متر مکعب نفت است. البته با افزایش حملات دریایی توسط نیروهای انصارالله یمن در دریای سرخ علیه کشتی‌های مرتبط با اسرائیل، فعالیت این کشور ۸۵ درصد کاهش یافته است. تقریباً ۱۸۰ هزار بشکه نفت روزانه به عسقلان می‌رسد و سپس از طریق خطوط لوله داخلی، آن را به بنادر اشدود و حیفا می‌رساند. هر دو بندر دارای پالایشگاه‌های نفتی با ظرفیت ۱۰۰ هزار و ۱۹۷ هزار بشکه در روز هستند. علاوه بر این، خط لوله‌ای عسقلان و ایلات را به هم متصل و از صحرای نقب با ظرفیت ۱.۲ میلیون بشکه در روز عبور می‌کند.
با وجود تنش‌های فزاینده و لفاظی‌های تند برخی از کشورهای منطقه در قبال اسرائیل از زمان آغاز حمله نظامی این رژیم به نوار غزه، مبادلات تجاری بدون وقفه ادامه داشته است. هرچند ترکیه اسرائیل را یک دولت «تروریست» می‌خواند، اما با افزایش صادرات خود به اسرائیل و ایفای نقش محوری در حمل و نقل نفت، به رفاه اقتصادی اسرائیل کمک زیادی می‌کند. صادرات به اسرائیل از امارات، اردن، مصر و مراکش نیز شگفت‌انگیز است؛ این کشورهای عربی بیش از همه از سیاست‌های منطقه‌ای دفاع می‌کنند که در خدمت منافع دولت اشغالگر است. در این میان، پیوند شگفت‌انگیزتر، روابط تجاری – هر چند حداقلی – بین الجزایر و اسرائیل است. از همین روی، درک مواضع واقعی دولت‌ها به معنای نادیده گرفتن لفاظی‌های رسمی و بررسی روابط اقتصادی است که معمولا سیاست آن را می‌پوشاند.
منبع: کریدل
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
