کلید افزایش ترانزیت در دستان «گمرک» است

به گزارش مسیراقتصاد رسول کرمی کارشناس ترانزیت و پایانه‌های مرزی سازمان راهداری در نشست تخصصی رسانه مسیر اقتصاد تحت عنوان «بررسی علل توقف طولانی مدت کالا و ناوگان در مرزها» به بیان علل طولانی شدن فرآیند عبور ناوگان حامل بار از مرزها پرداخت. به گفته وی عدم نگاه اقتصادی به مرزها سبب شده است که ایران با وجود برخورداری از موقعیت ژئوپلتیک مناسب، نتواند بخش قابل توجهی از جریان ترانزیت کالا در منطقه را به خود جلب نماید. حتی می توان ادعا کرد که برخی از مشتری‌های ترانزیتی خود را نیز از دست داده است. باید توجه داشت که در صورت انحراف جریان ترانزیت از مسیر ایران، به سختی می‌توان آن را بازگرداند.

کرمی در پاسخ به این ادعا که وضع عوارض بر ناوگان خارجی سبب کاهش ترانزیت شده است، گفت: سازمان راهداری به طور پیش فرض برای ناوگان هیچ کشوری عوارض وضع نمی کند. اما به موجب قانون و بر اساس اصل اقدام متقابل و با هدف حمایت از ناوگان داخلی، به ناوگان هر کشوری که برای ناوگان ایرانی عوارض وضع نماید، عوارض وضع می کنیم. به طور مثال کشور پاکستان از ناوگان ایرانی عوارضی دریافت نمی کند و ما نیز متقابلا عوارضی دریافت نمی کنیم. این مسئله به عنوان یک اهرم فشار در دست ما است که بتوانیم از ناوگان خود در کشورهای دیگر حمایت کنیم.

بیشترین زمان توقف ناوگان، صرف امور گمرکی می‌شود

در تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که بیشترین زمان توقف ناوگان ترانزیتی مربوط به انجام امور گمرکی و صف انتظار شرکت نفت است. البته این در حالتی است که ناوگان تعویض نشود اما در صورت تعویض ناوگان یا همان ترانشیپمنت که در بیش از ۷۰ درصد موارد اتفاق می‌افتد، بیشترین زمان، مربوط به تخلیه و بارگیری خواهد بود. گفتنی است که در این حالت نیز متهم اصلی گمرک است که با وضع رویه‌های زمان بر و هزینه زا، حمل یکسره را با دشواری مواجه می‌کند و بدین ترتیب ناوگان خارجی از ورود به ایران منصرف می‌شوند. به گفته وی گمرک در ۴ درصد موارد نیز کالای ترانزیتی را به آزمایشگاه می‌فرستند که به طور میانگین حدود ۳ روز زمان خواهد گرفت.

امکان روانسازی جریان ترانزیت با وجود ضعف زیرساخت در کشورهای همسایه

کرمی همچنین به موضوع ضعف زیرساخت‌های گمرکی در همسایگان ایران پرداخت که گاهی بهانه کندی روند عبور ناوگان ترانزیتی می‌شود. به گفته وی ترکیه توانسته است با وجود ضعف زیرساختهای گمرکی عراق جریان تردد ناوگان میان دو کشور را روان کند. بنابراین ما نیز باید بتوانیم چنین کاری انجام دهیم که این مهم نیازمند اصلاح رویه‌های گمرکی است.

افزایش سرعت عبور ناوگان ترانزیتی از مرزها با انتقال تشریفات گمرکی به پسکرانه‌ها

کارشناس دفتر ترانزیت سازمان راهداری در ادامه به ارائه راهکار برای کاهش زمان توقف ناوگان ترانزیتی در مرزها پرداخت. به گفته وی با انتقال عملیات گمرکی به پسکرانه‌ها یا به عبارت دیگر به گمرکهای داخلی یا مقصد، علاوه بر کاهش ازدحام ناوگان در مرزها، فساد موجود در فرآیندهای گمرکی نیز کاهش خواهد یافت؛ زیرا در داخل کشور امکانات بیشتری موجود است و نظارت نیز قوی تر صورت می‌گیرد.

لزوم اجرای کنوانسیون‌های بین المللی برای تسهیل ترانزیت

کرمی همچنین به لزوم بهره گیری از تجربه سایر کشورها در اداره گمرک‌ها و تسهیل جریان ترانزیت پرداخت و گفت کنوانسیون‌های بین المللی گمرک و حمل بین الملل حاصل تجربیات کشورها در این زمینه بوده و همگی در جهت تسهیل و تسریع جریان ترانزیت است. خوشبختانه ایران در بسیاری از این کنوانسیون‌ها عضو بوده و از زیرساخت‌های فیزیکی خوبی نیز برخوردار است. اما با این حال اداره ناکارآمد گمرک، سرعت تردد ناوگان از مرزها را بسیار کند نموده است.

مرز باید صرفا محل عبور باشد و نه توقف 

ما در بازنگری‌های طرح‌های جامع پایانه‌های مرزی به دنبال تبدیل مرزها به صرفا دروازه عبور هستیم که ناوگان ترانزیتی بتواند به سرعت و به راحتی از یک مرز وارد و از مرز دیگر خارج شود و خدمات و گواهی های مورد نیاز را در طول مسیر دریافت نماید. مرز دوغارون اولین مرزی است که مطالعات طرح جامع آن به پایان رسیده و در حال پیاده سازی ایده فوق در آن هستیم.

وی در پاسخ به نگرانیها در خصوص قاچاق و تعویض کالا در مسیر گفت: زیرساختهای رصد ناوگان در مسیرهای ترانزیتی موجود بوده و گمرک نیز باید دوربین های بارکد خوان خود را در طول مسیر نصب کند. بدین ترتیب می توان از عدم وقوع قاچاق اطمینان حاصل نمود.

انتهای پیام/ حمل و نقل