افزایش نفوذ و حضور اقتصادی چین در آمریکای لاتین

به گزارش مسیر اقتصاد در اوایل مارس ۲۰۲۳، ژنرال لورا ریچاردسون، رئیس ستاد فرماندهی جنوبی ایالات متحده، در جلسه کنگره ایالات متحده اظهار کرد که اقدامات چین در آمریکای جنوبی تهدیدی برای امنیت ایالات متحده است. به گفته او، چین در یک روند پیوسته به دنبال جایگزینی با ایالات متحده به عنوان رهبر منطقه است.

جزئیات تجارت فزاینده چین و آمریکای لاتین

در حوزه اقتصادی، نفوذ چین در آمریکای جنوبی و دریای کارائیب در حالی افزایش پیدا کرده است که زمانی ایالات متحده قدرت بلامنازع در این منطقه بود. از اواخر دهه ۱۹۹۰، علاقه چینی‌ها به آمریکای جنوبی و کارائیب روند فزاینده به خود گرفت. پکن برای تداوم رشد اقتصادی بی‌سابقه خود شروع به یافتن نفت و سایر مواد خام در سایر نقاط جهان کرد. در سال ۲۰۰۰، تجارت چین با این منطقه بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار بود که در سال ۲۰۲۱ به ۳۱۴.۸ میلیارد دلار رسید. بالاخره در سال ۲۰۲۳، چین بزرگترین شریک تجاری ۹ کشور منطقه یعنی آرژانتین، برزیل، بولیوی، کوبا، شیلی، پرو، پاراگوئه، اروگوئه و ونزوئلا شد. هرچند رشد تجارت چین و منطقه آمریکای لاتین چشمگیر است، اما هنوز ایالات متحده بزرگترین شریک تجاری آنان محسوب می‌شود. در سال ۲۰۲۰، تجارت ایالات متحده با این منطقه ۷۵۸.۲ میلیارد دلار بود که ۷۱ درصد آن شامل تجارت با مکزیک می‌شود.

در سال ۲۰۲۱، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین در این منطقه به بیش از ۱۳۰ میلیارد دلار رسید. قبل از همه‌گیری کووید-۱۹، چین بزرگ‌ترین وام‌دهنده به منطقه بود و بانک‌های توسعه‌ای چینی ۶۶.۵ میلیارد دلار تسهیلات ارائه کرده‌اند که بیشتر شامل پروژه‌های زیربنایی است که دسترسی شرکت‌های چینی به منابع طبیعی را تسهیل می‌کند. البته بخش کوچکی از این تسهیلات در چارچوب ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) ارائه شد. هرچند که ردپای اقتصادی چین در منطقه بسیار افزایش یافته است، اما ایالات متحده و اتحادیه اروپا همچنان بزرگترین سرمایه‌گذاران خارجی در آن هستند که به ترتیب ۳۶ و ۳۴ درصد از کل سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهند. باید توجه داشت که چین به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ با رکود اقتصادی مواجه است، وام‌های این کشور تا حدودی کاهش یافته‌اند.

تبدیل دستاورد اقتصادی به نفوذ سیاسی

اینکه دستاوردهای اقتصادی چین در منطقه تا چه حد به نفوذ سیاسی و دیپلماتیک منجر می‌شود، هنوز قابل برآورد نیست. برای نمونه، چین بیش از یک دهه بزرگترین شریک تجاری برزیل بود، اما تنش در دولت‌های چپ و راست برزیل در نفوذ سیاسی آن تاثیرگذار بوده است. یا در پاناما، پس از فشارهای بی‌امان ایالات متحده، چندین قرارداد زیرساختی میلیارد دلاری که در ابتدا به شرکت‌های چینی اعطا شده بود، لغو و به شرکت‌های کره جنوبی و ژاپنی داده شد.

ژنرال ریچاردسون در طول سخنرانی خود در کنگره همچنین هشدار داد که چین حمایت خود را از دولت‌های ضد آمریکایی در منطقه از جمله ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه افزایش داده است. البته به استثنای ونزوئلا، سرمایه‌گذاری و تجارت چین با این کشورها بسیار کم است. در حالی که قدرت ایالات متحده در منطقه همچنان پابرجاست، چالش‌ها در حوزه اقتصادی در حال افزایش است. هیچ قدرت دیگری (حتی اتحاد جماهیر شوروی) نتوانست سلطه اقتصادی ایالات متحده بر منطقه را به چالش بکشد.

در حالی که اکثر کشورهای منطقه به دنبال روابط نزدیک خود با ایالات متحده هستند، در عین حال، خواهان بهره‌مندی از مزایای تجارت و سرمایه گذاری عظیم چین هستند. در آستانه کرونا، کل تجارت بین چین و آمریکای لاتین به ۳۱۴.۸ میلیارد دلار رسیده بود. همچنین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین در آمریکای لاتین حدود ۱۳۰ میلیارد دلار و تسهیلات توسعه‌ای اعطاشده توسط بانک توسعه چین و بانک صادرات و واردات چین حدود ۶۶.۵ میلیارد دلار بود. با در نظر گرفتن سال ۲۰۰۰ به عنوان پایه، ارقام در هر سه بخش به طور تصاعدی رشد کرده‌اند.

هرچند سطح تجارت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در طول همه‌گیری اندکی کاهش یافت، باید توجه داشت که تسهیلات توسعه‌ای چین به منطقه در سال ۲۰۲۰ تقریبا صفر بود. همچنین با توجه به افزایش اهمیت اقتصادی جنوب جهانی؛ پیش‌بینی می‌شود که چین بتواند به دلیل بی‌توجهی ایالات متحده به منطقه، در آینده حضور قدرتمندی در آمریکای لاتین و دریای کارائیب ایجاد کند. از همین روی، ایالات متحده دیگر نمی‌تواند منطقه را کاملا حوزه نفوذ خود بداند و احتمالا رفتار واشنگتن با آمریکای لاتین مانند حیاط جلویی تا حیاط خلوت خود باشد.

منبع: آسیاتایمز

انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی