درآمد خالص ۱۲ هزار میلیارد تومانی دولت از شرکت های دولتی

مسیر اقتصاد/ بودجه شرکت های دولتی بر اساس لایحه سال ۱۴۰۱، در حدود ۲۲۳۱ هزار میلیارد تومان تعیین گردیده است که به نسبت بودجه سال ۱۴۰۰، رشدی در حدود ۴۲ درصدی دارد. بودجه شرکت‌های دولتی در حدود ۶۱ درصد از بودجه کل را تشکیل می دهد که البته اتفاق جدیدی نیست و از سالیان قبل نیز، نسبت بودجه شرکت‌های دولتی به بودجه کل تقریبا در همین حدود بوده است.

تفاوت بودجه شرکت های دولتی با بودجه عمومی

با وجودیکه بودجه شرکت های دولتی به همراه بودجه عمومی ارائه می گردد اما از نظر ماهیت، این دو بودجه با هم یکسان نیستند. در بودجه عمومی، درآمدهایی که دولت از طرق مختلف مانند دریافت مالیات، دریافت عوارض، فروش اموال و دارایی و… به دست می آورد به خزانه کل منتقل گردیده و از آنها، صرف هزینه کرد دستگاه های اجرایی کشور می شود. در بودجه شرکت‌های دولتی اما درآمد شرکت ها به خزانه واریز نمی شود و هر شرکت، هزینه ها و درآمدهای خود در کسب و کار مرتبط را گزارش می کند. در واقع در بودجه شرکت‌های دولتی، صرفا به صورت اطلاعی، درآمدها و هزینه های شرکت های دولتی بیان می شود و ماهیت آن «ترازنامه شرکتی» است که با بودجه عمومی تفاوت دارد.

تا قبل از سال ۶۶ و تصویب قانون محاسبات عمومی، شیوه ارائه بودجه متفاوت بود، اما از این سال بودجه کل تعریف شد که شامل بودجه عمومی و بودجه شرکت های دولتی می شد و از آن پس، علی رغم تفاوت در ماهیت، این دو در کنار یکدیگر قرارگرفتند که البته معنای خاصی را متبادر نمی کند.

درآمدها و هزینه های شرکت های دولتی برای دولت

همان طور که اشاره گردید، بودجه شرکت های دولتی تماما به خزانه واریز نمی گردد اما بخشی از درآمدها و هزینه های شرکت های دولتی با خزانه در ارتباط است که همان منابع، جزو «بودجه عمومی» محسوب می گردند و باید به آنها توجه شود، نه به عدد بزرگ ۲۲۳۱ هزار میلیارد تومانی شرکت های دولتی که بعضا ممکن است کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس را هم به اشتباه بیندازد.

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۱، درآمدهای دولت از شرکت های دولتی از ۶ محل «مالیات علی الرأس اشخاص حقوقی» که به صورت یک دوازدهم دریافت می شود، «مالیات عملکرد شرکت های دولتی»، «۵۰ درصد سود ویژه»، «سود سهام دولت در شرکت های دولتی و شرکت های با کمتر از ۵۰ درصد سهام»، «سود سهام معوقه» و «۲ درصد هزینه شرکت های سودده و فاقد زیان» که طبق جزء «ط» تبصره بودجه اخذ و به خزانه واریز می‌شود، حاصل می گردد.

دولت همچنین از ۲ مسیر اعتبارات تملک سرمایه ای که بابت طرح های توسعه ای و عمرانی به شرکت ها داده می شود و اعتبارات هزینه‌ای که بابت جبران زیان به شرکت های زیان ده داده می شود، از منابع عمومی در شرکت های دولتی هزینه می نماید.

خالص درآمد شرکت های دولتی برای دولت

بر اساس مبالغ تعیین شده در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت از شرکت های دولتی در مجموع ۵۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد دارد و ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برای آن ها هزینه می کند؛ یعنی به طور خالص درآمد دولت از شرکت های دولتی در حدود ۱۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.

این درآمد بر اساس منابعی است که با خزانه در ارتباط است و جزو منابع عمومی دولت محاسبه می شود، از همین روی در زمینه شرکت های دولتی صرفا باید به این عدد توجه شود و نه عدد بزرگ ۲۲۳۱ میلیارد تومان که عمده منابع و هزینه های آن «ترازنامه شرکتی» بوده و ماهیتا با «بودجه عمومی» متفاوت است.

انتهای پیام/ حکمرانی