مسیر اقتصاد/ گروه بورس تجاری شیکاگو «CME Group» بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین بازار مشتقه در جهان است که از چهار بازار معامله، شیکاگو «CME»، هیات تجاری شیکاگو «CBOT»، بورس کالای نیویورک «NYMEX» و بورس کالای کامکس «COMEX» تشکیل شده است. در هر کدام از این بازارهای بورس، طیف گسترده‌ای از معاملات کالایی انجام می‌شود.
گروه بورس تجاری شیکاگو بخش مهمی از زیرساخت مالی آمریکا است. بیشتر معاملات این گروه تجاری در بخش کشاورزی، انرژی، شاخص‌های سهام، فلزات، املاک و آب‌وهوا انجام می شود. در گروه بورس تجاری شیکاگو سالانه حدود ۳ قرارداد منعقد می‌شود.
در بورس تجاری شیکاگو محصولات کشاورزی از جمله گندم، جو، برنج، ذرت، سویا، قهوه، شکر و همچنین دام و گوشت معامله می‌شود. گندم یکی از محصولاتی است که از ابتدای تاسیس بورس‌های کالایی گروه تجاری شیکاگو در آن معامله شده است. در حال حاضر معامله گندم در بورس شیکاگو به صورت معاملات آتی انجام می‌گیرد.
مشخصات قرارداد آتی گندم در بورس کالای شیکاگو
قرارداد آتی، تعهد مبادله در آینده طبق استانداردهای خاص است. به عنوان مثال قرارداد آتی گندم در بورس کالای شیکاگو، به عنوان معیار قیمتی برای تولیدکنندگان، آسیابان و صادرکنندگان این محصول است.
قراردادهای آتی گندم در بورس کالای شیکاگو در ماه‌های اردیبهشت، تیر، شهریور، آذر و اسفند صورت می‌گیرد. حجم هر قرارداد آتی برای محصول گندم حداقل ۱۳۵ تن است.
یکی از معیارهای مهم در ارزیابی کیفی گندم در بورس شیکاگو رطوبت این محصول است. حد مجاز رطوبت برای پذیرش در بورس کالای شیکاگو ۱۳.۵ درصد است به این معنا که گندم با رطوبت بالاتر از این حد در این بورس پذیرش نمی‌شود.
قیمت محدودکننده عاملی برای کنترل نوسان قیمت گندم در بورس شیکاگو
در بورس شیکاگو برای معاملات آتی گندم و دیگر محصولات کشاورزی هر سال دو بار محدودیت قیمتی اعلام می‌شود به این معنا که قراردادی بالاتر از حد قیمت اعلام شده بورس، نمی‌تواند صورت بگیرد. قیمت‌های محدودکننده گندم در ماه‌های اردبیهشت «مِی» و آبان «نوامبر» اعلام می‌شود. قیمت محدودکننده باعث کنترل نوسان قیمتی در بازار می‌شود.
نحوه کشف قیمت‌های محدودکننده به این صورت است که قیمت‌های تسویه روزانه در ۴۵ روز معاملاتی قبل، جمع‌آوری و میانگین آنها محاسبه می‌شود؛ سپس ۷ درصد خود قیمت بدست آمده به آن اضافه می‌شود. عدد بدست آمده محدودیت قیمتی است به نحوی که اولین محدودیت قیمت از اولین روز معاملاتی اردیبهشت ماه تا آخرین روز معاملاتی مهرماه اعمال می‌شود و قیمت محدودکننده دیگر نیز از اول آبان ماه تا آخر فروردین اعمال می‌شود. به این ترتیب هیچ معامله‌ای بالاتر از حدود تعیین شده انجام نمی‌شود.
معاملات آتی باید تا قبل از پانزدهمین روز تقویمی هر ماه تسوبه شوند، اگر دو روز کاری بعد از پانزدهمین روز تقویمی تسویه معاملات صورت بگیرد با اعمال هزینه دیرکرد برای طرف تاخیرکننده، معامله قابل قبول خواهد بود در غیر این صورت قرارداد منحل می‌شود.
نحوه پوشش ریسک آب‌وهوایی تولیدات کشاورزی در بورس شیکاگو
بورس کالای شیکاگو تنها بورس آتی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا بر روی دمای سرد، آفتاب یا بارندگی معامله انجام دهند، که به آن مشتق آب‌وهوایی می‌گویند. در سال ۲۰۲۰، روزانه بیش از ۱۰۰۰ قرارداد مربوط به آب‌وهوا با حجم کل سالانه بیش از ۱ میلیارد دلار در این بورس معامله شد.
مشتق آب وهوایی «Weather Derivative» یک ابزار مالی است که توسط شرکت‌ها یا افراد برای محافظت در برابر خطرات ناشی از آب‌وهوا استفاده می‌شود. فروشنده مشتق آب‌وهوا موافقت می‌کند که ریسک تغییرات شاخص‌ها را در ازای دریافت حق بیمه متحمل شود. اگر قبل از انقضای قرارداد خسارتی رخ ندهد، فروشنده سود خواهد برد و در صورت بروز آب‌و هوای غیر منتظره یا نامساعد، خریدار مشتقه (کشاورز) مبلغ مورد توافق را مطالبه می‌کند.
مشتقات آب‌وهوا شبیه بیمه هستند با این تفاوت که بیمه حوادث و اتفاقات خاص آب‌وهوایی را در برمی‌گیرد در حالی که این مشتق یک معیار خاص مثل دما را می‌سنجد. در بیمه حتما باید به میزان تولید محصول خسارت وارد شود تا بیمه محصول پرداخت شود اما در مشتق آب‌وهوایی عدم کاهش تولید معیار معامله نیست و فقط تغییرات مدنظر در قرارداد معیار اصلی تلقی می‌باشد. مشتقات آب‌وهوایی باعث می‌شود کشاورز با ضریب اطمینان بیشتری اقدام به کاشت گندم و سایر محصولات کند.
منابع:
[۱] سایت هیئت تجاری شیکاگو
[۲] سایت گروه بورس تجاری شیکاگو
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
