مسیر اقتصاد/ بحران کرونا باعث افزایش نابرابری اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان شده است. در بریتانیا که قبل از گسترش کرونا فقر و نابرابری در حال افزایش بود، کرونا نیز باعث تشدید نابرابری شده است. دلیل اصلی این امر افزایش بدهی های افراد کم‌درآمد و در مقابل افزایش پس‌انداز گروه ثروتمندان است. از این رو مالیات بر ثروت راه حلی است که این روزها در بریتانیا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
افزایش تعداد فقرا در بحران کرونا
کرونا باعث شده است که بدهی‌های شخصی افراد که بیشتر برای بازپرداخت وام‌ها، اجاره و قبض آب و برق استفاده می‌شود به شدت افزایش یابد. تعداد وام‌های دریافتی در مقایسه با سال قبل ۶ میلیارد پوند افزایش یافته است. به علاوه تعداد فقرا نیز در حال افزایش است. بر اساس آمار منتشر شده تعداد بسته‌های غذایی توزیع شده در بین کودکان نسبت به سال پیش دو برابر شده است.
حمایت بی سابقه دولت در بحران
دولت بریتانیا نیز در این شرایط حمایت بی سابقه‌ای از مردم انجام داده است. از جمله این اقداماتی می‌توان به حمایت‌های مالی، حمایت از کسب و کارها، افزایش موقت هفته‌ای ۲۰ پوند به کارت‌های اعتباری، ممنوعیت اخراج کارکنان و تمدید توزیع کوپن رایگان برای وعده‌های غذایی مدارس اشاره کرد.
راه حل تامین هزینه های کرونا چیست؟
هزینه چنین حمایت‌هایی برای دولت بسیار زیاد است. این طرح‌ها تا ماه آگوست ۲۰۰ میلیارد پوند برای دولت هزینه داشته است. در سال جاری کسری بودجه دولت بریتانیا نیز به عدد ۴۰۰ میلیارد پوند رسیده است.
در حال حاضر دولت برای تامین این هزینه‌ها از استقراض استفاده می‌کند. فرآیندی که در آن بانک مرکزی بریتانیا اوراق قرضه دولتی را خریداری می‌کند و با این روش عرضه پول در اقتصاد افزایش می‌یابد. این روش برای کوتاه مدت روشی مناسب است. اما در بلند مدت، در آینده برای جبران این بدهی‌ها درآمدهای مالیاتی باید افزایش یابد.
تحقیقات نشان می‌دهد برخی از خانواده ظرفیت بیشتری برای اخذ مالیات بیشتر دارند. زیرا طی بحران کرونا وضع مالی این خانواده‌ها بهتر شده است و میزان پس انداز آن‌ها افزایش یافته است. در این شرایط درآمد این افراد ثابت بوده ولی هزینه‌های آن‌ها کاهش یافته است، به همین دلیل ثروت این خانواده ها در طول اپیدمی افزایش یافته است.
یکی از شاخص‌هایی که بیانگر این امر است نسبت پس انداز خانوار است. آمارها نشان می‌دهد که در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ این شاخص ۲۸ درصد بوده است. این عدد دو برابر بیشترین میزان این شاخص در ۲۰ سال گذشته (۱۳ درصد مربوط به سال ۲۰۱۰) است.
همچنین آمارها نشان می‌دهد در ماه اول بحران کرونا پس انداز یک سوم از ۲۰ درصد ثروتمند افزایش یافته است. افراد ابرثروتمند نیز شاهد افزایش چشمگیر ثروت خود در طی بحران بوده اند. ثروت این افراد ۲۷ درصد افزایش یافته است. بنابراین به راحتی می توان درآمدهای مالیاتی را با افزایش مالیات ثروتمندان که توانایی پرداخت آن را دارند افزایش داد.
آیا عموم مردم از افزایش مالیات‌ها حمایت می کنند؟
افزایش مالیات‌ها به ندرت با حمایت مردم همراه است اما نتایج بررسی های اخیر دانشگاه بیرمنگام و ایپسوس موری در ژوئیه و آگوست ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که ۴۴ درصد از افراد حاضر به پرداخت مالیات بیشتری هستند به جای اینکه خدمات عمومی کاهش یابد.
در این نظرسنجی انجام شده بیشترین حمایت مربوط به اجرای مالیاتی جدید به نام مالیات بر ثروت سالانه بوده است.
درآمد ۲۶۰ میلیارد پوندی مالیات بر ثروت در بریتانیا
نتایج تحقیقات کمیسیون مالیات بر ثروت که در بهار ۲۰۲۰ در بریتانیا برای تجریه و تحلیل مالیات بر ثروت تشکیل شد نشان می‌دهد که اخذ مالیات از ثروتمندان عادلانه ترین و کارآمدترین روش برای افزایش درآمدهای مالیاتی در شرایط بحران کرونا است.
در این گزارش بیان شده است که یک مالیات بر ثروت با نرخ یک درصد و آستانه یک میلیون پوندی در طول ۵ سال ۲۶۰ میلیارد پوند درآمد به همراه خواهد داشت. این میزان با درآمد حاصل از افزایش ۶ درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده یا افزایش ۹ درصدی نرخ پایه مالیات بر درآمد در یک دوره مشابه برابر است.
بهترین زمان برای بررسی مجدد اجرای مالیات بر ثروت در بریتانیا
این کمیسون بیان می‌کند که الان بهترین زمان برای بررسی مجدد و عمیق تر برخی از استدلال‌ها در مورد مالیات بر ثروت است. ۵۰ سال پیش در سال ۱۹۷۴ وزیر خزانه داری وقت بریتانیا، دنیس هلی طرح مالیات بر ثروت را تدوین کرد اما این طرح هیچ وقت به مرحله اجرا نرسید.
همچنین هوارد گلننستر در مقاله‌ای با عنوان چرا مالیات بر ثروت در بریتانیا کنار گذاشته شد؟ بیان می کند که اگرچه مالیات بر ثروت ایده مناسب بود اما اصلی ترین مشکل این طرح هزینه‌های اجرای آن بود و این موضوع به خوبی بررسی نشده بود.
آخرین مطالعه‌ای که در مورد مالیات بر ثروت در بریتانیا انجام شده است مربوط به سال ۱۹۷۵ است. به همین دلیل هدف این کمیسیون بررسی امکان اجرای مالیات بر ثروت با توجه به تغییرات و پیشرفت‌ها در ۵۰ سال گذشته است. کاملا واضح است که در سال های آینده دولت نیاز مبرمی به افزایش درآمدها برای بازپرداخت بدهی‌های حاصل از بحران کرونا دارد. مالیات بر ثروت گزینه‌ای مناسب برای افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش نابرابری است.
منابع:
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
