به گزارش مسیر اقتصاد فرار مالیاتی اثرات مخرب قابل توجهی در اقتصاد به جای می‌گذارد. جدای از اثرات فرار مالیاتی بر عدالت و ایجاد نابرابری، این پدیده اثرات غیرمستقیم دیگری بر سرمایه گذاری عمومی و ارائه خدمات نیز دارد. در این پژوهش اثرات مستقیم و غیرمستقیم فرار مالیاتی بر رشد اقتصادی در ایتالیا بررسی شده است. اخذ مالیات باعث افزایش نوآوری در مشاغل کوچک، افزایش فشار بر بنگاه‌های بزرگ و حذف شرکت‌های کوچک با عملکرد ضعیف از بازار می‌شود. بنابراین جلوگیری از فرار مالیاتی نه تنها از نظر عدالت مالیاتی مهم است، بلکه از نظر اقتصادی و افزایش بهره‌وری نیز اهمیت بالایی دارد.
آیا مبارزه با فرار مالیاتی لازم است؟
در بسیاری از کشورهای پیشرفته و نوظهور شرکت‌ها سهم مالیاتی عادلانه خود را پرداخت نمی‌کنند و فرار مالیاتی بالا است. برای مثال حجم اقتصاد زیر زمینی در کشورهای OECD، درحدود ۱۳.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد شده است. این میزان برای آمریکا ۸.۵ درصد فرانسه ۱۵ درصد و برای ایتالیا ۲۷.۱ درصد بوده است.
به همین دلیل همه سازمان‌های بزرگ بین المللی مانند صندوق بین المللی پول با بیان اهمیت این موضوع دولت‌ها را به مبارزه قاطع با فرار مالیاتی دعوت می‌کنند. جدای از جنبه‌های عدالتی، دیگر دلایل اصلی اهمیت این موضوع بی اثر شدن پایه مالیاتی، کاهش سرمایه‌گذاری عمومی و کاهش ارائه خدمات عمومی در پی فرار مالیاتی است. مسئله‌ای که در فرار مالیاتی به آن توجه نشده است این است که جلوگیری از فرار مالیاتی به طور مستقیم می‌تواند به افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی کمک کند.
فرار مالیاتی عامل کاهش نوآوری شرکت ها
از آنجا که فرار مالیاتی برای همه فعالان اقتصادی یک کشور امکان پذیر نیست و تنها برخی از آن‌ها می توانند فرار مالیاتی داشته باشند این امر باعث تخصیص غیر بهینه منابع و کاهش بهره وری در اقتصاد می‌شود.
در حالی که بیشتر گزارش‌های معروف منتشر شده فرار مالیاتی در مورد شرکت‌های بزرگ است اما باید در نظر داشت که بیشتر فراریان مالیاتی شرکت‌های کوچکی هستند که نظارت بر آن‌ها دشوار است و از طرفی دیگر این شرکت‌ها تمایل چندانی به نوآوری ندارند. تحقیقات نشان می‌دهد که در سال ۲۰۰۶ در آمریکا ۲۹ درصد از گزارش‌های اشتباه مالیاتی مربوط به شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از ۱۰ میلیون دلار و در مقابل ۱۴ درصد از گزارش‌های اشتباه مربوط به شرکت‌های بزرگ بوده است.
به علاوه فرار مالیاتی باعث می‌شود بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی که بهره‌وری پایین دارند بتوانند به صورت ناعادلانه با سایر بنگاه‌ها که مالیات خود را به صورت کامل پرداخت می‌کنند رقابت کنند. بنابراین این امر باعث می‌شود که این بنگاه‌ها از یک حاشیه سود امن بهره‌مند شوند و انگیزه نوآوری نیز کاهش یابد. تا کنون اثرات مستقیم و غیرمستقیم فرار مالیات بر رشد اقتصادی کمتر مورد توجه قرار گرفته است اما این موضوع از اهمیت بالایی بر خوردار است.
یکی دیگر از پیامدهای فرار مالیاتی بنگاه‌های کوچک تغییر رفتار سایر بنگاه‌ها و حرکت به سمت کم شدن نوآوری در سایر شرکت‌های اقتصادی است که این اتفاق نیز باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی می‌شود.
این نتایج از تحقیق و بررسی در اقتصاد ایتالیا که دارای فرار مالیاتی بالا، پویایی ضعیف شرکت‌ها، اندازه کوچک اکثر شرکت‌ها، تحقیق و توسعه (R & D) پایین و میزان بهره‌وری کل پایین در مقایسه با سایر کشورها است انجام شده است. حتی قبل از بحران بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۶ نیز نرخ رشد سالانه بهره‌وری نیروی کار در ایتالیا ۰.۹ درصد بوده در حالی که در فرانسه ۲.۴ درصد و در آلمان ۲.۵ درصد بوده است.
افزایش چشمگیر نوآوری و رشد اقتصادی با جلوگیری از فرار مالیاتی
یافته اصلی این پژوهش این است که هر ساله فرار مالیاتی باعث کاهش رشد بهره‌وری در ایتالیا می‌شود و همچنین اخذ مالیات باعث بهبود کارایی تخصیص منابع و افزایش چشمگیر نوآوری می‌شود.
کاهش فرار مالیاتی باعث کاهش هزینه های رشد اقتصادی می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که زمانی که مالیات‌ها به طور کامل اخذ شود، نوآوری و رشد شرکت‌های کوچک حدودا دوبرابر می‌شود. (پنل A و B شکل زیر ؛ به ترتیب میزان نوآوری و استفاده از نیروی کار در حالت بدون فرار مالیاتی و با فرار مالیاتی را نشان می‌دهد)
همچنین به دلیل ایجاد فضای رقابتی منصفانه با اخذ کامل مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی، نوآوری و رشد در شرکت‌های بزرگ نیز حدود ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
به علاوه بدیهی است که با جلوگیری از فرار مالیاتی درآمدهای مالیاتی افزایش خواهد یافت. پیش بینی می‌شود که این امر به میزان ۵.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی ایتالیا درآمدهای مالیاتی را افزایش دهد.
در این پژوهش بیان می‌شود که ترکیبی از سیاست کاهش نرخ مالیاتی شرکت‌ها و جلوگیری از فرار مالیاتی می‌تواند رشد اقتصادی را تا سطح قابل قبولی افزایش دهد. اگرچه عدالت مالیاتی ایجاب می‌کند که برای تامین منابع مالی فعالیت‌های دولت، همه افراد سهم عادلانه مالیات خود را پرداخت کنند و فرار مالیاتی نداشته باشند، افزایش کارایی و بهره‌وری اقتصادی نیز موضوع مهمی است که اهمیت مبارزه با فرار مالیاتی را دو چندان می‌کند.
منبع: وب‌سایت مجمع جهانی اقتصاد
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
