مسیر اقتصاد/ کشور ترکیه یکی از همسایگان خاکی شمال غرب ایران است که همواره نفت خام، فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی ایران در واردات انرژی این کشور سهم مهمی داشته است. در سال ۲۰۱۹، تقاضای نفت و گاز ترکیه به ترتیب معادل ۸۵۳ هزار بشکه در روز و ۷۵۸ هزار بشکه معادل نفت خام در روز بوده که تقریبا تمام آن از مسیر واردات تأمین شده است [۱].
با توجه به نمودار زیر در سال ۲۰۱۹، تولید روزانه نفت ترکیه برابر با ۶۰ هزار بشکه بوده است. در واقع ترکیه تنها ۷ درصد از تقاضای نفت خام خود را از طریق منابع داخلی تأمین می‌کند.
نمودار زیر نیز روند تولید گاز طبیعی ترکیه طی دو دهه گذشته را نشان می‌دهد. در سال ۲۰۱۹، میزان تولید روزانه گاز طبیعی این کشور برابر با ۸ هزار بشکه معادل نفت خام بوده که این مقدار معادل ۱.۵ درصد تقاضای داخلی ترکیه است.
سیاست‌گذاری برای اکتشافات جدی منابع نفت و گاز در ترکیه
ترکیه در حال اکتشاف منابع هیدروکربوری(نفت و گاز) است و در این زمینه نیز به توفیقاتی دست یافته است [۲]. شرکت نفت ترکیه(TPAO) که از سال ۲۰۱۷ اکتشافات جدی منابع نفت و گاز را شروع کرده، اخیرا بزرگترین میدان گاز ترکیه را در آب‌های دریای سیاه کشف کرده که حاوی ذخایر گاز طبیعی به حجم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب (۶۴ برابر ذخایر فعلی) است. هدف این کشور آن است که گاز طبیعی این میدان را تا سال ۲۰۲۳ عرضه کند. اما زمان دقیق بهره‌برداری و میزان تولید میدان گاز جدید ترکیه هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد [۳]. البته ذخایر این میدان نسبت به میدان پارس جنوبی ۴۴ برابر کوچکتر است.
رئیس جمهور این کشور پیش‌بینی کرده است که اکتشافات دیگری نیز در آب و خاک ترکیه انجام خواهد شد. در صورت صحت این ادعاها، نظام تأمین انرژی کشور ترکیه تغییر خواهد یافت. ترکیه همچنین به منابع قابل توجه گاز طبیعی در شرق دریای مدیترانه چشم امید دارد که باعث ایجاد تنش‌هایی میان این کشور، قبرس و یونان شده است، که هیچ یک حاضر نیستند از دسترسی به این منابع هیدروکربوری صرف نظر کنند.
کاهش واردات گاز طبیعی ترکیه از روسیه
بررسی روند واردات نفت و گاز ترکیه طی ماه‌های اخیر سال جاری میلادی نشان می‌دهد، این کشور قدم در مسیر کاهش وابستگی گازی خود به روسیه گذاشته است. در همین راستا ترکیه، سهم گاز وارداتی روسیه را از ۴۶ به ۲۸ درصد رسانده و از طریق افزایش واردات از جمهوری آذربایجان و نیز گاز مایع شده(LNG) از سایر کشورها این کسری را جبران کرده است.
اکتشافات نفت و گاز ترکیه عامل تغییر در سبد انرژی این کشور
بر اساس گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش، اکتشاف و تولید منابع هیدروکربوری جدید در ترکیه، میزان ارزبری ۴۱ میلیارد دلاری واردات انرژی این کشور را به طور چشمگیری کاهش خواهد داد و منجر به تقویت لیر در برابر دلار خواهد شد.
ضمن اینکه دستیابی ترکیه به منابع گاز طبیعی فراوان می‌تواند در الگوی مصرف سوخت و سبد انرژی‌های مصرفی این کشور تأثیر بسزایی بگذارد و سهم گاز طبیعی را نسبت به سوخت‌های جامد و مایع هیدروکربوری افزایش دهد. همچنین ممکن است که روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را به دلیل کاهش رقابت‌پذیری کند نماید.
ترکیه به دنبال تجارت انرژی
از آنجا که ترکیه تبدیل به یک گلوگاه گاز طبیعی میان غرب آسیا، روسیه و اروپا شده است، منابع گازی جدید حتی می‌تواند ترکیه را تبدیل به یک تاجر بزرگ گاز طبیعی کند. البته تمامی این موارد به قیمت گاز وارداتی ترکیه و هزینه استخراج از میدان کشف شده بستگی دارد.
ضمن اینکه ترکیه از طریق شرکت بوتاش(BOTAS) نگاه ویژه‌ای به تجارت انرژی بخصوص در زمینه گاز طبیعی دارد. ترکیه برای رسیدن به این هدف ۶ خط لوله ترانزیتی برای انتقال گاز از منطقه غرب آسیا و روسیه به اروپا کشیده است.
پینوشت:
[۲] پایگاه تحلیلی مرکز مطالعات زنجیره ارزش
[۳] خبرگزاری یورو نیوز
انتهای پیام/ نفت و انرژی
