مسیر اقتصاد/ عراق در سال های اخیر به طور مداوم با چالش تامین برق مواجهه بوده است؛ به طوریکه کمبود برق به خصوص در تابستان، زمینه ساز بسیاری از اعتراضات اجتماعی در چند ساله گذشته بوده و امنیت عراق را به چالش کشیده است.
جنگ های بی پایان در عراق و تخریب و عدم توسعه زیرساخت های اساسی، از جمله زیرساخت های تولید و توزیع برق، این کشور را با مشکلات جدی در زمینه تامین برق مورد نیاز خود مواجهه کرده است.
جنگ و تخریب زیرساخت ها و سوء مدیریت داخلی و توطئه های خارجی از یک سو و رشد افسار گسیخته مصرف برق به دلیل رشد جمعیت و افزایش نسبی سطح رفاه از سوی دیگر، چالش تامین برق را به یک بحران تمام عیار در سطح امنیت ملی عراق بدل کرده است.
توضیحاتی درخصوص ساختار حکمرانی برق عراق
در زمان حکومت صدام و حزب بعث، بخش برق یکی از زیر مجموعه های وزارت صنعت و معدن عراق بود. در سال ۱۹۹۹ میلادی بخش برق به اداره کل برق ارتقا یافت، اما این اداره کل همچنان در ذیل وزارت صنعت و معدن به فعالیت خود ادامه می داد.
در سال ۲۰۰۳ و در سال‌های پس از حمله آمریکا به عراق، وزارت برق در این کشور تاسیس شد. وزارت برق مسئولیت سیاست گذاری بخش برق و تامین برق در سراسر کشور را بر عهده دارد. همچنین نظارت بر تمام اقدامات عملیاتی (تولید برق ، انتقال و توزیع) نیز بر عهده این وزارتخانه می باشد و تاکنون بخش خصوصی در هیچ کدام از زنجیره های تامین برق عراق حضور ندارد.
وزارت برق بوسیله چهار شرکت عمومی در بخش تولید، چهار شرکت عمومی در بخش انتقال و چهار شرکت عمومی در بخش توزیع، زنجیره تامین برق عراق را مدیریت می کند.
ساختار نهادی وزارت برق کشور عراق به شکل زیر می باشد:
سهم بالای نیروگاه‌های گازی در تامین برق عراق
تامین برق در عراق عمدت از طریق نیروگاه های حرارتی (واحدهای گازی و بخار) انجام می شود. هرچند واحدهای دیزلی و برق آبی نیز بخش کوچکی از تولید برق را انجام می دهند.
در سال ۲۰۱۸، نیروگاه های گازی با ۵۵۲۱ مگاوات، نیروگاه های بخار با ۳۲۷۰ مگاوات، نیروگاه های برق‌آبی با ۲۰۸ مگاوات و مجموعه ی ایستگاه های دیزلی تامین برق با ۳۷۷ مگاوات در تولید برق مورد نیاز عراق نقش آفرینی کرده اند.
لازم به ذکر است نیروگاه های حرارتی عراق از انواع سوخت های مایع و گاز طبیعی برای تولید برق استفاده می کنند که جزئیات آن در نمودار ذیل مشخص شده است:
همانطور که درتصویر بالا مشخص است، گاز طبیعی سهم ویژه ای را در تولید برق عراق دارا می باشد. سوخت این نیروگاه ها عمدتا از طریق واردات گاز از ایران تامین می شود. وابستگی صنعت برق عراق به واردات گاز و برق از ایران سبب شده است تا ایالت متحده آمریکا در بازه های زمانی‌ای که مدام هم تمدید می شود، عراق را از ممنوعیت تجارت با ایران معاف نماید.
صادرات برق و گاز به عراق یکی از معدود روزنه های ارز آوری برای کشور می باشد و به همین دلیل ایالات متحده در تلاش است تا وابستگی عراق به برق و گاز ایران قطع شود. اصرار بر تامین برق عراق از طریق شبکه‌ی برق کشور های حاشیه خلیج فارس در همین راستا قابل تحلیل می باشد.
گفتنی است که تاکنون وزارت نیرو و به طور کلی دولت، اقدام متناسبی در جهت مقابله با این حربه‌ی آمریکا انجام نداده‌اند.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
