غلامرضا شرفی نماینده استان خوزستان و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با مسیر اقتصاد ضمن اشاره به اهداف تاسیس مناطق آزاد در کشور و دنیا، نکاتی در مورد وضعیت این مناطق در کشور ارائه داد.
نماینده مجلس در تبیین دلایل تاسیس مناطق آزاد گفت: مناطق آزاد یک تاکتیک اقتصادی است، مثل دیگر تاکتیک ها از جمله کمپانی های چند ملیتی و بازارهای مشترک. مناطق آزاد برای کشور هایی استفاده می شود که توانمند در یک سری از مزیت ها هستند و از یک سری دیگر از مزیت ها برخوردار نیستند.
وی خاطرنشان کرد: این تعامل سود یکسانی برای طرفین نداشته است؛ هر طرف که توانمندی بیشتر و اعمال قدرت، نفوذ و کنترل بیشتری داشته است، توانسته است بیشتر بهره‌مند گردد.
شرفی ادامه داد: در هر صورت کشور ما، فضاهای مختلفی دارد برای استفاده از ابزار مناطق آزاد و برون رفت از رکود اقتصادی. اما این بدین معنا نیست که ما گوشه گوشه کشور را تبدیل به منطقه آزاد کنیم چرا که ما نتوانستیم که به اهدافی که برای مناطق آزاد پیش بینی کرده بودیم دست پیدا کنیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در تشریح اهداف مناطق آزاد گفت: یک مورد از اهداف مناطق آزاد در تمام دنیا، تولید قدرت بازرگانی است. هر کشوری که اقدام به یک رفتار جدید در هر حوزه ای می کند، انتظار دارد که توسعه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خودش را یک پله بالاتر ببرد و در واقع تولید قدرت کند.
وی افزود: در مناطق آزاد، اولین بحث این بوده است که ما بتوانیم یک اقتصاد فعال و چالاکی داشته باشیم که نتیجه آن داشتن یک بازرگانی فعال در صادرات و واردات است. به این معنی که ما مرزهایی را داشته باشیم که ضمن داشتن تعهدات و معافیت هایی با دیگر کشور ها، بتواند صادرات و واردات را تسهیل کند. با این قید که تراز تجاری ما را مثبت کند یعنی صادرات از واردات بیشتر باشد. البته همه واردات نیز منفی نیست.
شرفی در تشریح این مسئله که هر وارداتی مذموم نیست، گفت: یک وارداتی صورت می گیرد و منشا صادرات چندین محصول دیگر می شود. برای مثال شما ماده اولیه بیسکوییت را وارد می کنید و چندین محصول با اشکال و کیفیت های مختلف را صادر می کنید. در اینجا شما یک محصول را وارد کرده اید اما چندین محصول را صادر کرده اید که تراز تجاری مثبت خواهد شد و این درست است. در هر صورت یکی از اهداف مناطق آزاد این بوده است که رونق صادرات را به کشور ارزانی بدارد.
نماینده مجلس مورد بعدی در اهداف مناطق آزاد را تولید دانست و گفت: باید سطح کیفی صنعت و تولیدات صنعتی را با استفاده از معافیت مالیات و عوارضی که وجود دارد بالا ببریم و می توان از این طریق کشور های دیگر را برای سرمایه گذاری در داخل کشور ترغیب کرد.
وی افزود: برای مثال در حوزه کشاورزی به طور متمادی در ۴_۵ سال گذشته بیشترین تولید گندم، جو و ذرت کشور متعلق به استان خوزستان بوده است که از کیفیت بالایی نیز برخوردار بوده است اما صنایع جانبی استقاده از همین گندم خوب را نداشته ایم.
غلامرضا شرفی در تشریح مسئله محصولات کشاورزی و اهمیت صنایع مربوطه گفت: وقتی غلات خوب داشته باشیم، می توانیم صنایع مربوط به شیرینی جات در مقیاس صنعتی را داشته باشیم که هم اکنون مقدمات صادرات آن در حال انجام است. در ضمن می توان آرد های متفاوت با کیفیت های مختلف داشته باشیم و محصولات متنوع داشته باشیم.
وی تاکید کرد: بنابراین بایستی در این زمینه هم سرمایه گذار داخلی تشویق شود و همچنین شرکا و سرمایه گذاران خارجی از طریق همایش ها، سمینارها و دعوت توریسم اقتصادی. برای این منظور زیرساخت را آماده کنیم، هزینه های اولیه را بپردازیم و امنیت روانی را برای سرمایه گذار ایجاد کنیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس به یکی دیگر از مزیت ها و اهداف مناطق آزاد یعنی صادرات مجدد اشاره کرد و گفت: معافیت های این مناطق، موجب پایین آمدن قیمت تمام شده محصولات می شود. به نحوی که محصولات اولیه را وارد می کنیم و محصولات مختلف با بسته بندی های متفاوت را مجددا صادر خواهیم کرد.
نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چرا در دستیابی به بازار های منطقه ای که از اهداف مناطق آزاد می باشد، موفق عمل نکرده ایم گفت: اما اینکه چرا نتوانستیم در استفاده از بازار های منطقه ای موفق عمل کنیم، یکی به این بر می گردد که در گزینش و حتی جانمایی این مناطق به صورت علمی برخورد نکردیم. ما باید قبل از اینکه به نیاز یک منطقه توجه کنیم، به توانمندی و قابلیت های آن منطقه توجه می کردیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: متاسفانه مناطق آزاد تا به امروز از یک مدیریت جامع علمی برخوردار نبوده اند و از نظر سیاسی نیز در بازاریابی کشورهای همسایه ی خود نیز به خوبی عمل نکردیم. در تاسیس مناطق جدید، بایستی به صورت علمی و دانشگاهی با مسئله برخورد کنیم.
