مسیر اقتصاد/ شرایط کنونی که پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای ایجاد شده است، یک آزمون سخت و مهم را پیش روی دستگاه دیپلماسی ایران و به طور کلی دولت قرار داده است.
اکنون زمان آن است که مسئولین تصمیم گیر در این زمینه، با شناخت مناسب و کامل از وضع موجود بهترین گزینه ها را برای خنثی کردن نقشه هوشمندانه آمریکا در دستور کار قرار دهند.
در ادامه اقداماتی که ایران می تواند به منظور برون رفت از شرایط فعلی در دستور کار قرار دهد، در سه محور مورد بررسی قرار گرفته است:
بی اثر کردن تحریم های خارجی و افزایش قدرت داخلی با تحقق اقتصاد مقاومتی
مهم ترین اقدامی که ایران می تواند در شرایط کنونی انجام دهد، در دستور کار قرار دادن راهکارهایی است که اثرگذاری تحریم های آمریکا و کشورهای اروپایی را از بین می برد؛ که البته این به معنای دور زدن تحریم ها و اقدامات موقتی نیست.
آگاهی کامل از نقاط ضعف اقتصاد کشور، همچون وابستگی به نظام دلاری، وابستگی به درآمدهای نفتی و واردات بی رویه از کشورهای غربی که طی این مدت بیش از پیش حاصل شد، و در ادامه از بین بردن این نقاط ضعف، اولین گام ضروری پیش روی مسئولین کشور است.
بانک مرکزی و وزارت نفت از جمله نهادهایی هستند که در این زمینه در خط مقدم قرار دارند و باید شرایط مقاوم سازی اقتصاد را فراهم کنند.
در ادامه لازم است با قطع امید کامل از سرمایه گذاری و مشارکت با کشورهای خارجی و به طور خاص اروپا، اقداماتی به منظور تقویت توان تولید داخلی و همکاری و تجارت با دیگر کشورهای جهان در دستورکار قرار بگیرد.
تعیین تکلیف شفاف و صریح در زمینه آینده توافق هسته ای
درخصوص توافق هسته ای بدون آمریکا، لازم است ایران به طور شفاف توقعات خود از این توافق را مشخص کند. هرچند آمریکا در بیان کلی تر همان غرب است و تفاوتی با اروپا ندارد.
امکان فروش نفت و انتقال بدون دردسر پول آن به داخل کشور، امکان همکاری با شرکت های خارجی به منظور سرمایه گذاری خارجی و انتقال دانش فنی، نقل و انتقال پول بازرگانان ایرانی بدون هزینه اضافی و از طریق شبکه رسمی بانکی از جمله توقعات ایران از اجرایی شدن توافق هسته ای است.
در ادامه در صورتی که امکان تأمین این خواسته ها بدون حضور آمریکا فراهم است، به صراحت به کشورهای اروپایی اعلام شود که برای زنده ماندن توافق هسته ای، آن ها باید تضمین محکمی در زمینه تحقق خواسته های ایران بدهند و آینده این توافق را از ابهاماتی که تاکنون با آن مواجه بوده است، خارج نمایند.
اقدامات فعالانه در خارج از چارچوب توافق هسته ای
محور سومی که می تواند به طور جدی در خنثی کردن نقشه آمریکا مفید واقع شود، استفاده ایران از دیگر اهرم های فشار است که به طور صریح ارتباطی با برنامه هسته ای ندارند.
در این زمینه ایران می تواند نقش پر رنگ تری در تعاملات منطقه، از جمله در کشورهای عراق، لبنان، یمن و سوریه داشته باشد و جدیت خود در مقابله با رژیم اسرائیل را بیش از پیش عیان کند.
در حال حاضر برنامه های موشکی ایران به طور صریح از توافق هسته ای جدا شده است. جدیت ایران درپیشبرد برنامه های موشکی، پیامی مناسب برای آمریکا و اروپاست که ایران از قدرت منطقه ای خود دست نخواهد کشید.
از طرف دیگر دیپلماسی فعال تجاری و اقتصادی با دیگر کشورهای جهان از جمله چین، روسیه، دیگر کشورهای آسیایی، کشورهای آفریقایی و کشورهای آمریکای لاتین می تواند جایگاه ایران در زمینه تعامل با آمریکا و اروپا را بیش از پیش تقویت نماید.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، فضای تعامل ایران با غرب اعم از آمریکا و اروپا، وارد میدان جنگ اقتصادی شده است؛ این فضا البته مدت هاست که وجود دارد اما باور آن برای عده ای سخت بود. در این شرایط ضروری است مسئولین کشور واقع بینانه از تمام ابزارهای خود استفاده نمایند و به دلخوشی های خلاف واقع در به نتیجه رسیدن تعامل ایران با غرب پایان دهند. برای طی کردن این مسیر، فرصت زیادی وجود ندارد.
