مسیر اقتصاد/ مسعود کرباسیان وزیر امور اقتصادی و دارایی روز سه شنبه (۲۸ فروردین) در نشست با تعدادی از نمایندگان مجلس، با بیان اینکه مبادلات امروز کشور با یورو انجام میگیرد نه دلار، بیان داشت: حذف کامل دلار از مبادلات خارجی دور از دسترس نیست.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به موضوع حذف دلار و جایگزینی یورو در مبادلات خارجی عنوان کرد: امروز مبادلات اقتصادی کشور، گشایش اعتبار و خرید خارجی طبق بخشنامه ها با یورو انجام می گیرد، بنابراین حذف کامل دلار از مبادلات خارجی دور از دسترس نیست.
کرباسیان گفت: در عین حال وزارت امور اقتصادی و دارایی مذاکراتی با کشورهای مختلف انجام می دهد تا مبادلات با ارزهای ملی صورت گیرد که در این روش نیازی به وجود ارز سومی نیست.
یورو ارز تحت سلطه اتحادیه اروپا
نکته ای که درباره سخنان وزیر اقتصاد در رابطه با جایگزینی یورو بای دلار باید مورد توجه قرار گیرد، این است که همانطور که دلار ارز مختص آمریکا و تحت سلطه این کشور است، یورو نیز ارز واحد اتحادیه اروپا بوده و تحت اختیارات این اتحادیه قرار دارد.
به عبارتی دیگر استفاده از یورو برای عملیات پرداخت و تسویه مبادلات تجاری با هر کشوری، به اجازه بانک مرکزی اتحادیه اروپا نیاز دارد. در نتیجه این اتحادیه نیز می تواند همانند آمریکا در مواقع لزوم بر سر راه مبادله با این ارز مانع ایجاد نماید.
البته لازم به ذکر است که استفاده از یورو در مبادلات تجاری با کشورهای عضو اتحادیه اروپا راهکار مناسبی است و در رفع احتیاجات پرداخت های تجاری با کشورهای مذکور می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
اما استفاده از این ارز به عنوان شیوه دائمی پرداخت و جایگزین دلار در تمامی مبادلات ایران با طرفین تجاری اش، همان خطرات احتمالی مشابه استفاده از دلار را دارد و استقلال عملیات مالی بین المللی کشور را از بین می برد.
استفاده از یورو راهکار موقت حل مشکلات ارزی
از طرفی همانطور که دلار به دلیل فشار ناشی از عرضه و تقاضا و سایر مسائل دچار نوسان می شود، یورو نیز با این قبیل مشکلات مواجه است.
در حال حاضر و با توجه به مشکلات نقل و انتقال ارز میان ایران و طرفین تجاری خود، جایگزینی ارز ثالث دیگری به جای دلار نمی تواند راهکار بلندمدت حل مشکل باشد. بلکه راهکار دائمی حل مشکل جایگزینی یک سازوکار به جای ارز ثالث است.
استفاده از یورو به جای دلار مشکلی را حل نمی‌کند/ لزوم تشکیل سبد ارزی
از آنجا که در حال حاضر نظام دلاری مبنای مبادلات جهانی است، هر ارزی (یورو و غیره) جهت نقل و انتقال میان کشورها باید در مرحله ای از نظام دلاری عبور کند. این مسئله باعث شده است که امکان استفاده و نقل و انتقال یورو در تمامی مبادلات تجاری ایران و با طرفین تجاری ممکن نباشد یا به سختی صورت پذیرد. این قبیل مشکلات هزینه مبادلات را افزایش می دهد.
سازوکار ارزهای ملی راهکار دائمی
جهت حل مشکل نقل و انتقال ارز، باید راهکاری مورد استفاده قرار گیرد که روابط بانکی ایران با کشورهای طرفین تجاری اش را بدون درگیری با نظام ارزی جهانی بهبود بخشد.
یورو در بلندمدت تفاوتی با دلار ندارد/ اولویت استفاده از ارزهای ملی در تجارت است
راهکار استفاده از ارزهای ملی با انعقاد پیمان های پولی راهکار دائمی در تجارت با کشورها و بی اثر نمودن تحریم ها است. در این روش ارز خاصی از قبیل دلار و یورو که تحت سلطه و اختیارات کشورهای دیگر است، به عنوان ابزار پرداخت در عمده مبادلات کشور مورد استفاده قرار نمی گیرد. بلکه از ارزهای ملی طرفین تجاری و بدون دخالت نظام دلاری استفاده می شود.
در این زمینه کشورهای مختلف اقدامات متعددی را انجام داده است و ایران نیز پس از مدت ها، در حال عملیاتی کردن اولین قراردادهای پیمان پولی دوجانبه است.
