به گزارش مسیر اقتصاد در بین شیوه های مختلف جا به جایی، حمل و نقل ریلی به سبب مزایای متعدد مانند مصرف سوخت به میزان یک هفتم حمل و نقل جاده ای، ایمنی بسیار بالاتر، ظرفیت جا به جایی بالاتر بار و مسافر و آلودگی کمتر محیط زیست اهمیت ویژه ای دارد.
افزایش سرمایه‌گذاری وزارت راه در جاده با وجود مزیت حمل و نقل ریلی
در بند ۲۴ و ۲۵ سیاست های کلی برنامه ششم توسعه بر اهمیت حمل و نقل ریلی تاکید شده است؛ به طوری که در بند ۲۴ اولویت بخش ریلی در توسعه حمل و نقل و ایجاد مزیت رقابتی برای آن و در بند ۲۵ توسعه حمل و نقل ریلی باری با اتصال شبکه ریلی به مراکز بزرگ اقتصادی، تجاری و صنعتی و شبکه های ریلی منطقه ای و جهانی به ویژه کریدور شمال-جنوب با هدف توسعه صادرات و ترانزیت بار مورد توجه قرار گرفته است.
افزایش حمل بار از طریق شبکه ریلی در سال ۹۶
بررسی ماهنامه آماری راه آهن نشان می دهد که تا پایان ماه بهمن سال ۹۶، معادل ۴۲.۴ میلیون تن بار از طریق شبکه ریلی جا به جا شده است. در صورتی که آمار اسفندماه نیز به این رقم اضافه شود، می توان گفت در سال ۹۶ بین ۴۶ تا ۴۷ میلیون تن کالا از طریق راه آهن جا به جا شده است. این در حالی است که در سال ۹۵، معادل ۴۰.۲ میلیون تن کالا از طریق راه آهن جا به جا شده بود. بنابراین در سال گذشته حمل بار از طریق راه آهن ۶ تا ۷ میلیون تن افزایش یافته است.
مقدار بار ترانزیتی از طریق حمل و نقل ریلی نیز که در سال ۹۵، ۱.۱ میلیون تن بود تا پایان بهمن ۹۶ به بیش از ۱.۴ میلیون تن و تا پایان سال گذشته به حدود ۱.۶ میلیون تن رسیده است. بنابراین بار ترانزیتی جا به جا شده از طریق شبکه ریلی در سال گذشته حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن رشد داشته است.
افزایش حمل مسافر پس از ۶ سال روند کاهشی
در بخش مسافری، تعداد مسافر جا به جا شده از طریق حمل و نقل ریلی از سال ۸۹ تا ۹۵ روند کاهشی داشته است به طوری که از ۲۸.۸ میلیون مسافر در سال ۸۹ به ۲۳ میلیون مسافر در سال ۹۵ رسیده است.
بررسی ماهنامه آماری راه آهن نشان می دهد که تا پایان بهمن سال ۹۶، ۲۲.۳ میلیون مسافر از طریق راه آهن جا به جا شده است. در صورتی که آمار اسفند ماه نیز به این رقم اضافه شود، می توان گفت در سال ۹۶ بین ۲۴ تا ۲۵ میلیون مسافر از طریق راه آهن جا به جا شده است و تعداد مسافر جا به جا شده از طریق راه آهن پس از ۶ سال روند کاهشی، افزایش یافته است.
فاصله زیاد آمار و ارقام موجود با اسناد بالادستی
این آمار و ارقام در حالی است که به گفته مدیرعامل راه آهن، تا پایان برنامه ششم توسعه سهم راه آهن از حمل بار باید به ۳۰ درصد یعنی ۱۹۵ میلیون تن و از حمل مسافر باید به ۲۰ درصد یعنی ۱۰۰ میلیون نفر برسد.
با توجه به این که جا به جایی هر تن کیلومتر بار از جاده به ریل ۳۵ سی سی و جا به جایی هر نفر کیلومتر مسافر از جاده به ریل ۲۰ سی سی صرفه جویی سوخت به همراه دارد، در صورت دستیابی به اهداف برنامه ششم توسعه بیش از ۳ میلیارد لیتر صرفه جویی سوخت در حوزه بار و ۱ میلیارد لیتر در حوزه مسافر (با فرض سیر میانگین ۵۰۰ کیلومتر) عاید کشور خواهد شد.
همچنین به گفته مدیر عامل راه آهن، پیش‌بینی راه‌آهن تا سال ۱۴۰۴ رسیدن به سهم ترانزیت ۱۰۰ میلیون تن است. با توجه به این که ترانزیت هر تن کالا برای کشور ۲۸۵ دلار درآمد مستقیم و غیر مستقیم دارد، درصورت دستیابی به اهداف چشم انداز ۱۴۰۴ در حوزه ترانزیت می‌توان سالانه ۲۸.۵ میلیارد دلار درآمد کسب کرد.
