قاچاق روزانه ۵ تا ۱۰ میلیون لیتر بنزین، دلیل اصلی افزایش مصرف

دکتر جواد نوفرستی، استاد دانشگاه در گفتگو با پایگاه خبری تحلیل اقتصاد مقاومتی (مسیر اقتصاد) مهمترین علت افزایش مصرف بنزین را افزایش قاچاق سوخت دانست.

عوامل طبیعی افزایش مصرف بنزین

وی با بیان اینکه برخی علل افزایش مصرف بنزین طبیعی است گفت: مثلا هر ساله بعد از ماه مبارک رمضان و یا ایام تعطیلات تابستانی به دلیل افزایش مسافرت ها ما یک رشد مصرف را داریم. عامل طبیعی دیگر گرمای کم سابقه ی هواست که طبیعتا رانندگان هم تمایل دارند از کولرهای خودرو استفاده کنند و این خود باعث افزایش مصرف بنزین می شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یک عامل طبیعی نیز افزایش حجم خودروهای تولیدی است که سالیانه به سیستم حمل و نقل افزوده می شوند. اما اینکه ما همه ی افزایش مصرف بنزین را به این موضوع ارتباط دهیم قطعا درست نیست. ما حدود ۲۰ میلیون خودروی فعال در سطح کشور داریم که در خوشبینانه ترین حالت اگر سالیانه ۱ میلیون (۵ درصد حجم فعلی) نیز به آنها اضافه شود، قاعدتا باید ۵ درصد به حجم مصرف بنزین اضافه شود که نمی تواند این حجم افزایش را توجیه کند.

رشد اقتصادی دلیل افزایش مصرف نیست

نوفرستی با انتقاد از برخی دولتمردان که افزایش مصرف بنزین را به افزایش رشد اقتصادی نسبت می دهند، گفت: واقعا این یک اظهار نظر غیر کارشناسی است. درست است که رشد اقتصادی در افزایش مصرف سوخت موثر است، اما قطعا تنها عامل نیست و خیلی ملاحظات دیگر نیز بایستی لحاظ شود.

وی ادامه داد: با این استدلال ما در دو ساله اول دولت یازدهم که رشد اقتصادی منفی را تجربه می کردیم باید شاهد کاهش مصرف بنزین می بودیم که اینگونه نشد. در واقع رشد اقتصادی ای که ۸۰ درصد آن به دلیل افزایش صادرات نفت خام هست نمی تواند چنین اثری داشته باشد.

افزایش قاچاق دلیل اصلی افزایش مصرف بنزین

این استاد دانشگاه افزود: در واقع همه ی این عوامل نمی توانند تمام این افزایش مصرفی که امروز شاهد آن هستیم را توجیه کنند و علت را باید در عوامل غیر طبیعی جستجو کرد؛ چرا که این افزایش نیز غیر طبیعی بوده است.

نوفرستی با اشاره به اینکه آمارهایی که درباره ی مصرف بنزین ارائه می شود شامل مصرف بعلاوه قاچاق سوخت است، گفت: بدون شک قاچاق بنزین افزایش پیدا کرده است. برآورده های ما نشان می دهد در حال حاضر بین ۵ تا ۱۰ میلیون لیتر بنزین روزانه قاچاق می شود.

وی با ابراز خرسندی از مصوبه ی مجلس در جهت حفظ کارت سوخت اظهار داشت: برخی سابقا با این استدلال که مصرف بنزین در کشور متعادل شده است سعی در حذف کارت سوخت داشتند. در حالی مصرف بنزین هیچگاه در کشور به تعادل نرسیده است و مهمترین نقش کارت سوخت جلوگیری از قاچاق سازمان یافته سوخت بوده است.

نوفرستی با اشاره به این موضوع که کل میزان تولید کشور در حدود ۶۴ میلیون لیتر در روز است و ما به التفاوت آن تا مرز ۸۳ میلیون لیتر وارد می شود، گفت: طبیعی است که ما به التفاوت این مقدار را بایستی وارد کنیم.

لزوم افزایش قیمت بنزین برای پرمصرف‌ها

نوفرستی ادامه داد: قطعا هزینه تمام شده بنزین وارداتی برای دولت بالاتر از ۱۶۰۰ تومان می باشد در حالی که بنزین با نرخ ۱۰۰۰ تومان فروخته می شود و هزینه آن از جیب ۸۰ میلیون ایرانی پرداخت می شود. در نتیجه ضروری است قیمت بنزین برای پرمصرف ها افزایش بیابد.

این استاد دانشگاه با انتقاد از عدم عزم جدی مسئولین برای کنترل روند رو به رشد مصرف بنزین گفت: بدیهی است که بایستی اقداماتی در خصوص بهینه سازی مصرف بنزین و کاهش مصرف آن صورت بگیرد اما به نظر می رسد منافع عده ای در واردات بنزین و در  این است که افزایش مصرف بنزین کنترل نشود.

کاهش قاچاق با ایجاد مشوق برای استفاده از کارت سوخت شخصی 

وی با انتقاد از تلاش عده ای برای حذف کارت سوخت گفت: آنهایی که با بهانه هایی نظیر تلف شدن وقت مردم در جایگاه ها، خواستار حذف کارت سوخت بودند در واقع خواستار این بودند که هیچ کنترلی روی جایگاه ها وجود نداشته باشد تا باندهای سازمان یافته قاچاق بتوانند به راحتی سوخت را قاچاق کنند.

وی افزود: بنابراین خود استفاده از کارت سوخت، صرف نظر  از بحث سهمیه بندی بنزین موضوعیت دارد و لذا پیشنهاد می کنم چه سهمیه بندی بنزین صورت بگیرد یا نگیرد، برای تشویق مصرف کنندگان به استفاده از کارت سوخت شخصی یک تفاوت قیمت چشمگیر، بین قیمت بنزین با کارت جایگاه و بنزین با کارت شخصی وجود داشته باشد تا کارت سوخت بتواند نقش حقیقی خود را ایفا کند.

یارانه پنهان افراد پر مصرف

وی درخصوص راهکارهای جلوگیری از افزایش مصرف بنزین گفت: ما با توجه به شرایط کشور و مردم باید در یک شیب ملایم قیمت بنزین را اصلاح کنیم. چراکه در حال حاضر افرادی که مصرف بیشتری دارند از یارانه ی پنهانی که در قیمت بنزین داده می شود بیشتر استفاده می کنند.

نوفرستی با بیان اینکه بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد خودروهای عمومی دوگانه سوز هستند و ما نباید قاعدتا در خصوص اینها نگرانی ای  داشته باشیم، گفت: توسعه ی جایگاه های CNG و تنوع بخشی به سبد سوخت خودروها یکی دیگر از راه های کنترل مصرف بنزین است که متاسفانه امروز با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند.