به گزارش مسیر اقتصاد، زمانی که سیاستمداران آمریکایی شروع به تحریم اقتصادی روسیه کردند، احتمالا هرگز تصور این را نمی کردند که ممکن است اعمال این تحریم ها عواقب جدی برای آمریکا داشته باشد. در حال حاضر هر روزه رسانه های روسی گزارش می دهند که وزارت دارایی روسیه در حال اجرای اقداماتی برای دلارزدایی از سیستم مالی بین المللی است.
برای دهه های طولانی، تقریبا تمام نفت و گاز در سراسر جهان بوسیله دلار آمریکا خرید و فروش شده است که این سیستم پترودلاری خرید و فروش نفت مزایای فراوانی را برای اقتصاد آمریکا داشته است. در سال های اخیر، کشورهایی نظیر روسیه و چین به سمت تغییر از سیستم پترودلاری به یک سیستم جدید (با مشارکت ارزهای ملی) حرکت کرده اند.
تنش های ایجاد شده بر سر اوکراین باعث شده تا روسیه به طور کامل اقدام به بازنگری در روابط مالی خود با آمریکا کند. اگر روسیه اقدام به فروش نفت و گاز خود با ارزهایی به غیر از دلار کند، این اقدام ضربه بزرگی را به سیستم پترودلاری خواهد زد و به طور چشمگیری می تواند چشم انداز اقتصاد جهانی را تغییر دهد.
مطبوعات روسیه گزارش داده اند که وزارت دارایی روسیه آماده اجرای طرحی است تا بوسیله آن نقش روبل را در عملیات صادراتی افزایش و نقش دلار در معاملات را کاهش دهد. منابع دولتی بیان کرده اند که بخش بانکی روسیه آماده است تا به معاملات مبتنی بر روبل رسیدگی بیشتری کنند.
واقعیت این است که دولت روسیه نشستی را جهت بحث در مورد «خلاص شدن از دست دلار آمریکا در عملیات صادرات روسیه» برگزار کرده است. در این نشست کارشناسان سطح بالایی از بخش های انرژی، بانکی و سازمان های دولتی حضور داشته اند و اقداماتی را جهت پاسخ به تحریم های آمریکا علیه روسیه پیشنهاد داده اند.
این جلسه توسط معاون اول نخست وزیر روسیه مدیریت شده و وی در آن بیان کرده است که مسکو در قصد خود برای متوقف کردن استفاده از دلار بسیار جدی است. نکته جالب اینکه رسانه های جریان اصلی آمریکا در مورد این اتفاق هیچ خبری را منتشر نکرده اند.
باید توجه داشت که روسیه در عرصه تجارت نفت و گاز یک بازیکن کوچک و با نقش آفرینی کم نیست، بلکه این کشور بزرگترین صادر کننده گاز و دومین صادر کننده نفت در جهان است. لذا اگر روسیه تصمیم به استفاده از سایر ارزها به جای دلار در مبادلات نفتی خود بگیرد، این امر اساسا انحصار خرید و فروش نفت به وسیله سیستم پترودلاری را از بین خواهد برد.
برای انجام این کار روسیه به شرکای تجاری مناسبی نیاز دارد که مایل به انجام مبادلات نفتی بدون استفاده از دلار باشند. روسیه از کشورهای ایران و چین به عنوان دو کشور مناسب جهت حذف سیستم پترودلاری و طراحی سیستم مالی بین المللی جدید نام برده است.
کشور چین مدتهاست که آمادگی خود جهت کنار گذاشتن سیستم دلار از مبادلاتش را اعلام کرده است.
خبرگزاری شینهوای چین گزارش داده است که آمریکا برای دهه های طولانی از سلطه دلار بر سیستم مالی بین المللی و استفاده گسترده از آن به عنوان ذخیره ارزی منافع زیادی برده است و کشور چین خواستار ایجاد یک ذخیره ارز جهانی جدید برای جایگزینی به جای دلار است.
سیستم پترودلاری خرید و فروش نفت تقاضای زیادی برای دلار آمریکا در سراسر جهان ایجاد می کند. از آنجا که افراد برای تجارت با یکدیگر به دلار نیاز دارد، باعث شده تا یک اشتیاق جهانی بی پایان برای دلار ایجاد شود. بنابراین تقاضای بالای جهانی ارزش دلار را به طور مصنوعی بالا نگه داشته است.
این امر آمریکا را قادر به واردات تریلیون ها دلار محصولات فوق العاده ارزان قیمت از کشورهای دیگر کرده است. اگر کشورهای دیگر استفاده از دلار را برای تجارت با یکدیگر متوقف کنند، ارزش دلار به طرز چشمگیری کاهش می یابد و آمریکا مجبور است هزینه های زیادی را برای معاملات خود بپردازد.
از آنجا که دلار آمریکا ارز غالب جهانی است، تقاضای کشور آمریکا نیز برای این ارز افزایش یافته است. آمریکا کشورهای مختلفی از قبیل عربستان سعودی را متقاعد کرده تا دلارهایشان را در اوراق بهادار آمریکا و بانک های آمریکایی سرمایه گذاری کنند و این امر سبب دسترسی آسان آمریکا به منابع دلاری مورد نیاز شده و کاهش نرخ بهره و مدیریت آن را در این کشور بدنبال دارد.
حال در صورتی که استفاده از دلار کنار گذاشته شود و سایر ارزها در مبادلات نفتی مورد استفاده قرار گیرند، کشور آمریکا جهت تأمین منابع دلاری خود از کشورهایی از قبیل عربستان دچار محدودیت خواهد شد و این مسئله مشکلات عظیمی را برای این کشور بوجود خواهد آورد.
این نکته نیز لازم به ذکر است که دلایل فراوانی وجود دارد که نشان می دهد اقتصاد آمریکا در آستانه یک رکود بزرگ دیگری می باشد و در آینده اتفاقات ناخوشایندی را برای این کشور رقم خواهد زد.
به عنوان آخرین نکته باید گفت که اگر روسیه به طور جدی برای دلارزدایی از معاملات نفتی خود اقدام کند، و سایر کشورها نیز در این زمینه مشارکت و همکاری های لازم را انجام دهند، یک تحول عظیمی در سیستم مالی جهانی به نفع همه کشورها شکل خواهد گرفت.
منبع: اکونومیک کولپس
