به گزارش مسیر اقتصاد شرق آفریقا دارای منابع متنوع انرژی تجدیدپذیر، از جمله توربین‌های بادی، پنل‌های خورشیدی، نیروگاه‌های آبی و زمین‌گرمایی است که نماد تحول در صنعت انرژی‌های نو محسوب می‌شوند. کشورهایی مانند کنیا و رواندا حدود ۹۰ و ۵۳ درصد از برق خود را از منابع تجدیدپذیر تامین می‌کنند، اما برای میلیون‌ها خانواده و کسب‌وکار خرد، تامین انرژی هنوز هزینه‌بر است. تورم و نوسان قیمت انرژی قدرت خرید مردم را کاهش داده و تعرفه‌ها، هزینه زندگی را افزایش داده است.
پیشرفت در انرژی تجدیدپذیر
در اولین اجلاس آب و هوایی آفریقا در سال ۲۰۲۳ در نایروبی، کشورهای آفریقایی متعهد شدند ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را از ۵۶ گیگاوات به ۳۰۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهند. با این حال، هنوز ۶۰۰ میلیون نفر، یعنی نصف جمعیت قاره، دسترسی به برق ندارند و حدود ۹۰۰ میلیون نفر به غذای سالم دسترسی ندارند.
وانگاری موچیری، سرپرست سازمان مشاوره انرژی بادی در آفریقا می‌گوید: «۷۵ درصد شهروندان در کنیا به برق دسترسی دارند و با توجه به اینکه ۹۰ درصد برق از منابع تجدیدپذیر تامین می‌شود، در موقعیت خوبی قرار داریم.» بر اساس تحقیق سپتامبر امبر، واردات پنل‌های خورشیدی به آفریقا تا پایان سال ۲۰۲۵ حداقل ۶۰ درصد افزایش یافته است. دره ریفت در شرق آفریقا ظرفیت تولید حدود ۲۰ هزار مگاوات برق دارد و کنیا با تولید ۹۵۰ مگاوات برق از انرژی زمین‌گرمایی پیشتاز است، پس از آن اتیوپی و تانزانیا قرار دارند.
تعرفه‌های بالا و دسترسی محدود
با وجود ظرفیت بالا، کنیا بالاترین هزینه برق در شرق آفریقا را دارد؛ هر کیلووات برق حدود ۲۵ سنت هزینه دارد، در حالی که در رواندا حدود ۱۸ سنت است. اتیوپی با بهره‌برداری از سد رنسانس نرخ برق ۰.۰۰۳ دلار و تانزانیا ۰.۰۸۷ دلار به ازای هر کیلووات دارد، که بخشی از آن ناشی از یارانه دولتی است. قیمت بالای انرژی در کنیا هزینه خرید نان، حمل و نقل و پخت‌وپز را افزایش داده است. بسیاری از خانوارها از گاز یا انرژی زیست‌توده‌ای برای کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کنند.
موچیری می‌گوید: «مردم باید هزینه پنل‌های خورشیدی را بپردازند که معمولاً طی ۲۵ سال زندگی خرج می‌کنند. حتی اگر قیمت پنل‌ها در چین ارزان باشد، مالیات بر ارزش افزوده در کنیا تا ۳۰ درصد قیمت را افزایش می‌دهد.»
ضرورت اصلاح سیاست‌ها
برخی پژوهشگران می‌گویند قراردادهای خرید برق مستقل انعطاف‌پذیری کمی دارند و باید بازنگری شوند، از جمله پرداخت به واحد پول داخلی برای کاهش ریسک نوسانات ارزی. موچیری تاکید می‌کند: «با اجرای سیاست‌های مناسب، بازار می‌تواند به کاهش قیمت انرژی کمک کند.»
در دومین اجلاس آب و هوایی آفریقا در آدیس‌آبابا، ظرفیت تولید برق ۳۰۰ گیگاوات هدف‌گذاری شد و بر ایجاد زنجیره ارزش داخلی مواد خام انرژی محور و توسعه صنایع مرتبط تاکید شد. آفریقا بیش از ۳۰ درصد منابع معدنی سبز جهان مانند کبالت و لیتیوم را در اختیار دارد که برای تولید باتری، توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شوند.
مدیر اجرایی AMDA می‌گوید با سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش داخلی و سیاست‌گذاری موثر، شرق آفریقا می‌تواند با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشتغال‌زایی، صنعتی شدن و ثبات قیمت انرژی را تحقق بخشد.
تامین مالی انرژی تجدیدپذیر
آفریقا تنها ۲ درصد از سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی تجدیدپذیر را جذب کرده است. پیش از سی‌امین کنفرانس طرف‌ها (COP30) در برزیل، رهبران آفریقا بر اجرای برنامه‌های تامین مالی برای گذار انرژی تجدیدپذیر تاکید کردند. نیی-آفویه می‌گوید: «بدون انتقال عادلانه انرژی و دسترسی همگانی، نمی‌توان در برابر تغییرات آب و هوایی ایستادگی کرد.»
موچیری اشاره می‌کند: «میلیون‌ها پنل خورشیدی و توربین بادی وارد آفریقا می‌شوند، اما ما از فرصت‌های شغلی و صنعتی همراه با فناوری‌های نو بهره نمی‌بریم.» اوکندا نیز پیشنهاد می‌کند سهم آفریقا از سرمایه‌گذاری انرژی تجدیدپذیر از ۲ درصد به حداقل ۲۰ درصد افزایش یابد و نرخ‌های بهره بالا برای کشورهای آفریقایی کاهش یابد.
منبع: آفریکن بیزینس
انتهای پیام/ انرژی
