به گزارش مسیر اقتصاد انرژی هسته‌ای بیش از یک‌پنجم (۲۱.۸ درصد) برق اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ را تامین کرده است و در حال حاضر، ۱۲ کشور اتحادیه اروپا آن را در سبد انرژی خود گنجانده‌اند. رویکرد اتحادیه اروپا در مورد فناوری مورد استفاده در منابع انرژی بی‌طرف بوده است؛ به این معنا که تصمیم گیری در مورد نحوه تامین انرژی، بر عهده هر کشور اتحادیه اروپا است. با این حال، سیاست انرژی هسته‌ای اتحادیه اروپا به همه شهروندان سراسر اتحادیه مرتبط است. از همین روی، همکاری در این زمینه در چارچوب معاهده جامعه انرژی اتمی اروپايی (اوراتوم) و قوانین ثانویه آن تنظیم می‌شود.
ایمنی در اولویت سیاست انرژی هسته‌ای اروپا
ایمنی هسته‌ای برای استقرار انرژی هسته‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است. اتحادیه اروپا یک پیشگام جهانی در زمینه ایمنی هسته‌ای است. چارچوب ایمنی اوراتم کشورهای اتحادیه اروپا را ملزم می‌کند که بالاترین اولویت را به ایمنی در تمام مراحل چرخه حیات یک تاسیسات هسته‌ای، از جمله نیروگاه‌ها بدهند. این محدوده از ارزیابی ایمنی قبل از ساخت نیروگاه‌های جدید گرفته تا مدیریت ایمن، مسئولیت‌پذیری در سوخت مصرف‌شده و زباله‌های رادیواکتیو و از کار انداختن تاسیسات خاموش‌شده به عنوان بخشی از مرحله نهایی چرخه حیات آنها را شامل می‌شود.
یکی دیگر از ستون‌های مهم چارچوب ایمنی اوراتوم، دستورالعمل استانداردهای ایمنی پایه است. بر اساس آن کشورهای اتحادیه اروپا باید بالاترین سطح حفاظت را برای افرادی که در محیط‌های دارای پرتوهای یونیزان کار می‌کنند یا در معرض این پرتوها و بیمارانی که تحت تشخیص و درمان پزشکی هستند، اجرا کنند. کشورهایی که مایل به پیوستن به اتحادیه اروپا هستند نیز موظفند چارچوب قانونی اوراتوم را به عنوان بخشی از فرآیند الحاق به قوانین ملی خود منتقل کنند.
جلوگیری از انحراف فعالیت‌های هسته‌ای
اما فراتر از حصول اطمینان از بهره برداری ایمن تأسیسات انرژی هسته‌ای، کاملاً مهم است که مواد هسته‌ای غیرنظامی مانند مواردی که برای انرژی و درمان‌های پزشکی استفاده می‌شوند از کاربردهای مورد نظر خود منحرف نشوند. به همین دلیل، معاهده اوراتم یک سیستم نظارت بر مواد هسته‌ای به نام پادمان‌های اوراتوم را ایجاد می‌کند که با تعهدات پادمان هسته‌ای که جامعه اوراتوم بر اساس موافقت‌نامه‌های بین‌المللی مربوط به عهده گرفته، مطابقت دارد.
همه استفاده کنندگان از مواد هسته‌ای در اتحادیه اروپا باید اطلاعات خود در مورد تاسیسات را ارائه و در مورد عرضه و موجودی مواد هسته‌ای گزارش دهند. سپس، کمیسیون اروپا اطلاعات اعلام شده را تجزیه و تحلیل می‌کند و بازرسی‌های در محل را برای تأیید صحت اطلاعات گزارش شده انجام می‌دهد. در دسامبر ۲۰۲۳، برای اطمینان از به روز ماندن پادمان‌های اوراتوم با آخرین پیشرفت‌های فنی و علمی، کمیسیون اروپا پیشنهاد به روز رسانی و جایگزینی مقررات فعلی پادمان‌های اوراتوم، مربوط به سال ۲۰۰۵ را ارائه کرد.
افزایش اهمیت فناوری هسته‌ای در پزشکی
یکی دیگر از جنبه‌های سیاست انرژی هسته‌ای که برای شهروندان سراسر اتحادیه اروپا نیز بسیار مرتبط است، کاربرد پزشکی فناوری‌های هسته‌ای به ویژه در مبارزه با سرطان است. فن‌آوری‌های هسته‌ای به میزان زیادی در بهبود درمان سرطان و مراقبت از اروپایی‌ها در دهه‌های اخیر کمک کرده است. دستور کار استراتژیک برای کاربردهای پرتوهای یونیزان پزشکی (SAMIRA)، که در سال ۲۰۲۱ به تصویب رسید، سهم بخش انرژی در طرح مبارزه با سرطان اروپا نمایان می‌کند.
همه‌گیری کووید، اهمیت سلامت و نیاز به انجام اقدامت لازم برای افزایش رفاه شهروندان را یادآوری کرد. استفاده ایمن پزشکی از فناوری رادیولوژی و هسته‌ای یک ابزار بسیار مفید در این راستا است و در حال حاضر، صدها میلیون بیمار در سراسر اروپا از آن سود می‌برند. برنامه اقدام SAMIRA تضمین می‌کند که اتحادیه اروپا همچنان پیشگام جهانی در تامین رادیوایزوتوپ‌های پزشکی، توسعه تشخیص و درمان‌های رادیولوژیکی است، در حالی که بالاترین کیفیت و استانداردهای ایمنی را نیز اعمال می‌کند.
ترویج کابرد راکتورهای کوچک مدولار در انرژی هسته‌ای اروپا
کمیسیون اروپا پتانسیل راکتورهای کوچک مدولار (SMRs) را به عنوان یک فناوری نوظهور کم کربن و گزینه احتمالی کشورهای اتحادیه اروپا در سبد انرژی، به رسمیت می‌شناسد. در این راستا، متعهد به تسهیل توسعه ایمن آنها در این قاره است. این رآکتورها کوچکتر از انواع سنتی هستند و حداکثر خروجی آنها ۳۰۰ مگاوات الکتریکی (MWe) است. آنها به آب خنک کننده کمتری نیاز دارند و انعطاف پذیری بیشتری از نظر انتخاب مکان نسبت به نیروگاه‌های هسته‌ای بزرگ ارائه می‌دهند. SMRها در کارخانه مونتاژ و به یک سایت به صورت کارآمد و مقرون به صرفه حمل می‌شوند، همچنین برای ادغام در سیستم‌های انرژی با سایر منابع انرژی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و هیدروژن مناسب هستند. SMRها چشم اندازی برای جایگزینی نیروگاه‌های سوخت فسیلی موجود معرفی و فرصت‌های جدیدی را از نظر توسعه نیروی کار ماهر در اتحادیه اروپا ارائه می‌دهند.
در این راستا، کمیسیون اروپا اتحاد صنعتی در مورد SMRها را در این قاره تاسیس و در ۹ فوریه ۲۰۲۴ فراخوان عضویت و تضمین یک زنجیره تامین قوی از جمله نیروی کار ماهر را راه اندازی کرد. تسهیل گسترش SMR به این روش، به حفظ رهبری جهانی اتحادیه اروپا در کربن زدایی و انتقال انرژی کمک می‌کند. در واقع، این اتحاد از طریق مشارکت کامل در ایمنی هسته‌ای، استفاده از زنجیره‌های تامین اروپایی و تقویت نوآوری برای فناوری‌های جدید، مزایایی بسیاری را به ارمغان می‌آورد. نقش کمیسیون در توسعه SMRها در واقع وسیع‌تر از انگیزه ایجاد پتانسیل انرژی هسته‌ای برای کمک به انتقال انرژی جهانی صورت می‌گیرد.
منبع: تارنمای کمیسیون اتحادیه اروپا
انتهای پیام/ انرژی
