احسان راکعی کارشناس حوزه بانکی با اشاره به ناترازی بانک‌ها و اهمیت کیفیت سودآوری در نظام بانکی در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: اینکه تعداد بانک‌های سودآور بیشتر از بانک‌هایی شده که زیان‌ده هستند، دلیل بر این نیست که اوضاع نظام بانکی ما مساعد است. بانک‌ها عمدتا شکاف نقدینگی دارند و مستعد ورشکستگی هستند و خود را پشت سودهایی که شناسایی می‌کنند، پنهان کرده‌اند.
ایجاد سود صوری از طریق شناسایی درآمد از محل برگشت ذخایر
راکعی افزود: بررسی علت سود یا زیان بانک‌ها حاکی از آن است که رشد درآمد تسهیلات سهم عمده‌ای در سودآوری بانک‌ها داشته است، اما اینکه آیا این درآمد از محل وصول مطالبات یا به دلیل امهال بوده است، قابل تشخیص نیست. متاسفانه این موضوع را نمی‌شود از طریق صورت‌های مالی تشخیص داد. همچنین بخش عمده درآمدی که بانک‌ها شناسایی کردند و موجب شناسایی سود شده است در کنار درآمد تسهیلات، فعالیت غیرعملیاتی و برگشت ذخایر است.
وی ادامه داد: بحث شناسایی درآمد از محل برگشت ذخایر، قبل‌تر در بین بانک‌ها کمتر بود و بانک‌ها عمدتا از محل تسعیر ارز یا از محل فروش شرکت‌ها یا واگذاری سهام شرکت‌های زیرمجموعه خود سود شناسایی می‌کردند. اما در حال حاضر تعداد بانک‌هایی که از این محل درآمد شناسایی کرده‌اند بیشتر شده است.
این کارشناس حوزه بانکی اضافه کرد: در بررسی عملکرد شش ماهه نیز می‌بینیم در کنار درآمد تسهیلات که سهم عمده‌ای در شناسایی سود داشته، فعالیت‌های غیرعملیاتی مثل فروش وثایق تملیکی نیز به عنوان سود شناسایی شده است. در واقع بانک‌ها برای وصول مطالبات، همان دارایی یا دارایی دیگر را جای وثایق تملیک می‌کنند و باعث رشد سرفصل دارایی‌ها می‌شوند که این روند به صورت چرخه‌ای ادامه می‌یابد و موجب شکل‌گیری درآمد غیرعملیاتی و شناسایی سود صوری می‌شود.
ناترازی بانک‌ها پشت سودهای غیرعملیاتی پنهان شده است
راکعی بیان داشت: نکته حائز اهمیت دیگر در خصوص سودآوری بانک‌ها این است که در نظام فعلی بانک‌های ايران، سودآوری هر بانکی به معنی بهبود در عمليات آن بانک نیست. به عنوان نمونه مروری بر جريان سودآوری بانک گردشگری طی چندسال اخير، به خصوص سال ١٤٠١، به درستی این مدعا را ثابت می‌کند که فقط بانک‌های زيان‌ده ناتراز نيستند، بلكه بانک‌های سودده هم می‌توانند ناتراز باشند.
وی در پایان تاکید کرد: مرور نحوه سودآوری بانک گردشگری نشان می‌دهد که صرفا فروش دارایی‌های تمليک شده از محل مطالباتی كه خودش از محل فروش دارایی ديگری ايجاد شده به عنوان سود شناسایی شده است. این نکته خيلی مهم است كه بدانيم آيا سودآوری، جريان نقدی را برای بانک به وجود آورده است يا خیر؟
انتهای پیام/ پول و بانک
