به گزارش مسیر اقتصاد طبق آخرین تعرفه‌های منتشر شده شرکت برق موزامبیک(EDM)، تعرفه برق مشترکین پرمصرف خانگی این کشور ۷ برابر ایران است. این درحالیست که قدرت خرید مردم ایران ۱۲ برابر مردم موزامبیک است و از این منظر با در نظر گرفتن معیار قدرت خرید، قیمت برق موزامبیک بیش از ۸۰ برابر ایران است.
شرکت برق موزامبیک(EDM) انحصار تولید، انتقال و توزیع برق کشور را در اختیار دارد. این شرکت دولتی بوده و از سال ۱۹۷۷، دو سال پس از استقلال موزامبیک تاسیس شده است[۱].
تعرفه برق در کشور موزامبیک
طبق آخرین دسته بندی انجام شده توسط شرکت EDM، تعرفه برق بخش خانگی، اجتماعی، عمومی و کشاورزی مشخص شده است؛ بر این اساس، تعرفه برق خانگی مطابق با جدول زیر محاسبه می‌شود[۲]:
-
- mozambique_tariff
همان‌طور که در جدول فوق مشاهده می‌شود، تعرفه متوسط برق کشور موزامبیک حدودا ۶ متیکال معادل ۰.۱ دلار یا همان ۱۰ سنت است. بنابراین می توان گفت با نرخ ارز آزاد، هر کیلووات ساعت برق مصرفی در موزامبیک معادل با حدودا ۱۰۰۰ تومان است.
این درحالیست که در ایران بهای متوسط برق دریافتی طبق گفته مسئولین وزارت نیرو حدودا ۷۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت است؛ بنابراین می توان گفت متوسط قیمت برق در موزامبیک ۱۴ برابر ایران است.
به منظور در نظر گرفتن قدرت خرید مردم موزامبیک در مقایسه با ایران، می توان از آمار درآمد سرانه کشورها استفاده کرد. بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، درآمد سرانه اسمی مردم ایران حدودا ۱۲ برابر مردم موزامبیک است[۳]. بنابراین با وجود ۱۲ برابر بودن قدرت خرید مردم ایران، قیمت برق در موزامبیک به طور متوسط ۱۴ برابر ایران است.
نکته جالب توجه اینکه کشور موزامبیک از لحاظ ذخایر اثبات شده گازی رتبه بالایی در جهان دارد اما با این وجود، تعرفه برق این کشور بیش از ۱۴ برابر ایران است.
تعرفه برق مشترکین پرمصرف در موزامبیک
همان‌طور که در جدول قبل مشاهده می‌شود، تعرفه برق، برای مشترکین پرمصرف برابر با ۸.۱۱ متیکال معادل ۱۴ سنت دلار است. بنابراین مشترکین پرمصرف در موزامبیک به ازای هر کیلووات ساعت ۱۴۰۰ تومان پرداخت می‌کنند.
اما در ایران پرمصرف‌ها به طور متوسط ۲۰۰ تومان برای هر کیلووات ساعت برق می‌پردازند که نسبت به بهای تمام شده تولید یا صادرات برق بسیار پایین است. می‌توان گفت تعرفه برق پرمصرف‌ها در موزامبیک ۷ برابر ایران و با در نظر گرفتن درآمد ۱۲ برابری سرانه مردم ایران نسبت به موزامبیک می‌توان گفت تعرفه برق مشترکین پرمصرف در موزامبیک بیش از ۸۰ برابر ایران است.
در نمودار زیر اختلاف میانگین قیمت و همچنین اختلاف قیمت مشترکین پرمصرف در ایران و موزامبیک نشان داده شده است:
-
- mozambique_Iran
برق یارانه‌ای و ارزان، فقط برای مشترکین کم‌مصرف
موزامبیک با وجود داشتن منابع وسیع گازی، تعرفه برق مشترکین پرمصرف را به مراتب بالاتر از ایران در نظر گرفته است؛ همچنین مشترکین کم‌مصرف که کمتر از ۲۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند از برق یارانه‌ای و ارزان قیمت بهره می‌برند.
طبق گزارش منتشر شده بانک جهانی در مورد بخش انرژی کشور موزامبیک، تعرفه برق صادراتی در سال ۲۰۱۴، حدودا ۱۲.۵ سنت بوده است[۴]؛ لذا می‌توان گفت مشترکین دو پله اول مصرف(۹ سنت به ازای هر کیلووات ساعت)، از تعرفه ارزان قیمت‌تر از برق صادراتی استفاده می کنند و مشترکین پرمصرف(۱۴سنت به ازای هر کیلووات ساعت) بهایی بیشتر از قیمت صادرات برق را می‌پردازند.
تعیین مناسب سطوح قیمتی در تعرفه های پلکانی
در کشور موزامبیک، به مانند ایران تعرفه های برق به صورت پلکانی تعیین شده است. تعیین تعرفه های قیمتی به صورت پلکانی مزایای فراوانی همچون کاهش قیمت بیشتر برای مشترکین کم‌مصرف و جریمه مشترکین پرمصرف را به همراه دارد؛ اما لازمه بهره مندی از این مزایا، تعیین مناسب سطوح قیمتی در تعرفه های پلکانی است.
مطابق نمودار قبل در موزامبیک سطوح تعرفه پلکانی قیمت برق به نحوی در نظر گرفته شده است که شیب تعرفه‌ها برای مشترکین پرمصرف زیاد می‌شود و مشترکین پرمصرف، قیمتی بیش از قیمت تمام شده تولید و صادرات برق را می‌پردازند؛ همچنین مشترکین کم‌مصرف مورد حمایت قرار می گیرند و بهای ارزان‌تری را می‌پردازند.
منابع:
[۱] www.edm.co.mz
[۲] www.edm.co.mz/en/website/page/electricity-tariffs
[۳] List_of_countries_by_GDP_(nominal)_per_capita
[۴] Republic of Mozambique, Mozambique Energy Sector Policy Note, Document of the World Bank
