به گزارش مسیر اقتصاد در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد که روز دوشنبه هفته جاری پخش شد، سید حمیدرضا قریشی پژوهشگر و کارشناس ارشد انرژی، به موضوع تولید برق و قطعی‌های برق در شهرهای بزرگ کشور پرداخت.
وی در این برنامه گفت: برق نیاز ملی و امنیتی کشور در تمام عرصه هاست. پیشروی صنعت برق ما و خودکفایی نسبی و برق رسانی به کل کشور بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است. در ایران اصل مشکل برق در مصرف و بحران کمبود برق در فصل گرما و ساعات اوج مصرف است.
این پژوهشگر و کارشناس اقتصادی ادامه داد: با توجه به کاهش بارندگی امسال و کاهش قدرت تولید نیروگاه های برقابی، لذا امسال با حدود ۵۰۰۰ مگاوات کمبود برق در لحظه اوج مصرف روبرو هستیم.
وی افزود: در کل سال و تابستان ما با کمبود برق مواجه نیستیم بلکه تنها در اوج مصرف در تابستان مواجه هستیم. به بیانی دیگر می بایست با صرفه جویی در مصرف برق در بازه زمانی اوج مصرف (بین ساعت‌های ۱۱ تا ۱۵) از پیک مصرف بکاهیم.
مهندس قریشی گفت: وسایل سرمایشی اصلی ترین عامل ایجاد پیک مصرف در تابستان اصلا وضعیت خوبی ندارند. کولرهای آبی و گازی از نظر بازده و مصرف انرژی وضعیت خوبی ندارند.
اختلاف پیک مصرف برق در تابستان
قریشی گفت: مشکل تولید برق، مشکل سوخت و انرژی و کمبود نیروگاه نیست. در واقع با توجه به اینکه بسیاری از نیروگاه ها تنها در بخشی از سال (تابستان و موقع پیک مصرف برق) مورد استفاده قرار می گیرند، لذا سرمایه گذاری در این حوزه به صرفه نیست.
وی خاطرنشان کرد: عمده مشکل پیک مصرف برق حدود ۵۰ درصد، بخش خانگی است. بخش تجاری و عمومی نیز دخیل هستند چون پیک بار تابستان و زمستانشان یکی نیست. اما بخش صنعت عمده سال مصرف یکسانی دارند لذا بخش صنعت پیک ساز نیست و بخشی است که متاسفانه اکنون تاوان قطعی های برق را می دهد و ضرر می کند.
این کارشناس ادامه داد: یکی از مهم ترین مکانیزم های مدیریت مصرف تعرفه و قیمت برق می باشد. زیرساخت اثرگذاری سایر روش های کنترل مصرف، نحوه قیمت گذاری است.
لزوم افزایش قیمت برق برای پرمصرف ها
قریشی گفت: آیا باید همه مردم مشمول افزایش قیمت برق شوند؟ مسئولین دولتی اظهار داشته اند که افزایش قیمت مساوی اثری بر کاهش مصرف برق ندارد. اصلی ترین راهکار اصلاح تعرفه های برق این است که برای مشترکین پرمصرف افزایش قیمت داشته باشیم. زیرا به این مشترکان باید متذکر شد که زیاد برق مصرف می کنند. در واقع دلیل اصلی خاموشی برق، اعطای برق ارزان و یارانه ای به مشترکین پرمصرف است.
وی افزود: ۲۰ درصد مشترکین خانگی پرمصرف هستند که بیش از الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه به صورت میانگین استفاده می کنند. این مشترکین مصرفشان از عرف جامعه بیشتر است، لذا تمرکز افزایش قیمت باید برای این مشترکین باشد.
روش مدیریت مصرف انرژی
قریشی با تاکید بر اینکه اگر چه در میانگین کل سال مشابه کشورهای جهانی هستیم اما در فصل تابستان بد مصرف و پرمصرف هستیم، گفت: اگر بخواهیم اثر اصلاح تعرفه های برق طولانی مدت باشد باید اولا در طول سال های مختلف متناسب با هزینه های تولید برق تغییر کند و ثانیا باید همراه با سیاست های قیمتی سیاست های تشویقی و تنبیهی نیز اعمال شود و ثالثا افزایش قیمت برق نباید برای کل مشترکین یکسان باشد بلکه باید تنها برای مشترکین پرمصرف افزایش قیمت و جریمه ساعات اوج بار داشته باشیم.
انصاف خوب چیزیه آدم کارشناس باشه و یکراست بیاد وبگوید علت خاموشی، برق ارزون و یارانه آن است!! ، امان از دیوار کوتاه مردم مگر خود ایشون مردم نیستند ؟!. اینکه فرهنگ مصرف ما اشکال داره و برخی پر مصرف هستند سخن درستی است اما بنابر گزارشات خود وزارت نیرو راندمان نیروگاه هایمان پایین است قریب ۳۷ درصد است و ۲۰ درصد برق تولیدی ما در شبکه توزیع هدر و اتلاف می شود , به ازای هر یک درصد تلفات، حدود ۳۰۰ میلیارد تومان سوخت اضافی مصرف می‌شود. و اینکه بسیاری از کالاهای برقی تولید ما پر مصرف هستند و ....اینها هیچ نقشی ندارند تازه مگر در سالهای اخیر ایران مازاد تولید برق خودش رو در ساعات غیر پیک با کشور های همسایه تبادل نمی کنه ؟
این عنوان مطلبی است در جام جم آنلاین همین امروز ۲۱ تیر ((فشار اتلاف برق؛ سنگین‌تر از مصرف )) :در همین باره، مجید ناصری نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس به جام جم گفت: قرار بود سبد انرژی کشور متنوع شود و تولید برق از نیروگاه‌های گازی و سوخت فسیلی کاهش یابد و به جای آن از ظرفیت تولید برق از انرژی‌های تجدید پذیر مانند بادی، آبی، خورشیدی و ... استفاده شود و به همین منظور تعرفه برق را بالا بردیم اما اصلا موفق نبودیم.
با سلام
آقا منصور ضمن احترام به نظرات شما
چند مطلب به ذهنم رسید که خدمتتون عرض کنم.
اول اینکه برخی آمارهاتون دقیق نیست. متوسط بازده نیروگاهی کشور در سال ۹۵ طبق گزارش وزرات نیرو قریب ۴۲ درصد است(هرچند این عدد هم خوب نیست اما در این چند ساله روند روبه رشد داشته است و برنامه هایی برای افزایش آن هم در حال انجام است) تلفات شبکه طی دو برنامه ستاد اقتصاد مقاومتی بایستی به زیر ۱۰ درصد می رسید که طبق اعلام رسمی وزارت نیرو برای اولین بار در سال ۹۶ به زیر ۱۰ درصد رسید و در خصوص مبادلات برقی هم که آمار توانیر نشون میده متاسفانه با وجود ۸۰ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده سال گذشته ما کمتر از ۲هزار مگاوات تبادل برقی داشتیم که ۴۰۰مگاواتش هم واردات برق بوده است.بنابراین با تقریب خوبی می توان گفت در واقع ایران مازاد برق خود در ساعات اف پیک رو مبادله نمی کندو صرفا هزینه تعمیر نگهداری و رزرو نیروگاه ها را می دهد.
دوم اینکه تنوع سبد انرژی و سوخت آری، منتهی تنوعی با تاکید بر اولویت دادن به مزیت نسبی کشور در خصوص منابع سرشار گاز! از آقای ناصری نژاد باید می پرسیدید اساسا مزیت نسبی ایران در تولید برق از گاز است یا انرژی خورشیدی(البته اینکه فناوری انرژی خورشیدی و بادی در کشور وجود داشته باشد و .... چیز بدی نیست، اما سرمایه گذاری بزرگ برای تولید برق خورشیدی و بادی در کشوری مانند ایران با وجود منابع سرشار گاز که البته در برداشت آن امروز با قطر و امثالهم در حال رقابت است و صد البته طرف قطری از ایران بهتر عمل می کند، کمی مضحک وصد البته غیر اقتصادی است) شما خیلی به این توافق نامه های به ظاهر بین المللی مانند توافق اقلیمی پاریس خوش بین نباش علاوه بر اینکه مبنای علمی تطابق افزایش کربی دی اکسید با افزایش گرمای کره زمین رو هواست، کشورهای غربی قبلا از منابع فسیلی برای توسعه یافته گی استفاده کردند و الان برای عدم پیشرفت کشورهایی مانند ایران این مباحث رو مطرح می کنند
سوم، قطعا امروز فشار اتلاف برق به معنی اتلاف فنی بیشتر از مصرف مسرفانه و اتلاف بی رویه برق نیست. در گزارشی که اخیرا مرکز پژوهش های مجلس در خصوص پیک برق و راهکارهای مقابله با آن منتشر کرده است مولفه های شکل دهنده پیک مصرف تشریح شده که حدود ۵۲درصد آن مربوط به بخش خانگی است!!!! وسایل پرمصرف خانگی(که البته اکثرشون بر خلاف فرموده شما تولید داخل هم نیستند) یکی از دلایل هست اما عدم اهتمام برخی از مشترکین(حدود ۲۰درصد مشترکین که اتفاقا از طبقات مرفه هم هستند) بر مصرف صحیح که دلیل عمده اش هم ارزان بودن برق برای اونهاست علت اصلی ای است که پیک مصرف رو به یک حالت بحرانی که باعث قطعی برق می شود تبدیل می کند. اختلاف ۲۰هزار مگاواتی! پیک تابستان و پیک زمستان نشون میده که برای حل بحران برق صرفا نباید به ساخت نیروگاه اکتفا کرد و کسی نگفته که اصلا نباید نیروگاه ساخت، منتهی بحث بر سر این است که تمرکز رو باید در بخش پیک سایی گذاشت و یکی از اصلی ترین راهاش هم کنترل مصرف بی روه مشترکین پرمصرف هستش.
چهارم نکته حائز اهمیت این است که گفته نشده که اصلاح قیمت برای همه مشترکین، بلکه گفته شده اصلح قیمت برای برای مشترکین پرمصرف که طبق آمار مرکز آمار عموما از طبقات مرفه هستند و حدود ۲۰ درصد از مشترکین هستند... چراکه اساسا همه مردم(۸۰درصد مردم) نقش کلیدی در بحراین شدن وضعیت(خاموشی) ندارند و مصرف متعادلی دارند
جناب امیدی عزیز با سلام و تشکر از توجه شما فقط خواستم عرض کنم
منبع آمار های ارائه شد بنده نبودم گرچه قبول دارم که آمار ها و ارقام در کشور ما معمولا دقیق نیستند فقط در خصوص رقم تلفات برق این خبر رو از قول همون مرکز پژوهش های مجلس ملاحظه کنید آیابا ۱۰درصد اعلامی شما نزدیک است یا نه ؟ ((براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، یکی از بخش‌هایی که به صنعت برق ایران صدمه می‌زند، هدررفت و تلفات برق است.
سهم تلفات برق از کل برق تولیدی کشور، براساس برنامه پنجم توسعه، باید از سطح ٢٠ درصد به ١۴ درصد کاهش می‌یافت اما از سال ٨٩ تاکنون، نه تنها تلفات برق کاهش نداشته بلکه رشد هم داشته و این در حالی است که برای تولید هر مگاوات در نیروگاه، ٣ میلیارد تومان هزینه می‌شود و به ازای هر یک درصد تلفات، حدود ٣٠٠ میلیارد تومان سوخت اضافی مصرف می‌شود.))
منبع : برق نیوز تاریخ انتشار: ۰۹:۵۲ - ۰۵ مرداد ۱۳۹۵
البته شایدبخش قابل توجهی از هدر رفت میتونه مربوط به انشعابات غیر مجاز یا همون برق دزدی باشد .
داشتم فراموش می کردم در خصوص نکته سوم شما درسرشماری سال ۸۵ جمعیت ایران کمی بیش از ۷۰ میلیون نفر بوده و درسرشماری ۹۵ قریب ۸۰میلیون یعنی ده میلیون نفر افزایش و باز از سال ۹۰ تا ۹۵ بنا به آماری از سرشماری مسکن کشور ۲۸۷۰۰۰۰ واحد مسکونی جدید در کشور احداث شده است .صرفنظراز هزاران مغازه و مراکز تجاری جدیدحال بنظر شما ده میلیون نفر اضافی و قریب سه میلیون خانه و مغازه سهمی در افزایش مصرف برق کشور خواهند داشت ؟
با عرض سلام مجدد آقا منصور
لینک های زیر رو در خصوص آمار تلفات ملاحظه بفرمایید
ضمن اینکه تلفات فنی با تلفات غیر فنی یا همون برق دزدی دوتا مقوله ی متفاوت هستند
www.igmc.ir/Papercuts/ID/12208
http://www.irna.ir/fa/News/82796631
در خصوص سوالی هم که فرمودید: ببینید بحث این هست که مشترکین خانگی مصرفشون افزایش پیدا کرده، یعنی علاوه بر مشترکینی که جدید به شبکه متصل دند مشترکین سابق هم در پیک بیشتر مصرف می کنند و موضوع الگوی ناصحیح مصرف هست
شما عدد پیک تابستان را از پیک زمستان کم کنید، طبق گزارش اخیر مرکز پژوهش ها حدود ۵۱ درصد این مقدار مربوط به بخش خانگی هست...تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
اینکه باید در شبکه تولید توزیع و انتقال و مصرف میزان راندمان را افزایش بدیم و تلفات را کاهش بدیم ۱۰۰ درصد حرف درستی است و متناقض با مقابله با مصرف بالای انرژی در ایران نیست
در ایران انرژی ارزان فروخته میشه و میزان مصرف مردم ایران در مقایسه با جهان بسیار مصرف بالایی داریم، و اسراف بالایی داریم که یکی از عللش ارزان فروشی و یارانه ای بودن انرژی است
موازی با کاهش اتلاف و افزایش راندمان، برای افزایش قیمت باید از افرادی شروع کرد که پرمصرف هستند و قیمت برای پله های بالای مصرف افزایش بیابد
شما مخالف حرف من هستید؟
با سلام. یکی از مواردی که هنوز خوب جا نیفتاده تفکیک بین حوزه های تولید، انتقال و توزیع است. هرکدوم از این بخشها یک سهمی در قیمت برق دارند که با توجه به آمارهای جهانی عمده اون مربوط به بحث تولید است.اما تولید هم رابطه تنگاتگ با مصرف دارد. چگونه؟ در واقع اگر مصرف شما در طول سال یکنواخت باشد، هزینه تولید برق کاهش پیدا کرده اما اگر یکنواخت نباشد هزینه تولید برق بالا میرود.دلیل این مطلب این است که شما بایستی برای روزهای خاصی از سال نیروگاه بسازید اما در دیگر ایام سال ازش استفاده نکنید. به همین خاطر برای بازگشت سرمایه نیروگاه، قیمت برق بشدت بالا میرود.در واقع اگر بازده نیروگاه ۱۰۰% باشد(که غیرممکن است به خاطر مباحث اگزرژی) و تلفات هم صفر درصد باشد(که بازهم غیر ممکن است)، بازهم منحنی مصرف بر سر جای خود باقی مانده و مستقل از پارامترهای دیگر اثر خود را بر قیمت تولید برق میگذارد.در کشورهای دیگه قیمت برق روزهای بحرانی تا حد قابل توجهی با روزهای غیر بحرانی فاصله دارد.به عنوان مثال در فرانسه تعرفه برق روزهای قرمز(۲۲ روز) بیش از ۱۰ برابر روزهای معمولی(۳۰۰روز) است. از اونجایی که منحنی مصرف در کشور ما بشدت غیریکنواخت است، هزینه تولید برق هم بالا رفته است.
خوب مشخص است که اولا تاثیر همه مردم بر منحنی مصرف یکسان نیست و ثانیا اقشار ضعیفتر هم توانایی مالی چندانی ندارند.به همین خاطر بایستی از افراد پرمصرف که غالبا از ثروتمندان هم هستند، قیمت برق را واقعی گرفت، تا هم منحنی یکنواخت شود هم قیمت تمام شده برق هم بالارفته و تولید برق اقتصادی شود.
لذا به نظر میرسد بهترین شیوه ایجاد الگوی مصرف باشد.