به گزارش مسیر اقتصاد ایران با تولید ۲۱ میلیون و ۷۲۶ هزار تن فولاد خام در سال ۲۰۱۷ و رشد ۲۱.۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ با یک پله صعود، عنوان سیزدهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان را به خود اختصاص داد.
طبق آخرین گزارش انجمن جهانی فولاد، ایران همچنین با تولید ۲۰ میلیون و ۵۴۰ هزارتن آهن اسفنجی معادل ۲۸.۲ درصد کل تولید جهانی در سال ۲۰۱۷ پس از هند در جایگاه دوم جهانی در زمینه تولید این محصول قرار گرفت.
این در حالی است که تولید این محصول استراتژیک در قبل از انقلاب تنها ٣٦ هزارتن در سال بود و ایران توانسته است پس از انقلاب رشدی ۶۰۰ برابری در تولید فولاد داشته باشد.
نقش راهبردی فولاد در پیشرفت کشورها
فولاد محصولی راهبردی است و در جهان به عنوان صنعت مادر شناخته می شود. اهمیت این صنعت به قدری است که آن را یکی از ارکان اصلی پیشرفت کشورها قلمداد می کنند.
فولاد علاوه بر نقش ویژه ای که در صنعت راه و ساختمان دارد، ماده اولیه بسیاری از دستگاه ها و محصولات صنعتی نیز می باشد. نقش فولاد در صنایع به قدری حیاتی است که تقریبا تصور صنعتی بدون حضور فولاد غیرممکن به نظر می رسد.
بر طبق آمار انجمن جهانی فولاد کمتر از ۷۰ کشور در زمینه تولید فولاد فعال هستند و کشورهای بی بهره از این صنعت یا باید از پیشرفت خود چشم پوشی کنند و یا باید به کشورهای تولید کنند وابسته شوند.
صنعت فولاد در ایران
صنایع نوین فولاد برای اولین بار در دهه ۳۰ شمسی وارد ایران شد. این صنایع در ابتدا با وارد کردن شمش فولاد و انجام عملیات نورد بر روی آن ها آهن آلات ساختمانی تولید می کردند.
اولين کارخانه فولادسازی در سال ۱۳۵۰ در اصفهان ساخته و در همان سال به بهره برداری رسيد. مجموع تولیدات کارخانجات فولاد ایران تا قبل از انقلاب چیزی در حدود ۳۶ هزار تن بود.
در سال ۱۳۷۹ به موجب ماده ۶ قانون تمرکز امور صنعت و معدن و تشکيل وزارت صنايع و معادن (مصوب سال ۱۳۷۹)، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنايع معدنی (ايميدرو) تاسيس گرديد و شركت های توليد كننده فولاد كشور نظير شركت ملی فولاد ايران، شركت فولاد مباركه اصفهان، شركت ذوب آهن اصفهان و شركت فولاد خوزستان تحت پوشش سازمان مذكور قرار گرفتند. مجموع صنایع فولادی ایران تا سال ۱۳۹۶ توانستند به رکورد تولید ۲۱ میلیون و ۷۲۶ هزار تن فولاد برسند.
تولید فولاد در جهان و جایگاه ایران
بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد تولید فولاد خام جهان در سال ۲۰۱۷ بارشد ۵.۶ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ به یک میلیارد و ۶۷۵ میلیون تن رسید.
چین با توجه به وسعت و جمعیت خود که به فولاد و مصالح بسیار بیشتری نسبت به سایر کشورها نیازمند است، با تولید ۸۳۱ میلیون و ۷۳۰ هزار تن بیشترین میزان تولید فولاد خام را در سال ۲۰۱۷ داشت.
ایران نیز با تولید ۲۱ میلیون و ۷۲۶ هزار تن فولاد خام در سال ۲۰۱۷ و رشد ۲۱.۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ با یک پله صعود، عنوان سیزدهمین را به خود اختصاص داده است.
صادرات فولاد ایران
طبق گزارش انجمن جهانی، فولاد ایران در بین کشورهای صادرکننده فولاد نیز توانسته با صادرات ۵.۷ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ جایگاه بیستمین کشور صادرکننده فولاد در جهان را به دست آورد در حالی که در این جدول چین، ژاپن، روسیه و کره جنوبی به ترتیب هر یک با ۱۰۸.۱ میلیون تن، ۴۰.۵ میلیون تن، ۳۱.۲ میلیون تن و ۳۰.۶ میلیون تن در جایگاه‌های اول تا چهارم صادرکنندگان فولاد جهان قرار دارند.
در حال حاضر ظرفيت سالانه توليد فولاد در کشور نزديک به ۳۰ ميليون تن است که تنها ۶۰ درصد اين ظرفيت بالفعل شده است. همچنین بر اساس اطلاعات موجود پیش بینی می شود ۲۰ میلیون تن ظرفیت جدید تولید فولاد خام در سال های آینده به بهره برداری برسد.
انجمن جهانی آهن و فولاد در جديدترين گزارش خود از رشد ۲۱.۴ درصدي توليد فولاد ايران سال ۲۰۱۷ ميلادی خبر داد که این مقدار تقریبا ۴ برابر رشد متوسط جهانی است.
تولید آهن اسفنجی در ایران
آهن اسفنجی از احیای مستقیم گنداله آهن به دست می آید که قطعات کروی متخلخل یا اسفنج گونه با عیار بالایی (بین ۸۴ الی ۹۵ درصد) از آهن هستند. در این روش نیازی به ذوب سنگ آهن نیست.
آهن اسفنجی جایگزین مناسبی برای ضایعات آهن است و در صنایع فولاد به عنوان ماده اولیه (به جای ضایعات) استفاده می شود.
تولید آهن اسفنجی جهان در سال ۲۰۱۷ با ۹.۲ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۱۶ به ۷۲ میلیون و ۷۷۰ هزار تن افزایش یافت.
در این زمینه هند با تولید ۲۵ میلیون و ۸۵۰ هزار تن رتبه نخست تولید این محصول را کسب کرد و پس از آن ایران با تولید ۲۰ میلیون و۵۴۰ هزار تن آهن اسفنجی و با سهمی معادل ۲۸.۲ درصد از کل تولید جهان در رتبه دوم قرار دارد.
چشم انداز تولید فولاد در افق ۱۴۰۴
به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، بر اساس چشم انداز کشور در افق ۱۴۰۴ ایران باید به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال برسد.
بر این اساس پیش بینی می شود در صورت تحقق این چشم انداز ایران بتواند به جمع ۱۰ کشور بزرگ تولید کننده فولاد ملحق شود و جایگاه هفتم جهان را از آن خود کند.
