به گزارش مسیر اقتصاد ساختار بیمه خودرو به نحوی طراحی شده است تا ریسک مسئولیت مالی در حوادث رانندگی را پوشش دهد. این حوادث رانندگی ممکن است ناشی از برخورد دو یا چند وسیله نقلیه به یکدیگر باشد و نیز خسارت‌های مالی و جانی را در پی داشته باشد.
همچنین در آمریکا مانند کشورهای دیگر، از نظام بیمه ای برای به صرفه کردن اسقاط خودروهای فرسوده استفاده می شود.
اکثر ایالت ها در آمریکا داشتن حداقل سطح بیمه خودرو را اجباری دانسته اند؛ هرچند بعضی از ایالات مانند میسیسیپی و نیوهمشایر، برخی دیگر از بیمه های مرتبط با خودرو که مسئولیت پوشش ریسک مالی ناشی از حوادث را بالاتر می برد را نیز اجباری اعلام کرده اند.
عوامل موثر بر تعیین نرخ بیمه خودرو در آمریکا
هرچند قیمت بیمه خودرو در هر ایالت آمریکا به عوامل مختلفی چون جمعیت، سرانه مالکیت خودرو و … وابسته است، اما به طور کلی عوامل زیر در تعیین نرخ حق بیمه پایه سالیانه خودرو (حداقل سطح بیمه) در تمامی ایالت ها به طور مشترک اثرگذار است؛ در واقع می توان گفت بیمه پوشش ریسک مالی ناشی از حوادث رانندگی در آمریکا تابعی است که متغیرهای آن عبارتند از:
- سن راننده: رانندگان جوان نرخ پایین تری را به نسبت رانندگان با سن بالاتر می پردازند.
- سن خودرو: نرخ حق بیمه خودرو ارتباط مستقیمی با سن آن دارد، به این ترتیب که خودروهای با عمر بالاتر لازم است مبلغ بیشتری را برای حق بیمه بپردازند.
- قیمت خودرو: یکی از عوامل تعیین کننده در نرخ بیمه خودرو قیمت آن است؛ به نحوی که خودروهایی با قیمت بالاتر لازم است مبلغ بیشتری را برای پوشش ریسک ناشی از تصادفات بپردازند.
- گواهینامه رانندگی و اعتبار آن: به طور کلی رانندگانی که به تازگی گواهینامه رانندگی دریافت کرده اند به نسبت رانندگانی که در رانندگی با تجربه تر هستند و از عمر گواهینامه آنان زمان بیشتری می‌گذرد باید حق بیمه بالاتری را بپردازند.
- نمرات اعتباری اشخاص: این نمرات به هریک از افرادی که مالک وسیله نقیله باشند تعلق می گیرد و شامل میزان پایبندی راننده به قوانین، میزان تخلفات حادثه ساز و تصادفات وی می باشد. چنانچه نمره اعتباری راننده ای بالاتر باشد، به این معناست که وی در طول مدت زمان رانندگی کمتر مرتکب جرایم رانندگی و تخلفات حادثه ساز شده است و به این ترتیب امتیاز بالاتری را دریافت کرده و ریسک مسئولیت مالی پایین تری خواهد داشت، در نتیجه حق بیمه کمتری را می پردازد.[۱]
تعیین میزان حساسیت عوامل تاثیر گذار بر نرخ بیمه خودرو
برای تعیین نرخ بیمه و تشکیل تابع نرخ بیمه که برای هر راننده متفاوت است از روش های ریاضی و آماری برای ارزیابی ریسک استفاده می شود؛ که تابع مذکور برای هر راننده و به صورت سالیانه نرخ حداقلی بیمه را تعیین می کند. میزان حساسیت هریک از عوامل فوق نیز در جدول زیر آورده شده است[۲]:
ارتباط مستقیم نرخ بیمه پوشش ریسک با سن خودرو
با توجه به ضرایب حساسیت نرخ بیمه می توان گفت در صورت افزایش سن خودرو و با توجه به کاهش ضریب ایمنی آن، نرخ بیمه پوشش ریسک افزایش پیدا می کند. این باعث می شود اسقاط خودروهای فرسوده نیز به صرفه شود.
همچنین خودروهای گران قیمت لازم است مبلغ بیشتری را برای پوشش ریسک حوادث رانندگی بپردازند، چراکه در صورت بروز هرگونه تصادف، با توجه به قیمت بالاتر لوازم یدکی در خودروهای لوکس خسارت بیشتری به آن ها وارد می شود .
مهم ترین عاملی که در تعیین نرخ بیمه پوشش ریسک تصادفات تعیین کننده است نمرات اعتباری هستند، چراکه حساسیت نرخ بیمه به نمرات اعتباری بسیار بالاتر از سایر عوامل است.[۳]
پس از دریافت گواهینامه رانندگی خودرو، به شخص نمره صفر تعلق می گیرد. در صورت بروز هرگونه تخلف حادثه ساز و یا تصادف از نمره وی کاسته شده و به راننده متخلف نمره منفی تعلق می گیرد. درنتیجه رانندگانی که دارای نمره منفی باشند نرخ بیمه بالاتری را خواهند پرداخت. همچنین در صورتی که راننده مذکور طی چند سال تصادف و یا تخلفات حادثه ساز نداشته باشد، به نمره وی افزوده می شود و به این ترتیب نرخ بیمه پایین‌تری را خواهد پرداخت.
تفاوت بیمه شخص ثالث ایران با آمریکا
گفتنی است در ایران بیمه شخص ثالث در رابطه با بدنه خودرو صرفا وابسته به دیونی است که در آن شخص بیمه گر به بدنه خودروی دیگری آسیب رسانده است و تعهدی نسبت به بدنه خودروی شخص بیمه گر ندارد. در صورتی که بیمه گر بخواهد بدنه اتومبیل خودش نیز شامل بیمه شود باید از بیمه بدنه استفاده کند که جدا از بیمه شخص ثالث است؛ در نظام بیمه آمریکا کاهش مسئولیت مالی بدنه خودروی خاطی نیز شامل بیمه می شود.
پینوشت:
[۱] Car insurance ,Which insurances do you need for your car in the US, Justlanded website
[۲] Brockett, P. L., & Golden, L. L. (2007). Biological and psychobehavioral correlates of credit scores and automobile insurance losses: Toward an explication of why credit scoring works. Journal of Risk and Insurance, ۷۴(۱), ۲۳-۶۳
[۳] Zhu, H., Beling, P. A., & Overstreet, G. A. (2001). A study in the combination of two consumer credit scores. Journal of the Operational Research Society, ۵۲(۹), ۹۷۴-۹۸۰
