تورم به عنوان یک شاخص نامطلوب اقتصادی، پیامدهای منفی و نامناسبی را در یک جامعه بر جای می گذارد. از جمله آثار تورم می توان به کاهش ارزش دارایی های عمومی، کاهش قدرت خرید مردم و رفاه عمومی و همچنین فرار سرمایه در قالب سرمایه گذاری در خارج کشور و خرید فلزات گرانبها و حرکت به سمت خرید دارایی های غیر مولد نام برد.
به گزارش مسیر اقتصاد عدم امکان پیش بینی پذیری نرخ تورم در اقتصاد، عامل مهمی برای خروج سرمایه از بخش های مولد اقتصادی و ایجاد نااطمینانی و ریسک برای سرمایه گذاری در داخل یک کشور و عدم تحقق رشد اقتصادی به واسطه آن است.
از این رو ایجاد سازوکاری که در وهله اول امکان پیش بینی پذیری تورم را برای صاحبان کسب و کار فراهم کند و با استفاده از آن، زمینه مدیریت نرخ تورم را محقق نماید، لازم و ضروری است. البته به واسطه رابطه مستقیم نرخ تورم و نرخ رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت، اتخاذ سیاست‌های ضدتورمی ممکن است باعث کند شدن شتاب رشد اقتصادی در یک کشور شود. اما ایجاد ثبات اقتصادی و افزایش پیش بینی پذیری تورم در اقتصاد باعث رشد اقتصادی پایدار در بلند مدت می شود.
یکی از سیاست هایی که در بلند مدت می تواند تورم را کنترل کرده و در سطح پایین و پیش بینی شده نگه دارد، «هدف گذاری تورمی» است.
هدف گذاری تورمی و مزیت های آن
هدف گذاری تورمی نوعی سیاست پولی است که همانند هر راهبرد دیگر سیاست پولی، در صدد فراهم کردن یک لنگر اسمی برای اقتصاد است. در واقع این سیاست با هدف گذاری یک بازه نوسان نرخ تورم، به فعالان اقتصادی کمک می کند تا بتوانند برای فعالیت ها و سرمایه گذاری های آینده خود در اقتصاد برنامه ریزی و تصمیم گیری نمایند.
هدف گذاری تورمی روشی برای کاهش تورم فعلی نیست؛ اما مانند یک لنگر برای نظارت و مدیریت قیمت ها در اقتصاد عمل می کند. هدف گذاری تورمی، به صورت اهداف کمی نرخ تورم تعریف می شود و یا به صورت یک بازه نوسان هدف مشخص از نرخ تورم تعیین می گردد.
بازوی اجرایی چنین برنامه ای سیاست های پولی بانک مرکزی است. لذا با توجه به این نکته که تمرکز بر روی هدف گذاری نرخ تورم ممکن است در کوتاه مدت پیامدهایی مانند کاهش رشد اقتصادی و اشتغال را به همراه داشته باشد، لازم است که بانک مرکزی اهداف و نتایج بلند مدت این سیاست را فدای مسائل و موفقیت های کوتاه مدت نکند. همچنین تکانه های اقتصادی که باعث تغییر در سیاست های پولی می شود، نباید بر تصمیم بلند مدت هدف گذاری تورمی تاثیر چندانی داشته باشد.
بانک مرکزی نهاد مسئول در هدف گذاری تورمی
در وهله اول بانک مرکزی به عنوان متولی اجرای سیاست های پولی در اقتصاد، بایستی قادر به محاسبه تورم فعلی و پیش بینی آن در کوتاه مدت باشد. بدین منظور بانک مرکزی باید از مدل های قدرتمند پیش بینی نرخ تورم که در آن از برخی شاخص ها و متغیرهای حاوی اطلاعات مربوط به تورم آتی استفاده می شود، برخوردار باشد.
علاوه بر این بانک مرکزی باید روش های عملیاتی آینده نگرانه را برای اجرای سیاست های پولی طراحی کند. هر نوع سیاست پولی که توسط بانک مرکزی اعمال می شود بایستی کاملا با برد مشخص و هدف دقیق برآورد شده باشد.
البته ایجاد ظرفیت لازم فنی و نهادی در بانک مرکزی برای پیش بینی تورم و مدلسازی هدف گذاری تورمی و تعیین افق زمانی لازم برای هدف گذاری ضروری است.
برنامه ریزی برای پیش بینی پذیری نرخ تورم باعث خواهد شد صاحبان کسب و کار بتوانند برای فعالیت های خود هدف گذاری نموده و سرمایه گذاری خود را در اقتصاد افزایش دهند.
