به گزارش مسیر اقتصاد روند تغییرات ذخایر ارزی مبتنی بر دلار کشورهای جهان در کنار بی ثباتی مالی در اقتصاد کلان آمریکا، نشان می دهد دلار چشم انداز مناسبی ندارد. در ادامه به چند محور از مخاطرات آمریکا که چشم انداز دلار را با مشکل مواجه نموده است اشاره می شود:
کاهش قابل توجه سهم تولید ناخالص داخلی آمریکا از کل تولید جهان
اکنون ایالات متحده تقریبا ۱۹ درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا را به خود اختصاص داده است که در مقایسه با عدد ۴۰ درصد در سال ۱۹۶۰ کاهش زیادی داشته است. به همین ترتیب کاهش شدید صادرات کالاها و خدمات این کشور این سوال را مطرح می کند که آیا دلار آمریکا همچنان باید مبنای ۶۰ درصد از ذخایر ارزی جهانی باشد.
نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی آمریکا به ۱۱۰ درصد رسیده است
بدهی های ناخالص ایالات متحده به بیش از ۱۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی اش رسیده است. این وضعیت شبیه وضعیت سال ۱۹۲۴ میلادی است که به علت کسری بودجه، تأمین مالی جنگ و بدهکاری نسبت بدهی ناخالص به تولید ناخالص داخلی به ۱۳۶ درصد رسیده بود. این به معنای کاهش اعتبار بزرگترین اقتصاد جهان است.
کاهش ذخایر ارزی دلاری به دلیل تضعیف ارزش و بی اعتمادی بازارها نسبت به دلار
بحران زیربنایی سال ۲۰۰۸ میلادی سبب کاهش اعتماد بازارهای جهانی به دلار شده است و از آن زمان اقتصادهای در حال ظهور به منظور تنوع بخشی به دارایی های خارجی خود به سمت جمع آوری ذخایر غیر دلاری حرکت کرده اند. از طرف دیگر تضعیف کمی ارزش دلار توسط فدرال رزرو‌آمریکا سبب کاهش ارزش ذخایر ارزی دلاری و ایجاد نوسانات عمده در بازارهای ارز شده است.
آمریکا در حال از دست دادن نظام پترودلار به عنوان اصلی ترین پشتوانه دلار
در گذشته آمریکا بزرگترین واردکننده نفت بود که انگیزه مهمی برای دیگر کشورها به منظور ذخیره دارایی های خارجی خود به دلار آمریکا محسوب میشد. در طول دهه های اخیر نظام پترودلار یکی از مهمترین دلایل سلطه دلار بر نظام مالی جهان بوده است.
اما اکنون چین به بزرگترین واردکننده نفت تبدیل شده است. توافق دوجانبه بین امارات متحده عربی برای خرید نفت به یوآن و سایر اقداماتی از این قبیل باعث کاهش نقش دلار در خرید و فروش کالای مهمی مثل نفت خواهد شد.
دلار برتری خود در نظام مالی جهانی را از دست خواهد داد
مباحث مطرح شده به وضوح نشان می دهد که اگر ارزش دلار کاهش یابد، دارندگان بدهی های آمریکا مجبور به پرداخت دلارهای بیشتر خواهند بود. از طرفی سرمایه گذاری هایی که با دلار تأمین مالی شوند ارزش کمتری خواهند داشت. تمام این عوامل نشانه های منفی برای حفظ برتری دلار آمریکا هستند.
به عنوان نمونه جیمز ریکاردز در کتاب جنگ های ارزی خود می گوید: راهی که دلار در پیش گرفته است، پایدار نیست و به همین دلیل دلار به ثبات نخواهد رسید. دیر یا زود دلار به جمع ارزهای ذخیره چندگانه ملحق خواهد شد.
وی همچنین می افزاید: سقوط دلار می تواند فقط فاجعه ای برای خودش باشد یا می تواند بزرگتر از آن به عنوان بخشی از سقوط تمدن رخ دهد. سقوط دلار ممکن است راه بازگشتی از پول کاغذی باشد که بیش از حد چاپ شده است. هیچوقت دیر نیست که از لبه پرتگاه این سقوط فاجعه آمیز دور شویم… .
جایگزینی ارز محلی به جای دلار توسط کشور چین
در حال حاضر کشوری مانند چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان است و بزرگترین تجارت خارجی را دارد، با مشاهده اوضاع کنونی دلار، به دنبال پرداخت و تسویه مبادلات خود با یوآن است. انعقاد پیمان های پولی با کشورهای مختلف و تسویه مبادلات با یوآن نشان دهنده انگیزه چین برای ایجاد پناهگاهی امن برای خود در زمان بحران مالی و نقدینگی است.
تحقیقات نشان داده که یوآن چین به یک ارز مرجع و معتبر در نظام مالی جهانی تبدیل شده است. در همین راستا در شرق آسیا بلوک ارزی یوآنی تشکیل شده است. هفت کشور در شرق آسیا به دلیل بهبود چشم انداز تجاری با چین، از یوآن این کشور بیشتر از دلار آمریکا استقبال می کنند. درحال حاضر بازارهای نوظهور ۶۷ درصد از واردات و ۵۶ درصد از صادرات را با کشور چین انجام می دهند.
لذا برای این کشورها داشتن نرخ ارز پایدارتر سودمندی بیشتری خواهد داشت. بنابراین یوآن در آسیا، در حال تبدیل شدن به ارز غالب است و تا حد زیادی جایگزین دلار شده است.
برگرفته از: اِستادی ریسُرس (study resource)
پینوشت:
.Rickards, James. Currency wars : the making of the next global crisis .2011
