به گزارش مسیر اقتصاد دلار در سال ۱۹۴۴ توسط کنفرانس برتون وودز و بر پایه طلا به عنوان ارز بین المللی شناخته شد و رابطه آن با طلا به صورت ۳۵ دلار به ازای هر انس تعریف گردید. این سیستم مدت کوتاهی را سپری کرد تا اینکه در سال ۱۹۷۱، نیکسون رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که رابطه طلا و دلار قطع شده و بایستی استاندارد طلا کنار گذاشته شود.
برنامه ریزی پنهان آمریکا برای دلاری کردن مبادلات نفتی
بعد از این اتفاق، بنابر اظهارات هافینگتن پست دولت نیکسون و عربستان به یک توافق رسیدند؛ ماهیت این توافق این بود که ایالات متحده تسلیحات نظامی و دفاعی به عربستان بفروشد و در عوض عربستان نیز انجام کلیه مبادلات نفتی خود را با دلار آمریکا انجام دهد.
این سیستم معاملات نفتی به عنوان سیستم بازیافت پترودلاری شناخته شد؛ چرا که بعد از توافق بین عربستان و آمریکا، عربستان مجبور می شد تا دلارهای حاصل از فروش نفت را جهت دستیابی به سود بیشتر در آمریکا سرمایه گذاری نماید. بدنبال آن طولی نکشید که سایر اعضای اوپک نیز شروع به مبادله نفت خود با دلار آمریکا کردند.
یک نظریه اقتصادی کمتر شناخته شده که توسط اقتصاددانان جریان اصلی رد شده است تصریح میکند که استمرار و تلاش های واشنگتن در بازارهای مالی بدین منظور است که تمام معاملات نفت توسط دلار آمریکا انجام شود. این رابطه بین نفت و دلار، ارزشمندی دلار را بدنبال خواهد داشت.
با توجه به این نظریه، لازم است تا تمام کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت مقدار مشخصی از دلارهای آمریکا را نگه دارند که این به ارزش دلار می افزاید. در مقابل مجله سیاست خارجی این نظریه را رد می کند و توضیح می دهد که: «این مسئله که تجارت به طور معمول با دلار انجام شود کم اهمیت بوده و کسانی که تمایل به خرید نفت دارند باید دلار را نگه داری کنند که این عمل تقاضا برای دلار را در بازارهای جهانی افزایش می دهد.»
اما در پاسخ به این مجله باید گفت که تقاضای بی پایان برای دلار به معنای عرضه بی حد و حصر دلار است و ایالات متحده می تواند به صورت سلطه طلبانه اقدام به چاپ دلار کند که هیچ کشور دیگری در جهان این اختیار را ندارد.
ایجاد جنگ و تنش در عراق و لیبی توسط آمریکا به منظور حفاظت از سلطه دلار
در سال ۲۰۰۰ عراق اعلام کرد که دیگر از دلار آمریکا برای فروش نفت در بازار جهانی استفاده نخواهد کرد و به جای آن از یورو استفاده می کند، که البته تصمیم ساده ای نیز نبود.
در اینجا کسانی که نظریه پترودلار در رفتارهای سلطه طلبانه آمریکا را رد می کنند باید به این سؤال پاسخ دهند که چرا ایالات متحده بعد از این اقدام عراق، به این کشور حمله کرد؟ دلیلش این بود که عراق قصد داشت تا خرید و فروش نفت خود را بدون دلار انجام دهد.
در لیبی نیز معمر قذافی به خاطر پیشنهاد مشابهی مبنی بر اینکه یک ارز واحد آفریقایی با پشتوانه طلا ایجاد شود که برای خرید و فروش نفت آفریقا استفاده گردد، مجازات شد. ایمیل های لو رفته هیلاری کلینتون مؤید این مدعا بود که دلیل اصلی سرنگونی قذافی کنار گذاشتن دلار بوده است.
اقدامات ونزوئلا، ایران و قطر برای کنار گذاشتن دلار
در آغاز این ماه (سپتامبر) ونزوئلا اعلام کرد که خودش را از شر دلار خلاص می کند. کشور ایران نیز در در مواردی از ارزهای جایگزین مانند یوآن چین استفاده کرده است. همچنین گزارش شده که کشور قطر میلیاردها دلار از مبادلات نفتی اش را با یوآن انجام داده است.
روزنامه تایمز رژیم اشغالگر قدس نیز اخیرا در کنایه ای به دلار آمریکا و هژمونی مالی بین المللی گزارش کرده که یک شرکت سرمایه گذاری دولتی چینی، خط اعتباری ۱۰ میلیارد دلاری را به بانک های ایرانی اختصاص داده که در آن به طور خاص از یوآن و یورو برای دور زدن تحریم های تحت کنترل آمریکا استفاده شده است.
همچنین این را نیز باید در نظر گرفت که در آگوست ۲۰۱۵، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اگر ایالات متحده از توافق هسته ای با ایران اجتناب کند و متحدانش را مجبور به همکاری در زمینه تحریم های ایران کند، دستورالعملی می شود تا ایران دلار را از ذخایر ارز جهانی حذف کند.
رهبری کشورهای عضو بریکس به منظور کنار گذاشتن دلار؛ توسط روسیه و چین
بر اساس گزارش وزارت امور خارجه روسیه، ولادیمر پوتین دستور داده تا دولت قانون حذف مبادلات دلاری از تمامی بندرگاه های روسیه ای را تا سال آینده تصویب نماید. علاوه بر این پوتین در کنفرانس اخیر بریکس، در اوایل ماه سپتامبر اعلام کرده که «روسیه در نگرانی کشورهای بریکس در مورد معماری ناعادلانه نظام مالی و اقتصادی جهان که به وزن و اهمیت رو به رشد اقتصادهای درحال ظهور توجهی نمی کند، مشارکت می کند.» پوتین گفته است که «ما آماده همکاری با شرکایمان برای ترویج اصلاحات مقررات مالی بین المللی و غلبه بر سلطه بیش از حد تعداد محدودی از ارزهای ذخیره هستیم.»
این بیانیه به طور رمزنگاری شده اعلام می کند که کشورهای عضو بریکس به دنبال دور زدن دلار و سیستم پترودلاری هستند.
کشور چین نیز با این پیشنهاد موافق بوده و اقدامات متعددی برای کنار گذاشتن دلار و سیستم پترودلاری انجام داده که در خبرهای روزانه از این کشور مشهود است. همچنین در کنار این اقدامت چین در حال اجرای پروژه جاده ابریشم است که یک مسیر تجاری دائمی را میان چین، اروپا و آفریقا ایجاد می کند که ایالات متحده با دقت آن را تحت نظر دارد.
این موارد تنها چند مورد از آخرین تحولات جهانی علیه دلار است. آیا باز هم عده ای نظریه پترودلار را رد می کنند؟ آیا این یک تصادف است که تمام کشورهایی که ذکر شد به خاطر دوری جستن از دلار به عنوان دشمنان طولانی مدت آمریکا محسوب شده و مورد حمله قرار گرفته اند؟ آیا این یک تصادف است عربستان سعودی به عنوان یک گذرگاه آزاد برای اعمال اقدامات جنایتکارانه – همانطور که با اتفاقات نظام مالی بین المللی نیز مطابقت دارد- مورد استفاده قرار می گیرد؟ آیا نگرانی های عربستان سعودی نسبت به قطر واقعا ریشه در حمایت مالی این کشور از تروریسم دارد، هرچند که عربستان سعودی خود رهبری جهانی تأمین مالی گروه های تروریستی را بر عهده دارد؟
واضح است که در این بازی، اقدامات شیطانی پشت پرده است و شواهد نشان می دهد که دلار در حال از بین رفتن است و آمریکا از این اتفاق راضی نیست.
منبع: گلوبال ریسرچ
