سید فرشاد فاطمی، استاديار اقتصاد دانشكده مديريت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شريف در گفتگو با مسیر اقتصاد در خصوص مسائل حوزه آب در کشور گفت: این مسائل و مشکلات نشات گرفته از بحران مدیریت منابع آبی یا به عبارت بهتر بحران حکمرانی آب است.
مسائل حوزه آب با شوک بیرونی اقتصاد حل نمی شود
وی گفت: مشکلات حوزه آب تفاوتی اساسی با بقیه مشکلات اقتصادی در کشور دارد، چون احتمالا شدت عمده بحران‌های اقتصادی دیگر با یک شوک افزایش قیمت نفت به صورت موقت کاهش می‌یابد. این در حالی است که مسائل و مشکلات حوزه آب با هیچ شوک بیرونی اقتصادی حل نمی شود.
فاطمی افزود: البته می توان گفت با چند برابر شدن میزان بارش باران در کشور طی چندین سال متوالی این مشکل حل خواهد شد، اما بعید است با توجه به پیش‌بینی‌های بلندمدت اقلیمی و همچنین ضربه‌ای که به منابع بلندمدت آبی کشور وارد شده است، چنین اتفاقی قابل پیش‌بینی باشد.
هدررفت بالای آب در شبکه های آبرسانی شهری
وی ادامه داد: البته مشکلاتی که در بحث آب داریم فقط مربوط به کم آبی نیست و در بخش آب شهری و آب صنعتی نیز با مشکل تامین مالی شبکه های تصفیه و آبرسانی روبرو هستیم. مثلا شبکه آبرسانی بعضی از شهرهای کشور بسیار قدیمی شده اند و نیاز به بازسازی دارند و این قدیمی شدن شبکه های آبرسانی سبب هدررفت بالای آب می شود.
فاطمی گفت: مشکلات و مسائل آبی که در مناطق شهری با آن مواجه هستیم از جنس بحران های اقتصادی است که آن هم به بحران تامین منابع مالی که حاصل پایین نگه داشتن قیمت آب در بلند مدت است، بر می گردد.
مدیریت آب در بخش کشاورزی نیازمند شفافیت
استاد دانشگاه شریف ادامه داد: برای حل مشکلات حوزه آب در کشور باید توجه زیادی به بخش کشاورزی داشته باشیم، چون این بخش بیشترین مصرف آب در کشور را به خود اختصاص داده است.
فاطمی افزود: مشکل کم آبی در بخش کشاورزی پیچیده تر از سایر بخش هاست به طوری که ما نمی دانیم چه کسی، در چه زمانی، کجا، به چه میزان و از کدام منبع آب برداشت می کند. چون وقتی که شما می خواهید چیزی را مدیریت کنید اولین اقدام این است که باید آن را به دقت اندازه گیری کنید که متاسفانه در کشور چنین اندازه گیری و دقتی وجود ندارد.
وی ادامه داد: راه حل نهایی مسائل آب در بخش کشاورزی این است که ما یک نظام تخصیص کارآمد یا سازوکار بازار آب داشته باشیم تا بتواند قیمت تمام شده آب مصرفی را در محاسبات بهره‌برداران محاسبه کند، همچنین باید این سیستم نظام حق آبه و نظام مالکیت بر آب را اصلاح کند تا بتوان با یک نظام مشخص معلوم کرد که اگر در هر حوزه آبریز ما مقدار معینی بارش داشته باشیم باید چه مقدار به هر حوزه اختصاص یابد.
فاطمی در پایان با بیان این نکته که خالی شدن بسیاری از مناطق کشور به دلیل کم آبی سبب از بین رفتن امنیت کشور می شود، افزود: تولید محصولات کشاورزی با روش های جدیدتر و همچنین محدود شدن تولیدات کشاورزی در برخی مناطق، اگر به صورت هوشمندانه ای مدیریت بشود می تواند با توجه به حفظ پوشش گیاهی و حفظ منابع خاکی سبب کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی شود.
