قاچاق به همراه خلاف اظهاری و بیش اظهاری در چین

مسیر اقتصاد/ مبارزه با «پولشویی مبتنی‌بر تجارت»[۱] یا قاچاق کالا و ارز با استفاده از رویکردهای مخاطره‌محور و بر اساس «شاخص‌های مخاطره»[۲] بهترین راهکار پیشنهادی از نظر «گروه ویژه اقدام مالی»[۳] است. این گروه بهترین روش برای نشان دادن شیوه‌های ساده و پیچیده پولشویی مبتنی‌بر تجارت را بررسی مطالعات موردی بین کشورها می‌داند و از این مطالعات برای درک آخرین شیوه‌های عملیاتی و شیوه‌های مورد استفاده برای قاچاق و پولشویی مبتنی‌بر تجارت و همچنین احصاء «شاخص‌های هشدار» استفاده می‌کند.

«شیوه قاچاق» و «شاخص‌های هشدار قاچاق» در مطالعات موردی چین

مطالعات موردی گزارش شده توسط کشور چین در ۲ بخش ارائه می‌شود. بخش اوّل شامل شیوه پولشویی مبتنی‌بر تجارت یا قاچاق در چندین مرحله ساده است و بخش دوّم فهرستی از شاخص‌های هشدار یا پرچم‌های قرمز که می‌تواند از مطالعه موردی استنباط شود گنجانده شده است.

شیوه پولشویی مبتنی‌بر تجارت در مطالعه موردی چین

پرونده پولشویی مبتنی‌بر تجارت چین یک پرونده پیچیده است که شامل شیوه‌های پولشویی از طریق سوء استفاده از تجارت و سازوکارهای تأمین مالی آن است. سرکرده این پولشویی از روش‌های مختلفی از جمله پیک‌های پول نقد[۴]، دفاتر خدمات پولی[۵]، سیستم حواله جایگزین (Hawala)[۶] و همچنین از طریق سازوکارهای رسمی تأمین مالی تجارت، برای پولشویی وجوه کارتل‌های مواد مخدر در آسیا و آمریکای جنوبی استفاده می‌کرد.

در این مطالعه موردی پیچیده، وجوه از فروش مواد مخدر و مشوق‌های صادراتی کلاهبردارانه نشأت گرفته است. درآمد حاصل از این جرم با اظهارات نادرست توصیف کالاها و جعل اسناد پولشویی شده است. سه سوء استفاده از سازوکارهای تجارت و تأمین مالی تجارت در موارد (الف)، (ب) و (ج) توضیح داده خواهد شد.

الف. سوء استفاده از اعتبارات اسنادی[۷] (اعتبار مستند[۸])

1. یک شهروند هندی در دبی مستقر و ۳ شرکت در آنجا تأسیس کرده بود.
2. او همچنین شبکه‌ای داشت که در بسیاری از کشورهای اروپا، آسیا، آفریقا و ایالات متحده گسترش یافته بود.
3. او برای ۳ واردکننده در دبی، اعتبارات اسنادی (L/C) را توسط ۳ شرکت مختلف که تحت کنترل او بودند، افتتاح کرد.
4. ۳ صادرکننده در هند و سایر نقاط جهان، طرف‌های ذینفع این اعتبارات اسنادی بودند.
5. برای افتتاح اعتبارات اسنادی، این شهروند هندی از شبکه خود از ۳ بانک صادرکننده استفاده کرد که با ۳ بانک مشاور همکاری داشتند. بانک‌های مشاور مسئول انتقال وجوه به حساب‌های این ۳ صادرکننده بودند.
6. اعتبارات اسنادی برای مبالغ به طور قابل توجهی بالاتر از ارزش واقعی محموله‌های واقعی مورد معامله افتتاح شدند.
7. شهروند هندی برای تهیه اسناد تجاری ترتیباتی را ایجاد کرد تا چنین اسنادی برای ۳ بانک صادرکننده و ۳ بانک ذی‌نفع و یا مشاور قابل قبول باشد.
8. شهروند هندی به نوبه خود ارزش افزایش یافته صادرات را به ۳ صادرکننده در هند، مطابق با شرایط اعتبارات اسنادی، پس از افزودن پول مواد مخدر موجود در نزد خود، ارسال کرد. وجوه ارسال شده به هند مطابق با شرایط اعتبارات اسنادی بود.
9. ۳ صادرکننده پس از دریافت مبالغ بالاتر، قیمت واقعی کالاهای صادراتی را حفظ کردند و مبلغ اضافی را به اعضای ۳ خانواده شهروند هندی و همدستانش در سایر نقاط جهان منتقل کردند.
10. در یک تغییر جزئی در این شیوه سوء استفاده از اعتبارات اسنادی، شهروند هندی برای ۳ واردکننده افتتاح اعتبارات اسنادی را همراه با أخذ کمیسیون[۹] تسهیل کرد. اعتبارات اسنادی با مقادیر افزایش یافته افتتاح شدند. او ارزش منصفانه[۱۰] واردات را از واردکنندگان جمع‌آوری کرد اما مبلغ افزایش یافته اعتبارات اسنادی با ارزش بالاتر را به ۳ صادرکننده ارسال کرد. وجوه اضافی منتقل شده از صادرکنندگان، توسط همدستان شهروند هندی جمع‌آوری شد.
11. بنابراین از طریق سوء استفاده از اعتبارات اسنادی، وجوه در پوشش تأمین مالی تجارت، پس از در هم آمیختن پول مواد مخدر منشأ جنایی، بین کشورها جابجا شد.

ب. استفاده از نظام حواله جایگزین

1. شهروند هندی همچنین از خدمات حواله جایگزین[۱۱] (اپراتورهای حواله[۱۲]) برای انتقال وجوه به خارج استفاده کرد.
2. چارچوب قانونی در دبی به حواله اجازه می‌دهد تا پس از ثبت نام در بانک مرکزی امارات متحده عربی فعالیت کند.
3. یکی از روش‌های استفاده از انتقال جایگزین توسط شهروند هندی تأمین مالی افرادی بود که از دبی بازدید می‌کردند و به پول محلی[۱۳] نیاز داشتند و این پول‌های محلی توسط شهروند هندی ارائه می‌شد.
4. سرریز پول ناشی از تجارت مواد مخدر برای پاسخگویی به تقاضای زیاد افراد و شرکت‌ها کافی بود.
5. این افراد پس از بازگشت به حوزه قضایی خود، پرداخت‌های جبرانی به عوامل تعیین‌شده شهروند هندی مستقر در حوزه حاکمیتی خود -به ارز حوزه حاکمیتی خود- انجام دادند و بدین ترتیب انتقال مخفیانه وجوه از دبی به حوزه حاکمیتی خانگی این افراد را تکمیل کردند.
6. در شیوه دیگری از استفاده از حواله جایگزین، شهروند هندی با استفاده از شبکه همدستان خود در هند، از طریق جعل اسناد تجاری، تجارت کالاهای ممنوع شده یا محدود شده[۱۴] را تسهیل کرد. اسناد جعلی برای صادرات تقلبی حبوبات[۱۵] از هند، زمانی که چنین صادراتی ممنوع بود تهیه شد.
7. برای دور زدن این محدودیت، کالاها در اسناد تجاری به اشتباه توصیف شدند. به این ترتیب امکان اظهارات نادرست ارزش هم فراهم گردید و در نتیجه امکان انتقال وجوه اضافی به حوزه حاکمیتی صادرکننده نیز فراهم شد.
8. او از ۳ حواله جایگزین (اپراتورهای حواله) برای تسویه پرداخت‌های تجارت کالاهای ممنوع شده یا محدود شده استفاده کرد.
9. از طریق ۳ شرکت تأسیس شده تحت کنترل او، شهروند هندی ابتدا حبوبات را به دبی وارد کرد و از طریق کانال‌های بانکی و یا از طریق اعتبارات اسنادی، پرداخت‌های قیمت قرارداد شده را به ۳ صادرکننده انجام داد.
10. از طریق ۳ شرکت خود، او حبوبات وارد شده را با قیمت‌های بالاتر به ۳ واردکننده واقعی که در واقع خریداران واقعی حبوبات در دبی و سایر نقاط بودند فروخت. از آنجایی که شهروند هندی قراردادها را پیش‌تاریخ[۱۶] کرده بود تا اجازه صادرات حبوبات از هند پس از ممنوعیت را بدهد، او با فروش مجدد در بازار خارجی با کمبود حبوبات سود هنگفتی کسب کرد.
11. سود حاصل از فروش مجدد حبوبات را نیز از طریق ۳ حواله جایگزین (اپراتورهای حواله) به ۳ عضو خانواده خود ارسال کرد.

ج. استفاده از حسابداری باز

1. شهروند هندی صادرات جواهرات مصنوعی از هند به ۳ واردکننده مختلف در افغانستان را سازماندهی کرد.
2. ۳ شرکت در دبی توسط شهروند هندی تأسیس شده بودند و به عنوان «طرف‌های اطلاع‌رسان»[۱۷] در اسناد تجاری برای صادرات از هند به افغانستان اعلام شدند.
3. پرداخت توسط ۳ شرکت تأسیس شده شهروند هندی از طریق ۳ بانک در دبی به حساب‌های ۳ صادرکننده هندی در ۳ بانک هندی ارسال شد.
4. صادرکنندگان هندی با دریافت پرداخت از طریق حسابداری باز، کمیسیون چنین صادراتی را به صورت نقدی به عوامل شهروند هندی در هند، یعنی اعضای خانواده شهروند هندی پرداخت کردند.
5. بنابراین، در ازای مواد مخدر منشأ افغانستان، شهروند هندی با دخالت در مبادلات متقابل از طریق دستکاری تجارت، ترتیبات تحویل کالاها در آن حوزه حاکمیتی را ایجاد کرد.
6. شهروند هندی با اعلام آنها به عنوان «طرف‌های اطلاع‌رسان» در اسناد تجاری، از شرکت‌های خود برای تسهیل سوء استفاده از سازوکارهای تأمین مالی تجاری حسابداری باز استفاده کرد.

همانطور که در ابتدا بیان شد شهروند هندی یک طرح بسیار پیچیده پولشویی مبتنی‌بر تجارت را اداره می‌کرد که می‌توان آن را به شرح زیر خلاصه کرد:

1. شهروند هندی در پولشویی درآمد حاصل از قاچاق مواد مخدر شرکت کرد و در دبی مستقر بود. او ۳ شرکت وابسته را برای ورود پول به نظام مالی با استفاده از خدمات ۳ پیک حمل پول نقد، ۳ دفتر خدمات پولی یا ۳ انتقال جایگزین یا عوامل حواله افتتاح کرد.
2. برای انتقال بخشی از درآمد حاصل از جرم به خانه خود در هند، با ۳ صادرکننده هندی همکاری کرد.
3. ۳ صادرکننده هندی صادرات را برای کسب مشوق‌های صادراتی بیش از حد اظهار کردند. شهروند هندی از اعتبارات اسنادی، حسابداری باز و نظام حواله جایگزین برای جابجایی پول بین ۳ واردکننده و ۳ صادرکننده هندی استفاده کرد.
4. واردکنندگان و یا کاربران واقعی مستقر در همان حوزه حاکمیتی شهروند هندی، کالاهای صادراتی از هند را جمع‌آوری کردند و به شهروندی هندی هزینه واقعی (ارزش واقعی) کالاهای وارد شده را پرداخت کردند.
5. شهروند هندی به نوبه خود درآمدهای افزایش یافته صادرات را یا براساس اعتبارات اسنادی افتتاح شده به نام ۳ واردکننده یا از طریق حسابداری باز یا از طریق سیستم انتقال جایگزین به ۳ صادرکننده هندی ارسال کرد.
6. ۳ صادرکننده پس از دریافت مبالغ بالاتر، هزینه‌های واقعی را حفظ کردند و مبالغ اضافی را به اعضای خانوادهه شهروند هندی در هند یا سایر نقاط منتقل کردند.
7. ۳ صادرکننده از مشوق‌های اضافی صادراتی در صادرات بیش اظهاری شده[۱۸] و توانایی صادرات کالاهای ممنوعه و به مقصد غیرقابل دسترسی سود بردند. واردکنندگان نیز با خرید کالاهایی که از طریق کانال تجاری معمولی در دسترس نبودند، سود بردند.
8. شهروند هندی موفق شد از طریق تأمین مالی تجارت، درآمدهای جنایی را پولشویی کند.

شاخص‌های هشدار قاچاق در مطالعه موردی چین

«شاخص‌های هشدار» احصاء شده در مطالعه موردی گزارش شده توسط چین موارد زیر است:

1. تجارت کالاهای ممنوع شده و یا محدود شده انجام گرفته است.
2. ارزش‌گذاری بیش از حد کالاهای صادراتی انجام شده است.
3. صادرات به مقاصد حساس یک کالای جدید توسط یک صادرکننده منظم کالای دیگری انجام شده است.
4. معرفی طرف‌های اطلاع‌رسان در اسناد تجاری بدون توضیحات کافی است.
5. درآمدهای صادراتی دریافتی از طرف سوّم انجام شده است.
6. تسویه حساب‌ها برای تجارت بین دو کشور از طریق یک حوزه حاکمیتی سوّم انجام گرفته است.
7. جابجایی مبالغ غیرعادی زیادی از پول در حساب‌های مختلف افراد و شرکت‌هایی که با ماهیت فعالیت تجاری آنها مرتبط نیستند.

منبع:

گزارش «پول‌شویی مبتنی‌بر تجارت، گزارش APG»، گروه ویژه اقدام مالی، ۲۰۱۲

پینوشت:

[۱] Trade-Base Money Laundering

[۲] Risk Indicator

[۳] Financial Action Task Force

[۴] Cash Couriers

[۵] Money Service Bureaus

[۶] سیستم انتقال جایگزین یا Alternate Remittance System، «Hundi» یا «Hawala» راهی برای انتقال وجوه از طریق کانال‌های غیررسمی است. «Hundi» به معنای «اعتماد» و «Hawala» به معنای «انتقال مرتبط با پول» است. اینها همچنین اغلب به عنوان «نظام بانکداری زیرزمینی» یا «نظام بانکداری موازی» یا «نظام انتقال غیررسمی پول» نامیده می‌شوند. نظام‌های انتقال جایگزین خدمات مالی هستند که به طور سنتی خارج از بخش مالی متعارف عمل می‌کنند، جایی که ارزش یا وجوه از یک مکان جغرافیایی به مکان دیگر منتقل می‌شود.

[۷] اعتبار اسنادی یا Letters of Credit تعهدی از بانک است که به خریدار و فروشنده داده می‌شود و تعهد می‌کند که میزان پرداختی خریدار به فروشنده به موقع و با مبلغ صحیح به دست فروشنده خواهد رسید. برای اطلاع بیشتر درباره فاکتورینگ گزارش ایبنا «اعتبار اسنادی چیست؟» مراجعه کنید.

[۸] Documentary Credit

[۹] Commission

[۱۰] Fair Value

[۱۱] Alternative Remitters

[۱۲] Hawala Operators

[۱۳] Local Currency

[۱۴] Prohibited or Restricted Goods

[۱۵] Pulses

[۱۶] Pre-Dated

[۱۷] Notifying Parties

[۱۸] Overvalued Exports

انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی