مسیر اقتصاد/ مبارزه با «پولشویی مبتنی‌بر تجارت»[۱] یا قاچاق کالا و ارز با استفاده از رویکردهای مخاطره‌محور و براساس «شاخص‌های مخاطره»[۲] بهترین راهکار پیشنهادی از نظر «گروه ویژه اقدام مالی»[۳] است. این گروه بهترین روش برای نشان دادن شیوه‌های ساده و پیچیده پولشویی مبتنی‌بر تجارت را بررسی مطالعات موردی بین کشورها می‌داند و از این مطالعات برای درک آخرین شیوه‌های عملیاتی و شیوه‌های مورد استفاده برای قاچاق و پولشویی مبتنی‌بر تجارت و همچنین احصاء «شاخص‌ها هشدار» استفاده می‌کند.
«شیوه قاچاق» و «شاخص‌های هشدار قاچاق» در مطالعات موردی کشورها
مطالعات موردی گزارش شده توسط کشور هند در ۲ بخش ارائه می‌شود. بخش اوّل شامل شیوه پولشویی مبتنی‌بر تجارت یا قاچاق در چندین مرحله ساده است و بخش دوّم فهرستی از شاخص‌های هشدار یا پرچم‌های قرمز که می‌تواند از مطالعه موردی استنباط شود گنجانده شده است.
شیوه پولشویی مبتنی‌بر تجارت در مطالعه موردی هند
مطالعه موردی هند، سوء استفاده از تجارت و تأمین مالی تجارت برای تولید درآمد حاصل از جرم و پولشویی را نشان می‌دهد. برخلاف روش‌های متداول پولشویی که معمولاً درآمد حاصل از جرم به نظام مالی وارد می‌شود در این مورد درآمد حاصل از جرم از طریق اظهارات نادرست کالا[۴]، جعل اسناد تجاری[۵] و معرفی یک شخص ثالث[۶] در حوزه قضایی دیگری یعنی «هند» غیر از دو کشور تجاری «سنگاپور» و «کره جنوبی» ایجاد شده است. شیوه‌های مورد استفاده برای انجام پولشویی مبتنی‌بر تجارت، اظهارات نادرست کالا و مبادلات بین طرف‌های مرتبط بوده است که ساختارهای مستقل شرکتی نبودند.
«ترتیبات تجاری و مالی» در مطالعه موردی گزارش شده توسط هند مراحل زیر است:
- شرکتی واقع در هند، یک توافق تجاری به نام تجارت بازرگانی[۷] با شرکتی واقع در سنگاپور و شرکتی واقع در کره جنوبی منعقد کرد.
- توافق تجاری مستلزم آن بود که شرکت هندی به عنوان واسطه بین شرکت سنگاپوری و شرکت کره جنوبی عمل کند.
- ترتیبات مالی تجارت مستلزم پرداخت شرکت هندی به شرکت سنگاپوری و أخذ پرداخت از شرکت کره جنوبی بود.
- کالاهای درگیر در مبادله یعنی «نیکل و مس ضایعاتی»[۸] باید مستقیماً از شرکت سنگاپوری به شرکت کره جنوبی ارسال می‌شد اما در واقع «ضایعات فلزی ارزان»[۹] صادر شده بود.
- برای تضمین پرداخت به شرکت سنگاپوری، شرکت هندی برای شرکت سنگاپوری (مرحله واردات) اعتبار اسنادی[۱۰] (L/C) دریافت کرد.
- شرکت هندی با شرکت فاکتورینگی[۱۱] در هند توافق کرد تا چنین اعتبارات اسنادی را توسط شرکت فاکتورینگی به نفع شرکت سنگاپوری با دریافت کمیسیون[۱۲] از شرکت فاکتورینگی (برای مرحله واردات مبادله) صادر کند.
- شرکت فاکتورینگی با دریافت اوراق قرضه و ضمانت‌نامه‌های ارائه شده[۱۳] توسط شرکت هندی، أخذ پرداخت‌ها را برای مرحله صادرات مبادله (پرداخت از شرکت کره جنوبی) تضمین کرد.
- شرکت فاکتورینگی به توصیه شرکت هندی، به محض اینکه شرکت سنگاپوری مستقیماً محموله‌های ضایعاتی را به شرکت کره چنوبی ارسال کرد، اعتبارات اسنادی به نفع شرکت سنگاپوری افتتاح کرد.
- شرکت سنگاپوری پس از ارسال کالاها به شرکت کره جنوبی، چنین اعتبارات اسنادی را در بانک تنزیل کرد.
- برای محموله های اولیه، شرکت کره جنوبی کالا را پذیرفت و به شرکت هندی پرداخت کرد. برای پرداخت‌هایی که از طریق اعتبار اسنادی توسط شرکت فاکتورینگی به شرکت سنگاپوری انجام شد، شرکت هندی از طریق پرداخت‌های أخذ شده از شرکت کره جنوبی به شرکت فاکتورینگی خسارت پرداخت کرد.
- پس از تکمیل موفقیت‌آمیز مراحل اولیه مبادلات، شرکت کره جنوبی علی‌رغم اینکه اعتبارات اسنادی گشایش شده توسط شرکت فاکتورینگی به درخواست شرکت هندی به نفع شرکت سنگاپوری قبلاً توسط شرکت سنگاپوری تنزیل داده شده بود، در پرداخت به شرکت هندی کوتاهی کرد.
- ترتیبات مالی تجاری برای واردات کالا بین شرکت سنگاپوری و شرکت فاکتورینگی از طریق پرداخت به ذی‌نفع (شرکت سنگاپوری) تکمیل شد، اما برای صادرات کالا، به دلیل عدم پذیرش کالا توسط شرکت کره جنوبی، هیچ پرداختی از شرکت کره جنوبی به شرکت فاکتورینگی از طریق شرکت هندی دریافت نشد.
- در تحقیقات مشخص شد که شرکت هندی با شرکت سنگاپوری و شرکت کره جنوبی همدست بوده است. شرکت فاکتورینگی با خسارات سنگین مواجه شد.
- جرایم مقدماتی کلاهبرداری و توطئه جنایی دخیل بودند و تجارت بازرگانی و ترتیب‌های مالی آن برای پولشویی درآمدهای جنایی مورد استفاده قرار گرفت.
شاخص‌های هشدار قاچاق در مطالعه موردی هند
«شاخص‌های هشدار» احصاء شده در مطالعه موردی گزارش شده توسط هند موارد زیر است:
- اظهارات نادرست کالا – هم از نظر کیفیت و هم نوع انجام گرفت.
- شخص ثالث واقع در حوزه قضایی سوّم به عنوان واسطه عمل کرد، حتی اگر کالاها در واقع قادر به عرضه مستقیم از یک حوزه قضایی به حوزه قضایی دیگر بودند.
- هم تأمین‌کننده و هم خریدار کالاها به واسطه یا خریدار و یا فروشنده همگی متعلق به یک گروه شرکت‌ها هستند.
- مخاطره در معرض شرکت فاکتورینگ متناسب با هنجارهای مورد انتظار نبود.
- درهم‌آمیختگی انواع ترتیبات تأمین مالی تجارت برای بخش‌های مختلف مبادلات تجاری وجود دارد.
منبع:
گزارش «پولشویی مبتنی‌بر تجارت، گزارش APG»، گروه ویژه اقدام مالی، ۲۰۱۲
پینوشت:
[۱] Trade-Base Money Laundering
[۲] Risk Indicator
[۳] Financial Action Task Force
[۴] Misdeclaration of the Goods
[۵] Forgery of Trade Documents
[۶] Third Party
[۷] merchanting trade
[۸] Nickel & Copper Scrap
[۹] Cheap Metal Scrap
[۱۰] اعتبار اسنادی یا Letters of Credit تعهدی از بانک است که به خریدار و فروشنده داده می‌شود و تعهد می‌کند که میزان پرداختی خریدار به فروشنده به موقع و با مبلغ صحیح به دست فروشنده خواهد رسید. برای اطلاع بیشتر درباره فاکتورینگ گزارش ایبنا «اعتبار اسنادی چیست؟» مراجعه کنید.
[۱۱] فاکتورینگ یا Factoring یک شیوه تأمین مالی مبتنی‌بر قرارداد است که طی آن، بنگاه اقتصادی حساب‌های دریافتنی خود را طی یک قرارداد به یک نهاد مالی واگذار می‌کند و نهاد مالی نیز در مقابل یک یا چند مورد از خدمات از جمله ۱. پرداخت درصدی از مطالبات واگذار شده (تنزیل مطالبات) ۲. مدیریت حساب‌های دریافتنی ۳. وصول حساب‌های دریافتنی و ۴. پذیرش ریسک پرداخت حساب‌های دریافتنی توسط کارفرما به بنگاه ارائه می‌دهد. برای اطلاع بیشتر درباره فاکتورینگ گزارش ایبنا «همه چیز درباره فاکتورینگ» مراجعه کنید.
[۱۲] commission
[۱۳] bonds and guarantees furnished
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
