به گزارش مسیر اقتصاد به دنبال پهلوگیری اخیر ناوگروه نیروی دریایی ایران در شهر بندری ریودوژانیرو برزیل، آگوست فلوگر، نماینده کنگره ایالات متحده، از قصد ایران برای «اعمال قدرت خود در منطقه» ابراز نگرانی کرد. سفر این ناوگروه با وجود تحریم‌های غرب علیه ایران، به‌عنوان نمایشی از توان نظامی ایران تلقی می‌شو‌د. این نگرانی فلوگر، پس از سفر اخیر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به منطقه آمریکای لاتین و کشورهای ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا بیان شد.
افزایش نفوذ ایران در حیاط خلوت آمریکا
در حالی که ابراهیم رئیسی مشغول امضای ده‌ها قرارداد همکاری با همتایان خود در آمریکای لاتین بود، ماریا الویرا سالازار، رئیس کمیته فرعی مجلس نمایندگان آمریکا در امور نیمکره غربی به فاکس نیوز گفت که سفر رئیس جمهور ایران به منطقه نشان دهنده شکست سیاست دولت بایدن در آمریکای لاتین است، که در گذشته نه چندان دور قلعه آمریکا بود. به هر حال، ایالات متحده سال‌هاست که به دنبال مقابله با نفوذ ایران در آمریکای لاتین است. همچنین این سفر موجب ابراز واکنش از سوی گروه‌های لابی حامی اسرائیل در ایالات متحده، از جمله اتحادیه ضد افترا (ADL) شد که نفوذ تهران در منطقه را «مخرب» توصیف کرده‌اند.
رئیسی پس از بازگشت از سفر پنج روزه، آمریکای لاتین را «منطقه استراتژیک» با منابع طبیعی فراوان توصیف کرد که به گفته او سال‌ها در برابر «استکبار» و «نظم ناعادلانه جهانی» مقاومت کرده‌اند. وی همچنین ۳۵ تفاهم‌نامه همکاری بین ایران و سه کشور آمریکای لاتین در زمینه‌های انرژی، صنعت، معدن و غیره امضا کرد. سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های رسانه‌ای رئیس‌جمهور ایران در هر سه کشور حول محور مضامینی مانند «دور زدن تحریم‌های آمریکا»، «تقویت همکاری بین کشورهای مستقل»، «پایان دادن به هژمونی آمریکا» و «استقرار نظم نوین جهانی» بود.
در این میان، روابط ایران و ونزوئلا روابط دیپلماتیک عادی نبوده و جنبه راهبردی دارد. به طوری که، بر اساس توافق، تجارت سالانه دو کشور طی دو مرحله از ۳ به ۲۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت که در راستای پیمان همکاری ۲۰ ساله امضا شده در سفر مادورو به تهران است. اولین سفر رئیسی به کاراکاس در حالی انجام شد که صادرات نفت ونزوئلا به دلیل تضعیف تحریم‌های ایالات متحده و نقش کلیدی ایران در نگهداری از پالایشگاه‌های این کشور، همچنان رو به افزایش است.
میراث مشترک ایران و کشورهای آمریکای لاتین
سفر رئیسی همچنین نشان می‌دهد که همبستگی سیاسی حد و مرزی ندارد. برای نمونه، فیدل کاسترو و هوگو چاوز در ایران مورد تحسین قرار می‌گیرند یا سردار قاسم سلیمانی طرفداران بسیاری در آمریکای لاتین دارد. سفر رئیس جمهور ایران به آمریکای لاتین نشان دهنده انعطاف کشورهای تحریم شده توسط ایالات متحده برای تامین منافع خود و خنثی کردن تلاش‌ها در راستای انزوا آنهاست.
این سفر پس از تلاش‌های دیپلماتیک در غرب آسیا برای نزدیکی ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین و همچنین گذار از نظم جهانی تک قطبی به چند قطبی صورت گرفت. رئیسی در مصاحبه با شبکه خبری دولتی ونزوئلا TeleSUR گفت که ایالات متحده، آمریکای لاتین را به عنوان «حیاط خلوت» خود در نظر می‌گرفت، اما اکنون این منطقه به «لطف خواست مردم» از حاکمیت ملی برخوردار است. وی افزود: «ایران در ۴۴ سال اخیر استقلال خود را حفظ کرده است و ما اجازه ندادیم کسی ما را تحت سلطه خود در آورد. ما به کسی ظلم نمی‌کنیم و هرگز نمی‌پذیریم که کسی به ما ظلم کند. اراده ما بهره‌مندی از رونق اقتصادی و رشد است.»
پیام‌های سفر رییسی به آمریکای لاتین
سفر پنج روزه رئیسی حاوی پیامی نمادین است که فراتر از گسترش همکاری‌های استراتژیک و اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای لاتین بود، در واقع تهران در حیاط خلوت آمریکا رفته بود تا نظم جدید جهانی را اعلام کند. این سفر پیام قدرتمند دیگری داشت: اگر نیروی دریایی آمریکا می‌تواند شناورهای خود را در خلیج فارس در ۷۰۰۰ مایلی سرزمین اصلی آمریکا مستقر و پایگاه‌ها و ناوگان نظامی در همسایگی ایران از عراق تا بحرین ایجاد کند، ایران نیز می‌تواند جای پای خود را در حیاط خلوت آمریکا گسترش دهد.
تفاوت این است که ایالات متحده برای تهاجم و مداخلات نظامی خود ناگزیر به بهانه‌تراشی مانند وجود سلاح‌های کشتار جمعی و جنگ علیه تروریسم است. اما پس از دهه‌ها هشدارهای دروغین، درگیری مستمر و مخرب، ایالات متحده شاهد کاهش نفوذ خود در سطح جهانی است. در مقابل، ایرانیان دعوت شده و به گرمی مورد استقبال قرار می‌گیرند که نمونه آن نه تنها در سفر اخیر آمریکای لاتین، بلکه در آن سوی دنیا یعنی در اندونزی نیز مشاهده شد.
در مجموع، ایران به دور از انزوا در حال ایجاد پیوندهای مهم سیاسی، تجاری و امنیتی با کشورهای مستقل و در سراسر جنوب جهانی است که تمایلی به پیروی از جبهه آتلانتیکی ندارد. در کنار قراردادهای تجاری، سفر رئیسی به آمریکای لاتین نشان دهنده حضور یکی از بالاترین مقام‌های ایران در حیاط خلوت آمریکا، نادیده گرفتن تحریم‌ها و دیکته‌های واشنگتن و میزان کاهش قدرت ایالات متحده است.
منبع: کریدل
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
