به گزارش مسیر اقتصاد كشور ايران بر روي يكي از كمربندهاي اصلي كوهزايي جهان واقع شده اسـت. وقـوع فعاليتهاي كوهزايي و تكتونيكي باعث شـده تـا مـواد معـدني ارزشـمندي بـا ذخيـره احتمالي ۵۴ ميليارد تن در ايران شكل گيرد.
ولي با وجود چنـين ذخيـره بـالايي كـه ايران را جزء مهمترين كشورهاي معدني دنيا كرده است سالانه به طور ميانگين ۱۳۰ تا ۱۵۰ ميليون تن مواد معدني از معادن كشور استخراج می‌شود كه ايـن رقـم کمتر از نیم درصد كل ذخاير كشور است. اين در حالي است كه نرخ بهره بـرداري از ذخـاير معدنی در جهان دستكم يك درصد می‌باشد.
با توجه به آمار موجود، ايران در مورد معادن سرب و روي، مس و سنگهاي تزئيني سهم بالايي در مقايسه با كشورهاي ديگر دارد، ولي مهـمتـرين مشـكل بخـش معـادن ايران عدم دسترسي به تكنولوژي پيشرفته اكتشـاف، عـدم توانـايي معـادن ايـران در جذب نيروهاي متخصص و عدم توجه دقيـق و كارشناسـي بـه ايجـاد ارزش افـزوده بيشتر در مورد محصولات معدني و در واقع نبود نگـاه علمـي بـه مســأله معـدن در ايران است.
در حال حاضر سهم معادن كشور در توليد ناخالص ملـي بـين ۱/۱ تـا ۱/۵ درصد است كه بـراي كشـور پهنـاوري كـه بـر روي يكـي از كمربنـدهاي اصـلي كـوهزايي جهـان واقـع شـده و ذخـاير بسـيار زيـاد معـدني دارد خيلـي كـم اسـت.
این در حالی است که رییس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفته است: پیش بینی می شود تا پایان سال ۹۶ به ذخایر قطعی معدنی، ۵۰ درصد از لحاظ ارزشی اضافه شود هم چنین معادن جدیدی کشف و به ظرفیت های قبلی اضافه شود.
البته ایشاه اعلام ارزش ۷۰۰ میلیارد دلاری ذخایر معدنی را عدد درست و قطعی ای نمی داند.
مهدی کرباسیان در ادامه افزود: چند سال قبل معادن کشور حدود ۷۰۰ میلیارد دلار ارزیابی شد که ذخایر معدنی ماست ولی هم اکنون این عدد، درست نیست چرا که ذخایر جدیدی کشف شده است، هم چنین کشف یکسری معادن توسط بخش خصوصی در آن لحاظ نشده است لذا اعلام آن نیاز به برآورد جدید دارد.
وی در ادامه تصریح کرد : مسئله اکتشاف و رفتن به سمت معادن هزینه و ریسک بسیار بالایی داشته چرا که کسی ممکن است هزینه هایی را انجام دهد، شناسایی و حفاری کند سپس به معدن و ذخایر مناسب نرسد و یا عیار معدن پایین باشد در نتیجه هزینه های انجام یافته اش از بین رفته و در حقیقت معدن غیر اقتصادی شود.
کرباسیان در تکمیل گفته خود افزود: در این میان با ورود دولت این ریسکها کاهش می یابد، بطوریکه خوشبختانه ریسکها یکی پس از دیگری کم شد و اگر مشخص شود معدنی ذخیره مناسبی دارد طی آگهی مزایده آن را واگذار می کنیم و در حقیقت ریسک آن ۵۰ درصد کم می شود، چرا که در معادنی که غیر اقتصادی معرفی شده اند آن وقت روند آگهی دادن را متوقف و آنها را کنار می گذاریم.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت یادآور شد: ولی آن دسته از معادنی که بزرگ مقیاس بوده و ذخایر بالایی دارند با تولید کنندگان صنایع معدنی شریک شده و یا اینکه برای معادن بزرگ مقیاس با مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی سرمایه گذاری می کنیم.
کرباسیان در بیان موفقیت های خوبی که در سال های گذشته در حوزه اخذ انتقال تکنولوژی و دانش روز دنیا در حوزه معدن داشته ایم، گفت: سابق بر این شرکت های معتبر بین المللی با یاران کمتر مراوده داشته و حتی نفرات دسته پنجم آنها در ایران تردد می کردند اما در چند سال گذشته با شرکت های معتبر بین المللی به ویژه در حوزه تحقیقات و تکنولوژی از کشورهای کانادایی، استرالیایی، اروپایی هم چنین چین که کشورهای پیشرفته دنیا محسوب می شوند، تعاملات لازم را برقرار کرده ایم.
وی در توضیح این مطلب، افزود: علاوه بر حوزه اکتشاف هم اکنون در برخی حوزه های دیگر از متخصصین بنام دنیا بی سر و صدا دعوت می کنیم و از آنها کمک می گیریم بطوریکه حتی آنها را به مناطق مرزی کشور برده که روند انتقال تکنولوژی را در آن مناطق را بررسی کنیم.
در پایان با اشاره به اینکه کشور ما تاکنون نتوانسته است از ظرفیت های معدنی خود به طور مناسب استفاده کند، و این اقداماتی که انجام شده است نتوانسته است رشد چشمگیری را در این عرصه ایجاد کند. در نتیجه نیاز است که مسئولین یک برنامه ریزی مناسبی در این زمینه بگیرند و با ترغیب و تسهیل سرمایه گزاری در این عرصه و هم چنین با استفاده از تکنولوژی جدید و پیشرفته موجب رونق صنایع معادن کشور شوند.
