به گزارش مسیر اقتصاد طی روزهای گذشته مقامات روسی و ایرانی از احتمال پیوستن ایران به سامانه ملی کارت پرداخت روسیه در آینده‌ای نزدیک خبر دادند. اقدامی که باعث توسعه روابط بانکی ایران و روسیه و همچنین تسهیل در تبادلات مالی دو کشور خواهد شد.
سابقه راه‌اندازی سامانه ملی کارت پرداخت روسیه
طرح راه‌اندازی سامانه ملی کارت پرداخت، موسوم به NPCS، در سال ۲۰۱۴ یعنی پس از همه‌پرسی پیوستن کریمه به روسیه و احتمال اعمال تحریم علیه این کشور، تصویب و در سال ۲۰۱۵ با صدور کارت‌های بانکی «میر» اجرایی شد.
از همان سال، سازمان‌های دولتی شروع به کنار گذاشتن تدریجی پرداخت از طریق کارت‌های ویزا و مسترکارت کردند؛ مستمری‌های بازنشستگی، مزایای اجتماعی و حقوق کارکنان سازمان‌های دولتی به سیستم پرداخت میر منتقل شد.
خروج ویزا و مسترکارت از روسیه
محدودیت ارائه خدمات پرداخت توسط شرکت‌های ویزا و مسترکارت که از مارس ۲۰۱۴، تنها برای چند بانک آغاز شده بود، در مارس ۲۰۲۲ و در پی تشدید تحریم‌ها علیه روسیه همه شبکه بانکی روسیه را شامل شد که در نتیجه عملیات پرداخت با کارت‌های ویزا و مسترکارت صادرشده توسط بانک‌های روسیه (حتی بانک‌هایی که تحت تحریم‌های اخیر نیستند) برای خرید کالا و خدمات در فروشگاه‌های آنلاین خارجی و همچنین سایر عملیات‌های خارج از کشور، از دسترس خارج شدند.
در عین حال، در داخل کشور، دارندگان کارت‌های ویزا و مسترکارت تا پایان تاریخ انقضای کارت‌ها همچنان به حساب‌ها و تراکنش‌های پرداختی داخلی خود دسترسی خواهند داشت؛ چون این تراکنش‌ها به سامانه ملی کارت پرداخت منتقل شده و در آن پردازش می‌شوند، عملا قابل تحریم نیستند.
بر اساس آمارهای NPCS، در تابستان ۲۰۲۱، بیش از ۵۰ درصد از مردم روسیه حداقل یک کارت میر داشته‌اند. تا پایان سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱، حدود ۲۵.۲ درصد از کل پرداخت‌های درون کشور با مجموع ۱۱۲ میلیون کارت صادرشده، پرداخت شده است.
استفاده از کارت‌های بانکی میر روسیه در کشورهای خارجی
کارت‌های بانکی سیستم پرداخت میر علاوه بر اینکه در سراسر روسیه قابل استفاده هستند، در خارج از روسیه و در کشورهایی که کارت های میر در آن پذیرفته شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حال حاضر کشورهای «ترکیه»، «ویتنام»، «ارمنستان»، «بلاروس»، «قزاقستان»، «قرقیزستان»، «تاجیکستان»، «ازبکستان»، و مناطق «اوستیای جنوبی» و «جمهوری آبخازستان» کارت‌های بانکی میر را پذیرفته اند. همچنین بر اساس گفته مقامات روسی، پذیرش این کارت‌ها در کشورهای «امارات»، «کره جنوبی» و «بریتانیا» نیز در حال آزمایش است.
برای پرداخت هزینه خرید یا برداشت پول نقد در کشورهایی که از کارت‌های میر پشتیبانی نمی‌کنند، روس‌ها باید از کارت‌های بانکی دارای نشان مشترک (co-badged) یا برند مشترک (co-branded) استفاده کنند. معاملات با چنین کارتی بسته به کشوری که تراکنش در آن انجام می‌شود توسط سیستم پرداخت خاصی پردازش می‌شود؛ در عین حال نیازی به افتتاح حساب اضافی به ارز خارجی نیست و مبلغ لازم در لحظه پرداخت تبدیل می‌شود.
همکاری روسیه و چین در زیرساخت کارت بانکی مشترک
NPCS به روس‌ها توصیه می‌کند برای خرید و برداشت وجه نقد در خارج از کشور، از کارت‌های دارای نشان مشترک Mir-UnionPay، استفاده کنند. UnionPay، سامانه ملی پرداخت چین است که از سال ۲۰۰۵، شرایط استفاده بین‌المللی را به دست آورده است.
از سال ۲۰۱۵ به دلیل بزرگی بازار داخلی و همچنین عدم حضور سیستم‌های پرداخت خارجی (مانند ویزا و مسترکارت)، بیشترین حجم تراکنش‌های پردازش شده و در سراسر جهان و پس از شرکت ویزا، بیشترین تعداد تراکنش را از آن خود کرده است.
پیشتیبانی از کارت‌های بانکی چینی در ۱۸۰ کشور جهان
کارت‌های دارای نشان مشترک مبتنی بر Union Pay در حال حاضر توسط بانک‌های منطقه‌ای در شرق آسیا برای مشتریان روسی که اغلب از چین بازدید می‌کنند، صادر می‌شود. در روسیه نیز این کارت‌ها توسط گازپروم‌بانک و بانک کشاورزی روسیه و چندین بانک دیگر صادر می‌شود.
تا سال ۲۰۲۰ رشد سیستم پرداخت چینی، متناسب با رشد مناطق جذب گردشگران چینی بوده است و طبق گفته UnionPay، این کارت‌ها در ۱۸۰ کشور پذیرفته می‌شود. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد، در حالی که UnionPay در آسیا پوشش خوبی دارد، اما در برخی دیگر از کشورها، این سیستم ممکن است تنها توسط یک بانک یا حتی یک فروشگاه پشتیبانی شود که پیش‌بینی می‌شود با توجه به رشد سریع این کارت‌ها در سراسر جهان، به تعداد بانک‌های پشتیبانی‌کننده از UnionPay افزایش یابد.
اگرچه این احتمال وجود دارد که متناسب با تشدید تحریم‌ها کارت‌های «میر» و حتی کارت‌های دارای نشان مشترک صادرشده توسط بانک‌های روسیه در برخی از کشورها دیگر پشتیبانی نشوند، اما مطمئنا روسیه با تعامل دوجانبه با کشورهای مختلف به دنبال توسعه سامانه ملی کارت پرداخت خود در سطح بین‌الملل است.
منابع:
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
