مسیر اقتصاد/ از میان کل واگذاری های ۲۰ سال اخیر در کشور حدود ۴۰ درصد آن بر خلاف قانون در قالب رد دیون، به سازمان ها و نهادهای بدهکار به دولت از جمله سازمان تامین اجتماعی، موسسه های صندوق بازنشستگی، بانک ها و نهادهای عمومی غیردولتی واگذار شده است. از این ۴۰ درصد، ۲۷.۵ درصد فقط در سال ۹۹ واگذار شده است. در این میان، حجم قابل توجهی از نظر ارزش سهام و دارایی های واگذار شده در قالب رد دیون توسط دولت، به سازمان تامین اجتماعی رسیده است.
با وجود رد دیون اتفاق افتاده، بر اساس آمار منتشر شده توسط هیئت مدیره سازمان تأمین اجتماعی، تا پایان سال ۱۳۹۹، میزان بدهی دولت به این سازمان در حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
شرکت هایی که به تامین اجتماعی رسیدند
بر اساس گزارش تفصیلی سازمان خصوصی سازی در سال ۱۳۹۰، سهام ۱۱۵ شرکت به ارزش ۱۸ هزار میلیارد تومان بابت رد دیون به دستگاه ها و نهادهای طلبکار دولت واگذار شد که از این میان، شرکت هتل های هما به دلیل عدم وجود متقاضی به فروش نرسید و در نهایت بر اساس مصوبه هیئت واگذاری ۱۰۰ درصد سهام آن با ارزش ۵۰۰ میلیارد تومان بابت رد دیون به سازمان تامین اجتماعی واگذار شد. در سال ۱۳۹۱ نیز طی سه قرارداد به ارزش ۴ هزار میلیارد تومان، شرکت ها و دارایی های دیگر دولت بابت رد دیون از صندوق بازنشستگی فولاد به سازمان تامین اجتماعی واگذار گردید.
مطابق قرارداد اول، سهام شرکت های «تولید اتوموبیل ساپیا»، «دخانیات ایران»، «آلومینیوم ایران»، «سنگ آهن مرکزی ایران»، «ذوب آهن اصفهان»، «آلومینیوم المهدی»، «طرح هرمزال»، «ذغال سنگ کرمان»، «ذغال سنگ پرورده طبس» و انتقال دارایی های هفت بنگاه صورت پذیرفت.
مطابق قرار داد دوم، سهام شرکت های «آلومینای ایران (جاجرم)»، «ایرتیک» و «ذخایر معدنی ۵ و ۶ گل گهر» و مطابق قرار داد سوم، سهام شرکت «ذوب آهن اصفهان» بابت رد دیون به سازمان تامین اجتماعی واگذار گردید.
رد دیون ۳۵.۵ هزار میلیارد تومانی به سازمان تامین اجتماعی در سال ۹۹
در سال ۱۳۹۵ مجموع واگذاری های سازمان خصوصی سازی حدود ۵ هزار میلیارد تومان بوده که از این میزان بر اساس گزارش تفصیلی منتشر شده در این سال، هفت بنگاه با ارزشی معادل ۲ هزار میلیارد تومان بابت بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی واگذار شد. همچنین در سال ۱۳۹۹ از مجموع ۱۲۲ هزار میلیارد واگذاری انجام شده توسط سازمان خصوصی سازی، بر اساس مصوبه هیئت وزیران، ۳۵.۵ هزار میلیارد تومان سهام بابت تسویه بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی واگذار شده است.
با احتساب سال ۱۳۹۹، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان از واگذاری ها از طریق رد دیون به سازمان تأمین اجتماعی واگذار گردیده است که رقم بالایی محسوب می شود.
همان طور که در گزارش های قبل به این موضوع پرداخته شد، خصوصی سازی و واگذاری شرکت های دولتی از طریق رد دیون آسیب های جدی در پی دارد که از شایع ترین آن می توان به واقعی نبودن خصوصی سازی در این قالب و مدیریت افراد غیر متخصص بر شرکت های واگذار شده اشاره کرد.
به طور کلی واگذاری ها به روش رد دیونی، نسبتی با بسط عدالت اجتماعی، افزایش مشارکت مردم در اقتصاد و دیگر اهداف اصلی خصوصی سازی که در سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به آن اشاره شده است، ندارد.
انتهای پیام/ حکمرانی
