مسیر اقتصاد/ از اعلان رسمی طرح اقتصادی جاده ابریشم جدید چین، موسوم به «ابتکار یک کمربند، یک راه»، بیش از شش سال می‌گذرد. ابتکاری که آنقدر برای چین دارای اهمیت است که بخشی از سیزدهمین سند چشم انداز اقتصادی پنج سالۀ خود را به آن اختصاص داده است.
از صحبت‌های مقامات رسمی چین و همچنین با توجه به سند چشم‌انداز اقتصادی مربوط به سال ۲۰۱۶ تا پایان ۲۰۲۰ میلادی، چنین استنباط می‌شود که چین، اهداف پیدا و پنهان متعددی را به شرح زیر، در ارتباط با این ابرپروژه دنبال می‌کند:
ایجاد هماهنگی در سیاست‌های کلان کشورهای عضو به خصوص در مسائل اقتصادی
یک صدایی اقتصادی که به علت وابستگی متقابل کشورهای عضو این طرح می‌تواند شکل بگیرد، موجب تقویت جبهه اقتصادی و افزایش قدرت چانه‌زنی چین در مقابل رقیب تجاری اصلی خود یعنی آمریکا خواهد شد. بر همین اساس، چین اولین و عمده‌ترین هدف خود در راستای «ابتکار یک کمربند، یک راه» را ایجاد هماهنگی در سیاست‌های کلان اقتصادی کشورهای عضو قرار داده است.
تقویت چین و دیگر کشورهای عضو در مسائل مربوط به زیرساخت‌ها
چین با تقویت زیرساخت‌ها که مواردی از جمله احداث جاده، خطوط آهن، بنادر و … را شامل می‌شود، سعی دارد در بلند مدت، موجبات تسهیل و تسریع تجارت خود با دیگر کشورها را فراهم آورده و همچنین راه خود را برای پیدا کردن بازارهای جدید در نقاط دورتر هموار گرداند.
ائتلاف و یکپارچگی مالی
با حذف تدریجی دلار به عنوان ارز مشترک در معاملات تجاری و جایگزینی پول های ملی، چین طی سال‌های کوتاهی که از اجرای این طرح می‌گذرد توانسته است با گسترش استفاده از پول ملی خود در مبادلات جهانی، رنمینبی (واحد پول چین) را به عنوان پنجمین ارز مورد معامله در جهان، به سبد ارزهای رایج صندوق بین‌المللی پول وارد کند. بدین ترتیب، امروزه رنمینبی در کنار دلار آمریکا، ین ژاپن، پوند انگلستان و یورو، به عنوان یکی از ارزهای رسمی برای مبادلات بین المللی، توسط صندوق بین‌المللی پول به رسمیت شناخته شده است. بنابراین، حذف دلار و ایجاد یکپارچگی مالی با تاکید بر واحد پول ملی خود، از جمله اهداف دیگر چین در ابتکار مذکور است.
پیوند مردم با مردم
دولت چین به خوبی می‌داند که آنچه موجبات همکاری‌های بلند مدت سیاسی و اقتصادی میان دولت‌ها را فراهم خواهد کرد، حسن اعتماد و تاکید بر اشتراکات میان ملت هاست و با همین آگاهی، در کنار تمام اهداف سیاسی و اقتصادی، به اشتراکات فرهنگی میان ملت‌ها هم نگاهی ویژه داشته و به عنوان یکی از اهداف خود در طرح جاده ابریشم جدید، به «پیوند مردم با مردم» اشاره کرده است. به طور قطع باید گفت تقویت اشتراکات فرهنگی بیشمار میان کشورهای عضو طرح، به خصوص کشورهای آسیایی، می‌تواند در بلند مدت زمینه ساز ایجاد یک سد نامرئی در مقابل ورود سیاست‌های غربی به این منطقه گردد، حتی اگر چین به دنبال سنگربندی های فرهنگی از این جنس نباشد،که البته چنین امری دور از ذهن است.
پیدا کردن بازارهای تازه
اجرای طرح مذکور باعث می شود چین که از مازاد عرضه و تولید رنج می برد بازارهای جدید پیدا کرده و صادرات به کشورهای عضو این طرح را افزایش دهد. این امر که قطعاً در نگاه مقامات چینی اهمیت به سزایی دارد، می‌تواند در زمرۀ اهداف پنهان چین از اجرای ابتکار مورد بحث به حساب آید.
تحقق سیاستِ جهانی شدن
اجرای ابتکار کمربند و جاده، به تحقق سیاست جهانی شدن چین سرعت می بخشد و نفوذ سیاسی و اقتصادی این کشور در دیگر کشورها را افزایش می دهد.
قطعاً اهداف چین به این موارد محدود نمی‌گردد، اما با پی بردن به انتظارات چینی ها از این طرح و با توجه به عضویت ایران در ابتکار مذکور، می‌توان فعالیت آگاهانه‌تر جمهوری اسلامی در طرح اخیر را شاهد بود.
انتهای متن/ اقتصاد بین‌الملل
