به گزارش مسیر اقتصاد طرح بهسازی مسكن روستایی از سال ۱۳۷۴ توسط بنیاد مسكن انقلاب اسلامی، با هدف بهبود كیفیت مسكن و بافت روستایی و ارتقاء سطح ایمنی آغاز گردید.
در ادامه به‌منظور تسریع در روند اجرای بهسازی مسكن روستایی و نیل به اهداف این طرح و با توجه به شناسایی نقاط ضعف و كمبود سال‌های گذشته، طرح ویژه بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسكن روستایی در سال ۱۳۸۴ در هیئت دولت مطرح و به تصویب رسید.
خطر تخریب ۶۰ درصد واحدهای روستایی با کوچک‌ترین زلزله
در این طرح ویژه، به‌منظور کمک در هزینه‌های ساخت خانه‌های روستایی، تسهیلات بانکی ۵ میلیون تومانی با افزایش پلکانی سالانه ۱۵ درصد و کارمزد ۵ درصد، در اختیار روستاییان قرار می‌گرفت. این امر تا سال ۱۳۹۱ محقق شد و علاوه بر اعطای مستمر این تسهیلات، رقم آن به ۱۲.۵ میلیون تومان رسید؛ اما از آن سال به بعد میزان وام تخصیص یافته با هزینه‌های ساخت یک خانه مقاوم و استاندارد تناسب نداشته و همواره از میزانی که باید تخصیص داده می‌شد، کمتر بوده است.
طبق آمار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، از ۵.۳ میلیون واحد روستایی، بیش از ۳ میلیون واحد غیر مقاوم هستند؛ به عبارت دیگر ۶۰ درصد از مسکن‌های روستایی سطح کشور با کوچک‌ترین زلزله فرومی‌ریزند و به این ترتیب، جان ۱۳ میلیون روستایی در خطر است.
علاوه بر این، بر اساس آمارهای ارائه شده توسط مسئولان بنیاد مسکن، سالیانه به‌طور میانگین بین ۳۰ الی ۴۰ هزار واحد مسکن روستایی کشور به وسیله حوادث طبیعی تخریب می‌شود.
مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی در سال‌های اخیر با قوت پیش نمی‌رود
طرح ویژه مقاوم‌سازی مسکن روستایی در برنامه ششم توسعه نیز دیده شد و بر اساس بند «ب» ماده ۵۹ این برنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و دولت موظف به بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی در کشور هستند. به‌رغم این هدف‌گذاری، در سال‌های اخیر تکلیف قانونی مذکور به خوبی محقق نشده است.
به‌طوری‌که طبق آمار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، عقد قرارداد از میانگین ۲۱۵ هزار واحد مسکونی در ۷ سال ابتدایی طرح از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱، به حدود ۶۰ هزار واحد در ۶ سال اخیر از ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ رسیده است که روند نزولی بهسازی و نوسازی مسکن‌های روستایی را به‌وضوح نشان می‌دهد. همچنین در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۴ هیچ سهمیه‌ای برای ساخت مسکن روستایی تخصیص نیافته است.
آمادگی بنیاد مسکن برای مقاوم‌سازی سالانه ۴۰۰ هزار مسکن روستایی
حمیدرضا سهرابی، مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این خصوص گفته است: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این آمادگی را دارد، به جای ۲۰۰ هزار واحد سالی ۴۰۰ هزار واحد را هم بازسازی کند؛ کما اینکه در بعضی سال‌ها که وضعیت اعتبارات خوب بود این اتفاق افتاد.
وی ادامه داده است: حتی در یک سال ۳۶۰ هزار قرارداد هم بسته شد، ولی در حال حاضر به دلیل شرایط اقتصادی کشور امکان بازسازی بیش از ۲۰۰ هزار واحد در سال فراهم نیست. البته یک بخشی به دلیل شرایط اقتصادی است و بخش دیگر به زمینه پذیرش مردم بر می‌گردد، چون وامی که ما پرداخت می‌کنیم، مشروط به آورده‌ای از سوی مردم است[۱].
لزوم افزایش وام مسکن روستایی به حداقل ۶۰ میلیون تومان
بررسی ها نشان می‌دهد دلیل اصلی این کاهش محسوس، عدم همراهی بانک‌ها در تأمین منابع و اعتبارات لازم بوده که منجر به سخت‌گیری در تأمین ضامن توسط روستاییان شده است. دلیل دیگر مبلغ کم وام و عدم تناسب آن با هزینه‌های ساخت یک واحد مسکونی ایمن و استاندارد است.
مقدار تسهیلات (۲۵ میلیون تومان) که در اسفند ۹۶ پس از ۲ سال افزایش یافت نیز با توجه به تورم کنونی و افزایش هزینه‌های ساخت در سال ۹۷ برای نوسازی یک واحد استاندارد به لحاظ فنی کفایت نمی‌کند و علاوه بر تسهیل در واگذاری وام، مبلغ آن نیز باید به حداقل ۶۰ میلیون تومان افزایش یابد.
به منظور تأمین اعتبار افزایش مبلغ تسهیلات یا افزایش تعداد واحدهای تحت مقاوم‌سازی از ۲۰۰ هزار به ۴۰۰ هزار واحد، دولت می‌تواند از وصولی اقساط مسکن مهر نیز استفاده کند؛ زیرا طبق تحقیقات صورت گرفته اقساط بازگشتی از مسکن مهر که از پایه پولی برداشت شده است، سالانه حدود ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود (معادل ۴۰۰ میلیارد تومان ماهیانه) و تاکنون بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از اقساط مسکن مهر بازگشته است.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری فارس، کد خبر: ۱۳۹۷۱۲۱۲۰۰۰۸۵۹
انتهای پیام / راه و ساختمان
