اولویت افزایش قیمت برق برای پرمصرف‌ها نسبت به تولیدکنندگان

مسیر اقتصاد/ گرچه از سال های قبل تعرفه های انرژی در بخش خانگی پلکانی شده است، اما به دلیل یارانه ای بودن قیمت همه پلکان های تعرفه، همچنان هرکس بیشتر مصرف کند، از یارانه ی پنهان[۱] انرژی بیشتری بهرمند می شود.

همچنین با توجه به اینکه عموم مشترکین پرمصرف پردرآمد هستند، تخصیص انرژی یارانه ای به مشترکین پرمصرف بی عدالتی را بیش از پیش تشدید کرده است. لذا ضروری است شیوه تعرفه گذاری انرژی به ویژه در بخش خانگی به نحوی باشد که مشترکین پرمصرف برای مصارف بی رویه خود، یارانه پنهان دریافت نکنند.

اجرای مدل IBT ساده ترین و مطمئن ترین شیوه حذف یارانه پنهان انرژی مشترکین پرمصرف است.

افزایش یارانه نقدی مردم با اصلاح شیوه قیمت‌گذاری انرژی

اولویت بخش خانگی بر بخش صنعتی برای اصلاح قیمت ها

در اسفندماه سال ۱۳۹۳ وزارت نیرو تعرفه برق مشترکین خانگی را ۱۰ درصد و تعرفه برق مشترکین صنعتی را ۲۰ درصد افزایش داد. این افزایش ۲ برابری برای مشترکین صنعتی در مقایسه با مشترکین خانگی، در حالی اتفاق افتاد که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، به دلیل تقویت صنایع و رونق دادن به تولید، قیمت برق صنعتی از برق خانگی کمتر محاسبه می شود.

قیمت برق بخش صنعتی در کشورها ارزانتر از بخش خانگی است

اگر دولت در افزایش قیمت برق، تعرفه بخش صنعت را افزایش نمی داد و صرفا تعرفه مصرف بی رویه برق در بخش خانگی را به قیمت تمام شده می رساند، دیگر فشاری به صنعت و عموم مردم وارد نمی شد و این موضوع نقش چندانی در تولید کشور و تورم عمومی نداشت.

در واقع با این اصلاح، تنها اقلیت پرمصرف خانگی که غالبا از طبقات پردرآمد جامعه هستند، رفتار خود را اصلاح و یا هزینه مصرف نامتعارف خود را می پرداختند.

الگوی مصرف برق خانگی

با توجه به بررسی ها در مناطق عادی بیش از ۶۶ درصد مشترکین برق کمتر از ۲۰۰ کیلووات ساعت و ۸۳ درصد از مشترکین کمتر از ۳۰۰ کیلووات ساعت برق در ماه مصرف می کنند.[۲]

در واقع مصرف معمول اغلب مردم حدود ۲۵۰ کیلووات ساعت در ماه است؛ اما به دلیل تقسیمات کنونی پله ها، مصرف ۳۰۰ کیلو وات ساعت در ماه را می توان به عنوان الگوی مصرف برق در مناطق عادی تلقی کرد.

مدل IBT برای اصلاح تعرفه برق خانگی

به منظور اصلاح این روند بر اساس مدل IBT پیشنهاد می شود که تعرفه های پله های بالاتر از الگو، با قیمت صاداراتی به عراق و حتی بیش از آن محاسبه شود؛ به نحوی که مشترکین پله آخر، هیچ یارانه ای بابت برق مصرفی خود دریافت نکنند.

بنابراین با در نظر گرفتن ۳۰۰ کیلووات ساعت به عنوان الگوی مصرف برق، افزایش قیمت می تواند از پله سوم (۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلووات ساعت) آغاز شود و در پله چهارم (۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلووات ساعت) قیمت ها به نزدیکی نرخ صادراتی (۳۵۰ تومان) برسد.

مشاهده می شود که اجرای این مدل برای ۶۶ درصد مردم هیچگونه افزایش قیمتی را به دنبال ندارد و قبض ۲۵ درصد مردم نیز تنها ۲۰ درصد افزایش پیدا می کند.

با این اقدام درآمد متوسط دولت از فروش برق در سال ۹۶ بیش از ۲۳۰۰ میلیارد تومان (فقط در بخش خانگی) افزایش می یابد. اگر هم مشترکین پرمصرف مصرف خود را کاهش دهند، دولت می تواند معادل آن برق را صادر کند و همین درآمد را کسب نماید که به نفع عموم مردم است.

پینوشت:

۱ یارانه ی انرژی گاهی عملا از سوی دولت پرداخت می شودو در اختلاف قیمت تمام شده و قیمت تکلیفی خود را نشان می دهد(مانند آب، برق، گازوئیل و بنزین) و گاهی ناشی از عدم ­النفع دولت در صادرات است(مانند گاز طبیعی). به این نوع یارانه، یارانه پنهان گفته می شود.

۲ خبرگزاری ایرنا؛ کد خبر: ۸۱۱۳۳۷۷۷