به گزارش مسیر اقتصاد نشست مشترک میان شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی و صندوق نوآوری و شکوفایی که به دعوت این صندوق هماهنگ شده بود، در ساختمان اصلی صندوق با حضور دکتر بهزاد سلطانی رئیس صندوق و دیگر مسئولین و کارشناسان، در هفته گذشته جهت پاسخگویی به برخی سوالات و ابهامات شبکه در مورد فعالیت های این صندوق، برگزار شد.
در ابتدای این نشست، گزارش مختصری توسط کارشناسان صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه گردید که از مهمترین نکات آن، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- دریافت ۳۲۴۲ طرح تاکنون و تعیین تکلیف (تایید یا رد) ۸۳ درصد از طرح های ورودی به تعداد ۲۷۰۰ طرح
۲- ۱۷۶۳ طرح مصوب، معادل ۹۹۸٫۷ میلیارد تومان که حاصل تصویب ۶۵ درصد از طرح های تعیین تکلیف شده است
۳- وجود ۵۴۸ طرح در حال بررسی
۴- از ابتدای فعالیت صندوق به طور متوسط، ماهانه ۱۰۴ طرح ورودی به صندوق وجود داشته است و خروجی (خروج به معنی تصویب است) صندوق نیز به طور متوسط، ماهانه ۶۲٫۵ طرح بوده است.
۵- بررسی ها به صورت درونی توسط کارشناسان صندوق و همچنین به کارشناسان خارج از صندوق سپرده می شود.
۶- گزارشات این صندوق به صورت هفتگی بروز می شود
در ادامه گزارشی در خصوص شرکت های دانش بنیان کشور ارائه شد که مطابق با آن تعداد ۲۹۰۳ شرکت دانش بنیان بر اساس اطلاعات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وجود دارد که از این تعداد، ۲۱۰۰ شرکت به صندوق نوآوری و شکوفایی مراجعه داشته اند. از این تعداد، ۱۱۰۹ شرکت نوپا، ۷۹۹ شرکت تولیدی و ۱۷۹ شرکت صنعتی می باشند.
به درخواست های مربوط به تسهیلات اعطایی به شرکت های دانش بنیان نیز مطابق با دستورات و آیین نامه اجرایی رسیدگی می شود. تسهیلات داده شده توسط صندوق، تاکنون به صورت زیر تخصیص یافته اند:
۱- بیشترین تسهیلات به تعداد ۸۱۰ مورد به صورت قرض الحسنه پرداخت شده که ۱۱۰ میلیارد تومان می باشد.
۲- ۳۰۶ مورد از تسهیلات به عنوان سرمایه در گردش در اختیار شرکت هاهی دانش بنیان قرار گرفته است که معادل ۲۸۲ میلیارد تومان می باشد.
۳- ۱۴۸ مورد نیز به شرکت هایی که در مرحله تولید صنعتی قرار گرفته اند، تسهیلات داده شده است که علیرغم اینکه کمترین تعداد را شامل می باشد بیشترین حجم ریالی را داراست، یعنی ۴۳۵ میلیارد تومان.
۴- بیشترین تعداد به شرکت های دانش بنیان نوپا و بیشترین حجم ریالی به شرکت های تولیدی و سپس به عنوان سرمایه در گردش اعطا شده است.
یکی دیگر از خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی، ارائه دفاتر کاری به شرکت هاست که شرکت های دانش بنیان به دلیل هزینه بالای اجاره می توانند از این خدمت استفاده کنند.
در خصوص توانمندسازی شرکت های دانش بنیان نیز دوره های یادگیری، مشاوره و اخذ استاندارد و همچنین کلینیک مشاوره در پنجره واحد انجام می شود. اگر شرکتی برای دریافت ایزو اقدام کند، ۵۰ درصد هزینه ها توسط صندوق تقبل می شود.
در بخش دیگری از جلسه دکتر بهزاد سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی به تشریح وضعیت صندوق پرداخت. به گفته ایشان بر اساس قانون، سرمایه اولیه صندوق ۳۰۰۰ میلیارد تومان به علاوه ۰٫۵ درصد بودجه عمومی سالانه کشور می باشد که این قسمت تا به حال پرداخت نشده است.
طبق گفته های دکتر سلطانی:
۱- ۱۴۳۳ میلیارد تومان، سرمایه حال حاضر صندوق می باشد.
۲- ۶۰۰ میلیارد تومان از طرف مجلس در سال ۹۱ تصویب شده که ۲۵ میلیارد آن داده شد. مابقی سرمایه صندوق تا رقم ۱۴۳۳ میلیارد تومان در این دولت داده شده است.
۳- تاکنون، بالاتر از ۱۴۳۳ میلیارد دارایی صندوق، طرح تصویب شده است که پرداختی آن ۷۷۰ میلیارد است (۴۰۰ میلیارد تومان برای طرح ها، ۷۵ میلیارد تومان با نرخ ۱۲ درصد به صندوق های پژوهش و فناوری و ۲۲۰ میلیارد تومان هزینه های خرید و ساخت مجتمع و دیگر هزینه ها) و مابقی آن حدود ۶۶۰ میلیارد تومان، تعهد پرداخت است که در بانک سپرده گذاری شده است.
۴- بخشی از سرمایه صندوق در ازای ارائه خدماتی در بانک ها سرمایه گذاری شده است: ارائه ضمانت نامه بانکی به شرکت ها معادل ۱۰ برابر سرمایه صندوق یعنی ۱۰۰۰ میلیارد تومان به جای ۱۰۰ میلیارد سپرده صندوق در بانک ها که ظرف حدود یک هفته انجام می شود. (بانک ها به طور معمول برای دادن ضمانت نامه ۱۰۰ تا ۱۱۰ درصد ضمانت را دریافت می کنند). همچنین دادن یارانه سود یعنی برای شرکت هایی که خدمات دریافت کرده اند، به جای ۱۸ درصد، ۱۶ درصد سود پرداخت می کنند.
۵- در حال حاضر، ۷۰ درصد سرمایه قابلیت پرداخت به صورت تسهیلات دارد در صورتی که طبق مصوبه، تسهیلات جدید بایستی از سود تسهیلات پرداخت شده، داده شود.
۶- بعضی صندوق ها مستقیم به صندوق نوآوری می گویند که چرا در بازار نرخ شکنی می کنید در حالی که وظیفه ما همین است که تسهیلات را با نرخ پایین، به شرکت های دانش بنیان بدهیم.
در ادامه جلسه، محمد امینی رعیا مدیر شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی، ضمن اشاره به اینکه آمارهای این شبکه از سه منبع گزارشات صندوق، مصاحبه با صندوق های پژوهش و فناوری و صحبت با شرکت های مشتری صندوق گرفته شده است، ضمن تشکر از برگزاری این جلسه و اشاره به اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به دیگر نهادها و دستگاه ها از شفافیت قابل توجهی برخوردار است، به چهار نکته در خصوص عملکرد این صندوق به شرح زیر اشاره کرد:
۱- طولانی شدن ارزیابی و همچنین صف تصویب تا پرداخت که دلیل آن به نظر، ارزیابی مستقیم توسط خود صندوق و تصدی گری در این زمینه می باشد. این درحالیست که شرکت های دانش بنیان عمدتا از این وضعیت ناراضی هستند و بعضا تا اعتراض دارند که یک طرح از موضوعیت خارج می شود و سپس تسهیلات برای آن تصویب می شود.
۲- فرآیند تنظیم گری و رگولاتوری روی صندوق های پژوهش و فناوری به نظر می رسد مسیر خوبی ندارد و بیشتر از صندوق ها به عنوان ارزیاب و کارگزار استفاده می شود. در این زمینه صندوق های پژوهش و فناوری خواهان اعتماد بیشتر و فضاسازی بیشتر توسط صندوق نوآوری و شکوفایی هستند تا بتوانند تعامل بیشتر و اختیار بیشتری داشته باشند.
۳- استفاده از ابزار های جدید حمایتی و خدمتی به شرکت های دانش بنیان کمتر مدنظر قرار گرفته است و طبق گزارش های صندوق، تسهیلات و ابزارها و خدمات این صندوق با بانک ها تفاوت قابل توجهی ندارد.
۴- هزینه زیادی برای ساختمان صندوق و دیگر مجتمع های فناوری شده است که معادل حدود ۱۰ درصد از کل سرمایه صندوق است و می شد از این مبلغ ۱۵۰ تا ۲۲۰ میلیاردی به نحو بهتری استفاده نمود.
دکتر سلطانی رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در پاسخ به نکات زیر اشاره کرد:
۱- برون سپاری و زمان بررسی: در خصوص برون سپاری، حدود یک چهارم طرح ها به کارگزارها واگذار می شود. تفاوت صندوق با کارگزار در این است که صندوق ها علاوه بر فعالیت کارگزاری، ارزیابی مالی نیز انجام می دهند. پس از آن طرح هایی که مورد تایید قرار می گیرند تصویب و یا اصلاح می گردند.
یکی دیگر از کار های ما، دادن وام با سود ۱۱ درصد به صندوق های پژوهش و فناوری است که می توانند آن را به شرکت های مختلف بدهند. اگر داخل vc بیاورد و به سمت ضمانت نامه که سود آور است نرود در ارزیابی های بعدی بیشتر به آن ها می دهیم.
صندوق ها طبق اساسنامه می تواندد به شرکت ها فناوری که در پارک ها هستند و دانش بنیان نیز نیستند وام بدهند. ۹۰۱ شرکت دانش بنیان در پارکها و مراکز علمی فناوری کشور داریم و ۲۰۰۰ شرکت مابقی در کشور پخش هستند. ۴۰۰۰ شرکت در پارک ها و مراکز فناوری مستقر هستند که حدود ۳۱۰۰ مورد از آن ها دانش بنیان نیستند.
مورد دیگر، مشارکت در تشکیل صندوق تا ۴۹ درصد و آوردن سرمایه به میزان سرمایه شرکت پس از تشکیل صندوق می باشد. در صورتی که صندوق از طرح های دارای ریسک حمایت کند، این مبلغ را در بدو کار به آن ها می دهیم. بیش از ۱۰۰ صندوق در فرانسه وجود دارند که به صورت vc یا سرمایه خطرپذیر فعالیت می کنند.
۲- رگولاتوری: در قوانین، اساسنامه و آیین نامه صندوق، یک بند نیز در مورد رگولاتوری نداریم. از نظر تدبیر درست است که بایستی جایی مثل صندوق نوآوری و شکوفایی وظیفه رگلاتوری را داشته باشد ولی بستر های قانونی آن انجام نشده است و در کارگروهی که برای این کار تشکیل شده است، صندوق فقط دبیر است و حق رای هم ندارد. در ضمن رگولاتوری باید همه جانبه باشد یعنی اختیار برخورد با تخلفات نیز داشته باشد.
در پایان مهندس سیادتی معاون صندوق نوآوری و شکوفایی، ضمن پذیرفتن طولانی بودن زمان رسیدگی به پرونده ها و طرح های ورودی و تلاش برای بهبود آن از طریق آسیب شناسی این مسئله و درآوردن گلوگاه ها، در پاسخ به سوالی در خصوص هزینه بالای ساختمان مرکزی صندوق که حدود ۱۵۰ میلیارد تومان تخمین زده می شود، گفت: ۴ طبقه از ۱۱ طبقه این ساختمان مربوط به پرسنل صندوق است و ۸ طبقه باقیمانده به خدمات، آمفی تئاتر، پنجره واحد و به طور کلی خدماتی که به شرکت های دانش بنیان یا صندوق ها داده می شود، اختصاص یافته است.
وی افزود: این مجموعه خدمات مشابه کاری است که در سیلیکون ولی (Silicon Valley)، تحت عنوان خدمات بروکری انجام شده است. در ضمن سند خود ساختمان به عنوان وثیقه در بانک قرار خواهد گرفت و در ازای آن، خدمات مختلفی از بانک دریافت می شود. همچنین که صندوق با این کار، بنای یک فرهنگ سازی که در دنیا تحت عنوان تکنولوژی تاور معروف است را هم دارد.
