به گزارش مسیر اقتصاد در حال حاضر دریای مدیترانه به عنوان مرز طبیعی قاره های اروپا و آفریقا محسوب می شود. اما در طول دو هزار سال اخیر، تبادلات تجاری و اقتصادی گسترده ای بین دو سوی این مرز طبیعی برقرار بوده است.
اکنون مسیر دریایی بین کشور تونس در شمال سحرای آفریقا تا شهر رم در ایتالیا تنها ۴ روز است که شرایط را برای افزایش تبادلات بین دو سوی دریای مدیترانه فراهم کرده است.
اهمیت قاره آفریقا در آینده جهان
تحقیقات صورت گرفته و همچنین آمارهای اقتصادی، نشان از این دارند که قاره آفریقا در آینده جهان اثرگذاری قابل توجهی خواهد داشت.
انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۲.۲ میلیارد نفر به جمعیت کل جهان افزوده شود؛ از این میزان سهم کشورهای آفریقایی بیش از ۱.۳ میلیارد نفر است که در حدود کل جمعیت کشور چین است.
جمعیت جوان و آماده به کار در کنار منابع طبیعی گسترده، دو امتیاز مهم کشورهای آفریقایی است که می تواند در افزایش نقش این کشورها در آینده اقتصاد جهان تأثیر بسزایی داشته باشد.
اروپا وابسته به منابع و نیروی کار آفریقاست
در طول دوران استعمار، کشورهای آفریقایی برای قرن ها تحت استعمار کشورهای اروپایی قرار داشتند. در آن دوران کشورهای اروپایی ضمن بهره مندی از منابع طبیعی آفریقا، بخشی از نیروی کار مورد نیاز خود را نیز از طریق به بردگی بردن جوانان آفریقایی تأمین می کردند. حتی در دوران جنگ جهانی اول نیز یگان هایی متشکل از نیروهای آفریقایی در کشورهای اروپایی، در این جنگ مشارکت داشتند.
حتی در زمان حاضر نیز کشورهای اروپایی به تأمین منبع طبیعی و مواد اولیه و همچنین نیروی کار از آفریقا وابسته هستند. اکنون وابستگی اروپا به واردات منابع طبیعی و مواد اولیه از کشورهای آفریقایی روبه افزایش است.
در خصوص نیروی کار نیز با وجود اینکه دوره استعمار و به بردگی گرفتن جوانان آفریقایی از سوی کشورهای اروپایی پایان یافته است، اما اکنون نیز بخش قابل توجهی از نیروی کار جوان قاره آفریقا برای یافتن کار به اروپا مهاجرت می کند.
اقشار ثروتمند تر آفریقا به اروپا مهاجرت می کنند
نکته جالب توجه اینکه جوانان آفریقایی که اقدام به مهاجرت به اروپا می کنند، از مردم فقیر این کشورها نیستند؛ بلکه عمده آن ها از قشر ثروتمند تر جامعه آفریقا هستند.
به طور خاص بخش بسیار ناچیزی از مهاجران کشور نیجریه که اقدام به حرکت به سمت اروپا می کنند، از اقشار فقیر بخش شمالی این کشور هستند؛ درمقابل عمده آن ها از جعیت ثروتمندتر ساکن جنوب این کشور هستند.
فاصله گرفتن اروپا و آفریقا در طول دهه های اخیر
در طول دهه های اخیر فاصله کشورهای اروپایی و آفریقایی بیشتر شده است و از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار نبوده است. مهم ترین دلیل این امر تقویت نقش اقتصادی آسیا و به طور خاص چین در جهان بوده است.
تقویت جایگاه آسیا در اقتصاد جهان از طرفی موجب شده است بخش قابل توجهی از ارتباطات اقتصادی و تجاری کشورهای اروپایی، به سمت شرق معطوف شود؛ و از طرف دیگر کشور چین توانسته است در این مدت با توسعه ایده هایی همچون جاده ابریشم جدید، حضور خود در آفریقا را توسعه ببخشد.
اکنون کشورهای آفریقایی بیش از آنکه به دلیل ارتباط تجاری با اروپا در صدر اخبار عرصه بین الملل قرار بگیرند، به دلیل حضور گسترده چین و اجرای پروژهای زیرساختی از سوی این کشور مورد توجه قرار دارند.
آفریقا منبعی مناسب برای جبران عدم افزایش جمعیت اروپا
در حال حاضر اروپا با بحران مهاجرت از کشورهای آفریقایی روبه روست، اما روند فعلی تنها ابتدای کار است و افزایش قابل توجه جمعیت در کشورهای آفریقایی، در طول دهه های آتی، به طور قطع روند مهاجرت از آفریقا به اروپا را با افزایش شدیدی مواجه خواهد کرد.
به دلیل افزایش جمعیت چشمگیر کشورهای آفریقایی و در مقابل عدم رشد جمعیت بومی کشورهای اروپایی، انتظار می رود با تداوم روند مهاجرت از آفریقا به اروپا شمار اروپایی های با تبار آفریقایی، از ۹ میلیون نفر فعلی به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون نفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی افزایش یابد و بیش از یک چهارم کل جمعیت اروپا را شامل شود.
اروپا به دنبال راه‌اندازی طرح مارشال برای قاره آفریقا
اما توسعه روابط تجاری با آفریقا در بلندمدت یک راهبرد مهم برای کشورهای اروپایی محسوب می شود. افزایش جمعیت کشورهای آفریقایی یکی از دلایل مهمی است که می تواند به توسعه روابط تجاری اروپا و آفریقا در بلند مدت کمک نماید.
در این میان برخی مقامات اروپایی، به رهبری آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، طرحی مانند طرح مارشال را برای اجرا در کشورهای آفریقایی مطرح کرده اند تا از این طریق بتوانند ضمن سرمایه گذاری گسترده در زیرساخت ها و دیگر بخش های اقتصاد کشورهای آفریقایی، آن ها را بیش از پیش به خود وابسته نمایند. طرح مارشال در دوران بعد از جنگ جهانی دوم از سوی آمریکا در کشورهای اروپایی و به طور خاص کشورهای هم مرز با شوروی سابق اجرایی شد تا ضمن توسعه این کشورها، آن ها را به آمریکا وابسته نماید.
هدف اروپا از این طرح از طرفی تحت کنترل در آوردن سیل مهاجران ورودی از آفریقا و از طرف دیگر افزایش وابستگی متقابل و و روابط تجاری دوجانبه است؛ که در نهایت به بهره مندی بیشتر اروپا از منابع طبیعی گسترده قاره آفریقا منجر می شود.
منبع: اکونومیست yon.ir/ReOEC
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
