به گزارش مسیر اقتصاد کشورهایی که اقتصاد تک محصولی دارند، در عمل با یک سلاح به میدان اقتصادی و رقابت جهانی آمده اند و بنابراین، قدرت رایزنی در عرصه های اقتصادی، سیاسی، نظامی و … را از دست می دهند.
بسیاری از کشورهای نفت خیز، اقتصاد خود را بر پایه این منبع زیرزمینی بنا نهاده اند که اگرچه در ظاهر درآمد سرشاری دارد، اما ریسک بزرگی است، چرا که امکان انعطاف پذیری و رقابت را از بین می برد؛ بخصوص برای کشورهایی که در مسیر استقلال گام بر می دارند.
اقتصاد ایران نیز علیرغم تاکید بر توسعه سایر منابع درآمدی و تولیدی در دهه های اخیر، همچنان یک اقتصاد نفتی است؛ همچنین که در همین صنعت نفت نیز به استخراج و فروش عادی آن اکتفا شده و سایر روش های درآمدی توسعه نیافته است.
غلفت از صنعت بانکرینگ در حوزه نفت
صنعت بانکرینگ یکی از صنایعی است که به عنوان مکمّل صنعت نفت ظرفیت قابل توجهی برای بهره برداری دارد؛ اما تا امروز مورد غفلت واقع شده است.
طبق یک تعریف عمومی، صنعت بانكرينگ به مجموعه عمليات سوخت رسانی و ارائه خدمات جانبی به كشتی ها و خدمه آن گفته می شود. عمليات بانكرينگ نيز عبارت از ارائه سوخت مورد نياز كشتی در زمان دقيق و با کیفیت و قيمت مناسب است.
عمليات بانكرينگ به دو شكل تحويل سوخت بر روی دريا با استفاده از شناورهای مخصوص و يا پهلوگيری كشتي در اسکله‌های سوخت‌رسانی انجام می‌شود؛ كه البته روش دوم متداول‌تر و دارای صرفه‌های اقتصادی قابل قبولی است كه متناسب با شرايط جغرافيايی ايران نيز می‌باشد.
جایگاه ایران در صنعت بانکرینگ
طبق آمار ده ساله که شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منتشر کرده است، میزان فروش سوخت به کشتی ها توسط ایران اگرچه از سال ۱۳۸۳ روندی تقریبا صعودی داشته اما در مقایسه با کشورهای رقیب در منطقه و باتوجه به شرایط آنها، عقب ماندگی قابل توجهی داشته است.
محاسبات نشان می‌دهد، چنانچه ایران می‌توانست بر اساس اهداف طرح جامع بانکرینگ، تا سال ۱۳۹۳ در حدود ۵۰ درصد از سهم بانکرینگ خلیج‌فارس را در اختیار داشته باشد، ارزآوری این صنعت به بیش از ۱۰ میلیارد دلار می‌رسید. با این وجود تنها ۲۰ درصد از این مقدار محقق شده است.
نگاهی به آمار بانکرینگ کشورهای حوزه خلیج فارس نشان می دهد که ایران در سال ۲۰۱۲ رتبه سوم را در اختیار داشته است؛ اما با توجه به شرایط ژئوپلیتیک و ظرفیت تولید نفت کوره و نفت گاز ایران برای فروش به کشتی ها، رتبه و میزان فروش به دست آمده وضعیت مطلوبی را نشان نمی دهد.
دلایل داخلی و عوامل خارجی این رتبه بندی می تواند قابل توجه باشد. صنعت بانکرینگ در اقتصاد جهانی برای کشورهای صادرکننده نفت و حتی سایر کشورها جایگاه ویژه ای دارد و سهم آن از اقتصاد داخلی شایان توجه است. البته عوامل بسیاری در دستیابی به این سهم دخالت دارند که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
بایداین سوال را از معاون برنامه ریزی وزارت نفت(رحمتی)مسئول اصلی این عقب ماندگی در طی ۳ سال اخیرپرسید؟