به گزارش مسیر اقتصاد عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در بخش نهایی نشست مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان گفت: علاقمند هستیم در حوزه ریل با کمک ترکمنستان و مشارکت چین، قزاقستان و ازبکستان کریدور آسیای میانه به جنوب ایران را بیش از پیش فعال کنیم.[۱]
همچنین در جريان ديدار مديرعامل راه آهن و وزير حمل و نقل ريلي تركمنستان پروتكل همكاري هاي ريلي امضا شد. سعید محمد زاده مدیرعامل راه آهن با اشاره به توسعه همكاري هاي ريلي دو كشور اظهار داشت: بايستي ميان ايران، قزاقستان و تركمنستان همكاري نزديكي وجود داشته باشد تا تصميم گيري ها نتيجه خوبي داشته باشد.
وي با اشاره به امضاي قرارداد برقي كردن راه آهن گرمسار – اينچه برون ميان ايران و روسيه ، افزود: اين اقدام سبب افزايش ظرفيت راه آهن در اين مسير خواهد شد.
محمدزاده با بيان ارتباط ميان دو كشور در مرز سرخس افزود: در حال حاضر پروژه ۲ خطه كردن خط سرخس تا بافق و برقي كردن راه آهن سرخس تا بندر عباس را دنبال مي كنيم.
مدير عامل راه آهن با تاكيد بر اينكه مبناي تمامي اين موضوعات بر حداكثر همكاري بين دو كشور قرار دارد، اظهار داشت: در جلساتي كه با آقاي اولگ بلازروف رئيس راه‌آهن روسيه و مديران عامل راه آهن قزاقستان، ازبكستان و ساير كشورهاي منطقه برگزار شد، فعال شدن كريدور شمال – جنوب از شرق خزر يكي از مهمترين موضوعات مورد بحث بود.
عدم استفاده مناسب از ظرفیت ترانزیت بار به ترکمنستان
مديرعامل راه آهن خاطر نشان كرد: در سال ۲۰۱۷ ميزان ترانزيت بار تركمنستان از ايران نزديك ۸۰۰ هزار تن بوده است درحالي كه مطالعات نشان مي دهد كه ظرفيت اين مسير بيش از ۷ تا ۸ ميليون تن بار است.[۲]
در حال حاضر، راه آهن بندر عباس-سرخس به عنوان فعال ترین کریدور ریلی کشور، ایران را به کشورهای آسیای میانه متصل می کند اما به علت تراکم تقاضا و بهره وری پایین، از حداکثر ظرفیت این خط ریلی استفاده نمی شود.
افزایش ظرفیت ترانزیت به آسیای میانه با تکمیل راه آهن چابهار-سرخس
برای افزایش مبادلات بین ایران و کشورهای آسیانه میانه لازم است علاوه بر ارتقای بهره وری خط ریلی بندر عباس-سرخس، راه آهن چابهار-سرخس نیز تکمیل شود.
بندر چابهار به عنوان یکی از ۱۴ نقطه استراتژیک جهان، تنها بندر اقیانوسی کشور است که خارج از خلیج فارس و تنگه هرمز قرار دارد و به آب های بین المللی متصل است. چابهار از نظر طبیعی در عرض جغرافیایی پایین‌تری قرار دارد و بیش از ۳۰ ساعت نسبت به بندرعباس به دریاهای آزاد نزدیک‌تر است.
با توجه به موقعیت راهبردی بندر چابهار در دریای عمان و سواحل مکران، اتصال این بندر به شبکه ریلی کشور و امتداد آن تا سرخس نقش مهمی در فعال‌سازی کریدور شمال ـ جنوب خواهد داشت.
احداث راه آهن چابهار-سرخس کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه را به آب های آزاد متصل می کند. علاوه بر این، کشورهای هند و افغانستان نیز می توانند مبادلات خود را از طریق این خط ریلی انجام دهند.
لزوم استفاده از ظرفیت بخش غیر دولتی برای تکمیل راه آهن چابهار-سرخس
احداث قطعه اول این خط ریلی از چابهار تا زاهدان به طول ۵۸۰ کیلومتر از سال ۸۹ آغاز شده و تا کنون تنها ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
قطعه دوم این مسیر به طول ۷۶۰ کیلومتر از زاهدان تا حوالی تربت حیدریه ادامه دارد و فاز اجرایی آن چند ماه قبل آغاز شده است.
راهکار تکمیل این محور ریلی استفاده از ظرفیت بخش غیر دولتی با استفاده از روش های مشارکت عمومی-خصوصی از جمله روش BOT (ساخت، بهره برداری و انتقال) است.
در روش BOT بخش غیر دولتی ساخت و بهره برداری پروژه را بر عهده می گیرد و اصل سرمایه و سود خود را از محل عواید حاصل از بهره برداری پروژه مستهلک می کند و پس از پایان مدت قرارداد، پروژه را به دولت واگذار می کند.
پینوشت:
[۱]: پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی کد خبر: ۱۰۸۵۷
[۲]: پایگاه خبری راه آهن کد خبر: ۱۶۸۲۷
