مسیر اقتصاد/ با توجه به اینکه بخشی از برق مورد نیاز کشور توسط نیروگاه های برق-آبی تامین می شود (در حدود ۱۲ هزار مگاوات) و پیش بینی خشکسالی برای سال ۹۷، بررسی ها نشان می دهد که کشور برای گذر از پیک تابستان امسال با مشکل تامین برق مواجه خواهد شد و نیاز به واردات برق از کشورهای همسایه دارد.
بنابراین علی رغم افزایش ظرفیت نیروگاهی نصب شده کشور، همچنان برای عبور از پیک تابستانه مشکل وجود دارد و دولت بایستی برای پیک سایی سیاست مناسبی را در پیش بگیرد.
جریمه مصرف در اوج بار، راهکار جهانی برای مقابله با پیک مصرف برق
در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان به منظور کنترل اوج مصرف برق، تعرفه های اضافی و خاصی (جریمه) برای این زمان ها در نظر گرفته می شود.
به عنوان مثال در کشور فرانسه که یکی از بزرگترین تولید کنندگان برق در جهان است تعرفه برق در ساعات پیک ۲۷ درصد افزایش می یابد.
اما در ایران نرخ هزینه مصرف اوج بار به صورت ثابت (۴۵ تومان به ازای هر کیلووات ساعت) محاسبه می شود. این موضوع باعث این می شود که مشترکینی که مصرف بیشتری دارند، هزینه مصرف در اوج بار، درصد کمتری از هزینه های برق آنها را شامل شود. به عبارت ساده تر هرکس بیشتر در اوج بار مصرف می کند، در مجموع درصد کمتری جریمه می شود.
به طور مثال دو مشترک فرضی الف و ب را در نظر بگیرید که به ترتیب ۳۰۰ و ۲۰۰ کیلووات ساعت در ماه مصرف داشته باشند. با توجه به جدول زیر و براساس تعرفه های فعلی برق، هزینه های اوج بار برای مشترکی که برق بیشتری در ساعات اوج مصرف می کند درصد کمتری از کل هزینه برق را شامل می شود.
| میزان متوسط مصرف ماهیانه (kWh) | هزینه برق مصرفی بر اساس تعرفه برق (تومان) | میزان مصرف در اوج بار (kWh) | هزینه (جریمه) مصرف در اوج بار (تومان) | کل هزینه برق با احتساب هزینه اوج بار (تومان) | درصد هزینه اوج بار از کل هزینه برق | |
| مشترک الف | ۳۰۰ | ۲۱۰۰۰ | ۱۷۰ | ۷۶۵۰ | ۲۸۶۵۰ | ۲۶.۷ |
| مشترک ب | ۲۰۰ | ۹۷۵۰ | ۱۰۰ | ۴۵۰۰ | ۱۴۲۵۰ | ۳۱.۵ |
به این ترتیب، این نرخ تعرفه گذاری نه تنها بازدارندگی لازم را ندارد، بلکه یک سینگال پنهان برای مشترکینی که بیشتر مصرف می کنند ارسال می کند که«اگر در اوج بار بیشتر مصرف کنید کمتر جریمه می شوید!».
جریمه مصرف در اوج بار باید پلکانی شود
اگر به جای اختصاص مبلغ ثابت برای جریمه مصرف در اوج بار، این هزینه به صورت پلکانی محاسبه گردد، این مشکل حل می شود و به کارکرد حقیقی خود که ایجاد انگیزه برای کاهش مصرف در زمان اوج بار است، نزدیک می شود.
به طور کلی استفاده از تعرفه های پلکانی برای قیمت گذاری برق فواید فراوانی دارد. پلکانی شدن عوارض برق که سال گذشته به تصویب مجلس رسید، یکی از تجربه های موفق در این زمینه است.
اعمال روش پلکانی برای اخذ عوارض برق گامی در جهت اجرای عدالت بود
