به گزارش مسیر اقتصاد بعد از انقلاب اسلامی امید به زندگی در ایران به شکل قابل‌توجهی رشد پیدا کرده و از ۵۴ سال به ۷۶ سال افزایش‌یافته است.
این گزارش که بر اساس داده‌های بانک جهانی تنظیم‌شده است نشان می‌دهد که امید به زندگی و داشتن نیروی انسانی سالم یکی از وجوه اساسی رشد اقتصادی کشورها است؛ در این زمینه کشور ایران پس از انقلاب توانسته است با بهبود وضعیت بهداشت و سلامت عمومی، متوسط طول عمر مردم را ۲۲ سال ارتقا دهد.
با روند فعلی کشور و پیشرفت روزافزون در خدمات بهداشتی و درمانی ایران می‌تواند یکی از سرآمدان رشد امید به زندگی در جهان گردد.
شاخص امید به زندگی چیست؟
امید به زندگی یک شاخص آماری است که نشان می‌دهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است یا به‌عبارت‌دیگر هر عضوی از آن جامعه چند سال می‌تواند توقع حیات داشته باشد.
هر چه شاخص‌های بهداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید به زندگی افزایش خواهد یافت و ازاین‌رو این شاخص یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و عقب‌ماندگی کشورهاست. امید به زندگی زنان در همه جوامع چند سال (در کل جهان ۴.۵ سال) بیشتر از مردان است
توسعه پایدار درگرو سلامت عمومی
با توجه به اینکه امروزه تأمین سلامت و آموزش از جمله مهم‌ترین بایدهای اقتصادی برای تضمین نیروی انسانی سالم و کارا به شمار می‌رود، کشورهای مختلف تأمین حداقل‌های بهداشتی و آموزشی را در زمره مهم‌ترین برنامه‌های توسعه خود قرار داده‌اند.
توجه به برنامه‌های توسعه اقتصادی که در کشورهای مختلف به‌صورت ملی و بین‌المللی به اجرا درآمده است، نشان می‌دهد بهداشت و پرورش نیروی انسانی نقطه تمرکز برنامه‌های مذکور برای ریشه‌کن کردن فقر و توسعه انسانی به شمار می‌رود.
کشورهای درحال‌توسعه در طول سالیان متمادی از پایین بودن شرایط زندگی آسیب‌دیده‌اند. پایین بودن بسیاری از شاخص‌های مربوط به توسعه بهداشتی و هزینه‌های مرتبط با آن در کشورهای درحال‌توسعه باعث شده فرآیند رشد و توسعه اقتصادی این کشورها تحت تأثیر قرار گیرد.
مخارج بهداشتی از طریق بهبود شاخص‌های بهداشتی، افزایش موجودی سرمایه انسانی و درنتیجه رشد اقتصادی کشورها را در پی داشته است.
اثر تغذیه و طول عمر در رشد اقتصادی
یک مطالعه توسط دانشگاه شیکاگو انجام‌شده است که نشان می‌دهد ۳۰ درصد رشد اقتصادی انگلیس در طول ۲ هزار سال گذشته می‌تواند به بهبود تغذیه نسبت داده شود. تغذیه سوخت لازم برای کار کردن را برای آن‌ها فراهم کرده و مشارکت نیروی کار را تحت تأثیر قرار داده است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته به ازای هر ۱۰ درصد افزایش در طول عمر، تقریباً نیم درصد افزایش در رشد اقتصادی را می‌توان انتظار داشت.
مثال تجربی دیگری که می‌توان بیان کرد این است که اختلالات روان‌پزشکی در ایالات متحده هزینه‌ای بالغ‌بر ۱۴۸ میلیارد دلار داشته است. درعین‌حال بر اساس نتایج یک مطالعه دیگر، بیماری‌های روانی، ۱۴ درصد از اشتغال زنان و در حدود ۵/۱۲ درصد از اشتغال مردان را در سال ۱۹۹۰ کاهش داد.
علاوه بر این، بهبود سلامتی بر انتخاب شغل نیز تأثیر بسزایی دارد. تخصیص بهتر نیروی کار می‌تواند از بهبود سلامت نتیجه شود؛ بنابراین رابطه علّی میان هزینه‌های بهداشت و GDP ممکن است در هر دو جهت برقرار باشد.
امید به زندگی در ایران
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، سن امید به زندگی ایرانیان در زنان به ۷۸.۴ و در مردان به ۷۳.۸ رسیده و ۴۷ درصد ایرانیان بالای ۷۰ سال عمر می‌کنند.
بنا بر آمارهای بانک جهانی، سن امید به زندگی ایرانیان طی چهار دهه حدود ۲۵ سال افزایش‌یافته و از حدود ۵۴ سال در سال ۱۳۵۷ به حدود ۷۶ سال در سال ۱۳۹۵ رسیده است؛ به‌تبع آن رتبه ایران ازنظر سن امید به زندگی در چهار دهه گذشته از رتبه بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ به ۶۳ در بین کشورهای دنیا صعود کرده است. طبق این گزارش امید به زندگی در ایران یکی از چشمگیرترین پیشرفت‌ها در بین کشورهای جهان محسوب می‌شود.
درگذشته مرگ‌های زیر ۵۰ سال مرگ زودرس تلقی می‌شد؛ اما امروزه مرگ زیر ۷۰ سال مرگ زودرس تعریف می‌شود و اکنون ۴۷ درصد ایرانیان بالای ۷۰ سال عمر می‌کنند که نشانه توسعه اقتصادی و اجتماعی است.
دلایل افزایش امید به زندگی در ایران
کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌ها و عوامل عفونی، کاهش مرگ‌ومیر کودکان زیر ۵ سال، افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی و افزایش سطح سواد و ایجاد تسهیلات بهداشتی در مناطق روستایی ازجمله دلایل بالا رفتن امید به زندگی مردم ایران طی سال‌های گذشته بوده است.
گسترش واکسیناسیون کودکان در برابر بیماری‌های مهلک نظیر فلج اطفال، هپاتیت و سل نیز در افزایش امید به زندگی ایرانیان در بدو تولد و کاهش مرگ‌ومیر کودکان مؤثر بوده است، علاوه بر این نرخ مرگ‌ومیر مادران در کشور نیز به کمتر از ۱۹ مورد در ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.
افق امید به زندگی در ایران
کارشناسان پزشکی کشورمان عواملی نظیر پرهیز از استعمال سیگار و مواد مخدر، پرهیز از مصرف الکل، ورزش و افزایش فعالیت‌های بدنی، مبارزه با چاقی و اضافه‌وزن، کنترل استرس و فشارخون و فشار روانی، خوش‌بینی، تفکر مثبت و فعالیت فکری و مغزی را ازجمله مهم‌ترین عواملی عنوان کردند که با رعایت آن‌ها می‌توان به‌طورقطع امید به زندگی در ایران را بیش از این نیز افزایش داد.
داشتن خواب کافی، آزمایش‌های پزشکی دوره‌ای منظم، پرهیز از قرار گرفتن طولانی زیر نور خورشید، دوری از هوای آلوده، شاد بودن، خندیدن و ازدواج نیز دیگر عواملی هستند که با کاهش دادن احتمال بروز خطر بیماری‌های مزمن در انسان، به افزایش امید به زندگی و طول عمر کمک می‌کنند.
