به گزارش مسیر اقتصاد تولید گاز پس از انقلاب ۳ برابر شده است و علی‌رغم ضربه سنگین جنگ تحمیلی به منابع تولید گاز ایران و افت تولید در سال ۶۰ که به مقدار ۱۵ میلیارد مترمکعب رسیده بود، امروز با تلاش مهندسان ایرانی به مقدار بیش از ۱۴۵ میلیارد مترمکعب تا سال ۸۶ و ۲۰۰ میلیارد مترمکعب تا سال ۹۵ رسیده است.
این گزارش که بر اساس آمارهای سری زمانی بانک مرکزی می‌باشد، نمایشگر آن است که از سال ۱۳۶۰ تا سال ۱۳۸۶ که آخرین داده اطلاعاتی ارائه شده است، تولید گاز در ایران حدود ۹۰۰ درصد افزایش یافته و بنا بر اعلامیه بریتیش پترولیوم در سال ۹۵ پیشرفت ۱۲۰۰ درصدی در این صنعت حاصل شده است.
ضرورت راهبردی تولید گاز و نفت در اقتصاد مقاومتی
بر کسی پوشیده نیست که صنعت نفت و گاز پیشران اقتصاد کشور است و قاعدتاً نمی‌توان تولید نفت و گاز را به بهانه اینکه بودجه سالانه باید وابستگی‌اش به نفت کاهش یابد، متوقف کرد؛ زیرا میادین مشترکی که ایران با کشورهای همسایه خود دارد به‌گونه‌ای است که اگر ما نتوانیم سهم بیشتری را از منابع زیرزمینی کسب کنیم، جبراً تمام این منابع به کام کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دیگر همسایگان خواهد نشست.
این مهم به‌درستی باظرافت خاص در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم مورد تأکید قرارگرفته و در ماده ۱۴ این سیاست‌ها تأکید شده است: «افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز کشور به‌منظور اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیت‌های تولید نفت و گاز، به‌ویژه در میدان‌ها مشترک»
نقش گاز در امنیت کشور و روابط سیاسی
نکته مهم دیگر در صنعت گاز ایران این است که تولید و ذخیره و استفاده از گاز امری حیاتی برای کشور است و هم تأثیر و تاثر بسیاری بر روابط سیاسی و مناسبات بین المللی دارد. گاز هم قابلیت جایگزینی بنزین را در سوخت خودرو دارد و هم بسیاری از صنایع کشور بدان وابسته است و هم اینکه عنصر اساسی در زیرساخت‌های مسکونی و شهری می‌باشد.
از طرفی دیگر استخراج، تولید و ذخیره‌سازی گاز به لحاظ مهندسی امری پیچیده است که اگر با توان مهندسان داخلی محقق نشود، هر آن احتمال تحریم فنی و تخصصی در این بخش امری محتمل می‌نماید و موجب وابستگی به دیگران خواهد بود.
لیکن پس از انقلاب اسلامی، استعدادهای بیشتری فرصت شکوفایی یافتند و امروز از نظر کشف میادین گازی و تولید گاز از این میادین و همچنین استحصال گاز از چاه‌ها و دیگر مواد اولیه، تولید گاز کشور ایران در وضع مطلوبی قرار دارد و تقریباً صد در صد بهره‌برداری از میادین گازی توسط مهندسان ایرانی صورت می‌گیرد.
ایران اولین دارنده ذخایر گاز جهان
بر اساس جدیدترین برآورد بریتیش پترولیوم، حجم ذخایر گازی ایران در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ معادل ۵.۳۳ تریلیون مترمکعب عنوان‌شده است و ایران ۱۸ درصد کل ذخایر گازی جهان را در اختیار دارد و همچنان بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گازی جهان به شمار می‌رود.
بر اساس این گزارش، روسیه پس از ایران با ذخایر ۳.۳۲ تریلیون مترمکعبی در رتبه دوم و قطر با ۳.۲۴ تریلیون مترمکعب در رتبه سوم از این نظر قرارگرفته‌اند.
سومین تولیدکننده گاز جهان
بر اساس جدیدترین برآورد این شرکت انگلیسی، میزان تولید گاز ایران در سال ۲۰۱۶، ۴.۲۰۲ میلیارد مترمکعب برآورد شده که نسبت به سال ۲۰۱۵ از افزایش ۶.۶ درصدی برخوردار شده است.
بر اساس این گزارش، سهم ایران از کل تولید گاز جهان در سال ۲۰۱۶ معادل ۷.۵ درصد بوده و کشورمان در این سال، در جایگاه سومین تولیدکننده بزرگ گاز در جهان قرار داشته است.
آمریکا با تولید ۴.۷۴۹ میلیارد مترمکعب گاز بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز جهان شناخته‌شده و روسیه با ۴.۵۷۹ میلیارد مترمکعب در رتبه دوم قرار دارد. همچنین قطر با تولید ۴.۱۸۱ میلیارد مترمکعب پس از ایران در رتبه چهارم قرار دارد.
وضعیت تولید گاز ایران در آمارهای بانک مرکزی
بر اساس آمارهای بانک مرکزی نیز ایران پیشرفت بسیاری در تولید گاز داشته است و توانسته است که تولید گاز خود را از ۱۵ میلیارد مترمکعب در سال ۶۰ به عدد ۱۴۵ میلیارد مترمکعب در سال ۸۶ برساند.
نکته مهم دیگر در این عرصه تغییر بافت انسانی تولید گاز در ایران است؛ قبل از انقلاب عمده متخصصین شرکت گاز از خارج کشور تأمین می‌شدند و ایرانیان صرفاً کارگر ساده شرکت ملی گاز بودند، لیکن با انقلاب اسلامی همه بخش‌های تولید گاز رفته‌رفته ایرانی شدند.
این نمودار که به‌خوبی نمایشگر پیشرفت کشور در تولید گاز تا سال ۱۳۸۶ است؛ با توجه به آمارهای جهانی در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ رقم تولید گاز ایران به بیش از ۲۰۰ میلیارد مترمکعب رسیده است و علاوه بر رشد ۴ برابری نسبت به قبل انقلاب توانسته است عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان را به خود اختصاص دهد.
