هزینه های پایین تولید ماهی تیلاپیا، بسیاری از پرورش دهندگان آبزیان را علاقه مند به پرورش این ماهی کرده است؛ این درحالیست که سازمان محیط زیست پرورش این ماهی را به دلیل اینکه “گونه مهاجم” محسوب می شود و زندگی دیگر آبزیان بومی مناطق آبی کشور را تحت الشعاع قرار می دهد، ممنوع کرده است و برای پرورش آن مجوز صادر نمی کند.
زیستگاه اصلی تیلاپیا در شرق آفریقا به ویژه کنیا و مدیترانه است. تولید این ماهی به علت فناوری ساده، برداشت بالا در واحد حجم، امکان رشد در آبهای شور و همچنین امکان استفاده از انواع مواد غذایی، این ماهی را به رقیب جدی برای سایر ماهیان پرورشی در دنیا تبدیل کرده است. تیلاپیا متعلق به مناطق گرمسیری است و کشورهایی که آب و هوایی گرم -مانند ایران- داشته باشند، مزیت بالایی در تولید این آبزی خواهند داشت.
بر اساس آمار فائو، در سال ۲۰۱۵ ارزش تقریبی بازار تیلاپیا به ۱۰ میلیارد دلار رسیده در حالیکه این میزان در سال ۲۰۰۰ نزدیک به ۲ میلیارد دلار بوده است. پرورش این ماهی در جهان روز به روز در حال افزایش است به طوریکه هم اکنون بیش از ۱۲۰ کشور دنیا این ماهی را پرورش می دهند.
پرورش این گونه ماهی به خوبی با دیگر فعالیت های کشاورزی تلفیق می شود. تیلاپیا می تواند از منابع غذایی کم ارزش یا اساسا تولیدات طبیعی استخر تغذیه کند و باعث کاهش ورود پودر ماهی به عنوان رکن اساسی تامین خوراک ماهی در کشور شود.
با این اوصاف، کارشناسان محیط زیست معتقدند که سهولت پرورش تیلاپیا و تخریب زیست بوم یک منطقه به واسطه حضور این ماهی که یک گونه مهاجم است، تنوع موجود در میان گونه‌های بومی ایران را دچار خطر کرده و ظرفیت و توجه تولیدکنندگان و مراکز تحقیقاتی کشور را از مسائل تولید و تکثیر ماهیان بومی منحرف خواهد کرد.
در پاسخ باید گفت از آنجا که دامنه مشتریان تیلاپیا با دیگر ماهی ها به دلیل تفاوت در طعم متفاوت است، این ماهی به عنوان جانشین دیگر ماهی ها به حساب نمی آید و بازار متفاوتی از آنها دارد؛ در نتیجه ماهی های بومی کماکان بازار خود را خواهند داشت و پرورش آنها در کشور به حاشیه نخواهد رفت.
همچنین در خصوص اینکه ماهی تیلاپیا گونه مهاجم است و به تخریب زیست بوم منطقه می پردازد، می توان با راهکارهایی جلوی این اتفاق را گرفت. گونه مهاجم به موجود زنده‌ای گفته می‌شود که از پیش در یک محیط حضور نداشته و با معرفی شدن به آن محیط، باعث بر هم خوردن نظم طبیعی آن و ایجاد خسارت‌های اقتصادی، محیط زیستی و یا بوم‌شناختی می‌شود. گونه مهاجم با توجه به ویژگی هایی از قبیل خوراک زیاد و تکثیر بیش از حد، می‌تواند گونه‌های بومی محیط را کنار بزند و مانع رشد و زایش دیگر گونه‌هایی شود که به صورت طبیعی در آن منطقه زندگی می کرده‌اند. از این جهت به ماهی تیلاپیا گونه مهاجم گفته می شود.
با این وجود علاوه بر اینکه تنها بعضی گونه های ماهی تیلاپیا از این ویژگی برخوردار بوده و این ماهی گونه های قابل کنترل تر نیز دارد، باید گفت که همچون سایر کشورهای جهان، می توان با پرورش این ماهی در قفس ها و سیستم های مداربسته و اعطای مجوز به شهرهایی که به آبهای آزاد راه ندارند، این مسئله را مدیریت کرد و آسیب های آن را از میان برداشت. در واقع اجرای این راهکارها که در دیگر کشورها نیز تجربه شده است، دغدغه کارشناسان محیط زیست مبنی بر تخریب زیست بوم ماهیان بومی را نیز مرتفع می گرداند.
ماهی تیلاپیا در سال ۹۴ نزدیک به ۶۰ میلیون دلار معادل بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه برای ورود به سفره ایرانیان از آبهای خارجی داشته است. لذا ضروری است از فرصت بازار این ماهی چه در داخل و چه در خارج از کشور، با در نظر گرفتن تمهیداتی که منجر به تخریب محیط زیستی نشود، استفاده کرد.
دمتون گرم واقعا عالی بود وقتی می تونیم در کشور پرورش بدهیم چرا باید وارد کنید تا اونجا که من می دونم این ماهی در ۱۴۰ کشور داره پرورش داده میشه در ضمن ماهی کپور و قزل آلا هم جزء ماهیان مهاجم حساب می شوند و ماهی تیلاپیا نوع موزامبیک هست که در لیست صد گونه مهاجم است