فرشاد علیخانی کارشناس حوزه نفت و گاز و تحلیلگر دیپلماسی انرژی در گفتگو با مسیر اقتصاد ضمن تاکید بر اشکالات مدیریتی در حوزه نفت و گاز، مهمترین دلیل علاقه به سرمایه گذاری خارجی را واگذاری مدیریت و ریسک پروژه ها به طرف خارجی دانست.
در پروژه های نفت و گاز نیاز به سرمایه داخلی و خارجی داریم
علیخانی با اشاره به مشکلات مدیریتی موجود در کشور به خصوص در حوزه انرژی، گفت: اولین مسئله این است که بین کسانی که مدعی تقویت ساخت و تولید داخلی هستند و کسانی که واقعا توان انجام این کار را دارند، تفاوت وجود دارد. اگر بخواهیم که اقتصاد ما مقاومتی باشد، بایستی اعتقاد به آن داشته باشیم. برخی از مدیران اصولا اعتقادی به اقتصاد مقاومتی ندارند.
وی در خصوص تامین مالی پروژه ها از منابع داخل کشور، گفت: اگر وزارت نفت سرمایه ای را از طریق تامین مالی داخلی دریافت کند، تضمین بازگشت سود و اصل آن سرمایه بر عهده وزارت نفت است. این مستلزم این خواهد بود که وزارت نفت مدیریت بسیار قوی روی این سرمایه ها داشته باشد. به عنوان مثال با سرمایه گذاری هایی که در توسعه فازهای پارس جنوبی و هر یک از میادین دیگر در خشکی و دریا انجام می شود، بتواند اصل و سود منابع را برگرداند.
این کارشناس مدیریت در حوزه نفت و گاز با بیان این موضوع که طرف خارجی سرمایه را می آورد و ریسک سرمایه گذاری آن را هم برعهده می گیرد، گفت: در واقع این وزارت نفت است که باید مدیریت پروژه و بازگشت اصل و فرع سرمایه را انجام دهد؛ اما در حال حاضر به طرف خارجی می گوید که پولتان را بیاورید و از محل عایدات آن میدان با عملکرد خودتان فعالیت کنید.
وی با تاکید بر این نکته که برای پیشرفت و سود حداکثری در پروژه های نفت و گاز، نیاز به سرمایه گذاری توامان از منابع داخلی و خارجی داریم، گفت: من معتقدم که برای تامین سرمایه از داخل، نیاز به مدیریت قوی در این زمینه داریم چراکه بایستی بتوانیم از این منابع مالی، سود آوری داشته باشیم.
اعتقاد به استفاده از سرمایه های داخلی وجود ندارد
علیخانی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود تاکید وزارت نفت مبنی بر تامین داخلی ۱۳۰ میلیارد دلار از مجموع ۲۰۰ میلیارد دلار پروژه نفت وگاز، قدمی در این راستا برداشته نشده است، گفت: یک دلیل آن این می تواند باشد که اساسا عده ای، اعتقادی به سرمایه های داخلی ندارند و در پی این نیستند که سرمایه هایی که در بانک ها و یا مشاغل واسطه ای تجمع پیدا کرده است را در گردش اقتصاد ملی وارد کنند و عایدات آن به خود مردم و صنایع ما باز گردد.
وی ادامه داد: بخش دیگری از این مسئله به این باز می گردد که بایستی توانایی مدیریتی در این زمینه وجود داشته باشد. زماین که سازمانی جذب سرمایه را انجام می دهد، متولی مدیریت و بازپرداخت سرمایه آن سازمان خواهد بود. سهل الوصول ترین راه برای اینکه سو مدیریت های مالی و راهبردی پوشش گذاشته شود، این است که سرمایه گذار خارجی بیاید.
این تحلیلگر دیپلماسی انرژی استفاده از منابع داخلی را نیازمند یک سری از زیرساخت ها دانست و افزود: از آن جمله، اعتماد بخش خصوصی و سرمایه گذاران به دولت و نظام سیاسی است. در واقع اعتماد مردم و بخش عمومی، یک سرمایه بزرگ برای یک نظام سیاسی است که بتواند از این ظرفیت در بخش های مختلف به خصوص در اقتصاد بهره گیرد.
وی با اشاره به اهمیت حضور مردم در اقتصاد یک کشور، گفت: زمانی که یک سرمایه گذار خارجی می خواهد وارد فضای سرمایه گذاری بین المللی شود، در ابتدا نگاه می کند که اعتماد مردم آن کشور به اقتصاد ملی شان چه میزان است؟
سرمایه گذاری خارجی در کنار تحریم خطرناک است
علیخانی با بیان این موضوع که کشور ما با تهدیدات و تحریم های آمریکا مواجه است، گفت: به نظر من در سطح بین الملل با توجه به مواردی که ترامپ دنبال می کند، رفتار اروپا نشان داده که معمولا همگامی با سیاست های ایالات متحده را داشته اند.
وی افزود: بنابراین فضا از نظر سرمایه گذاری خیلی به سود ایران نیست.
علیخانی ادامه داد: در مورد اخیر هم که قرارداد خارجی با توتال بسته شده است، اگر ما توتال را به صورت بلند مدت و ۲۰ ساله در عایدات میدان شریک نمی کردیم، این اتفاق نمی افتاد. برخی می گویند که در این قرارداد، مشارکت در تولید نیست ولی آنچه که مشخص است این است که بین میزان عایدات از میدان و میزان سود توتال، رابطه مستقیم برقرار است.
لزوم مدیریت داخلی پروژه های کلان نفتی
این کارشناس مدیریت در حوزه نفت و گاز در پایان راه حل مشکلات موجود در حوزه سرمایه گذاری نفت و گاز در کشور را تقویت و به کارگیری توان مدیریت داخلی در پروژه های کلان حوزه نفت در کنار استفاده همزمان از سرمایه داخلی و خارجی دانست و افزود: با مدیریت داخلی پروژه ها و مدیریت ریسک سرمایه گذاری، علاوه بر اینکه از سرمایه و فناوری خارجی استفاده می شود، سود بیشتری نیز عاید کشور می شود.
