به گزارش مسیر اقتصاد امسال ۶۰ امین سالی است که حداقل حقوق و دستمزد بر اساس میزان تورم محاسبه میشود. نحوه محاسبه حداقل دستمزد به این صورت است که بر اساس تورمِ هر سال، مقداری متناسب با آن برای افزایش حداقل حقوق و دستمزد سال بعد تعیین میشود.
شاخص تورم نشاندهنده افزایش سطح عمومی قیمت مصرفکننده است. در محاسبه تورم از ۳۷۰ قلم کالا که بیشترین میزان استفاده از آن وجود دارد، استفاده میشود.
در حال حاضر محاسبه تورم توسط بانک مرکزی و مرکز آمار انجام میشود و تورم اعلامی این دو سازمان اکثر اوقات اختلاف یکی دو درصدی دارد. این اختلاف نیز به این خاطر است که هر یک از دو سازمان وزنهای متفاوتی را به کالاهای استفادهشده در تورم میدهند و البته سال پایه متفاوتی دارند.
بررسی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در ۳۰ سال گذشته نشان می دهد که قیمت میانگین سبد مصرفی طی این مدت ۱۶۰ برابر شده است. در واقع بر اساس جدول شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی، بهطور متوسط هر ۴ تا ۵ سال یکبار قیمت کالاها افزایش دو برابری داشتهاند؛ یعنی قیمت یک کالای ۱۰۰۰ تومانی که در سال ۱۳۶۷ خریداری میکردید، در سال ۱۳۹۳ معادل ۱۲۸۰۰۰ تومان و در سال ۱۳۹۶ نیز ۱۶۰۰۰۰ تومان قیمت دارد.
با این وجود به نظر می رسد که حداقل دستمزد کارگران که هر ساله توسط دولت اعلام می شود، افزایش کمتری نسبت به تورم و هزینه سبد مصرفی مردم داشته است.
در واقع طبق جدول زیر، تا سال ۱۳۹۰ حداقل حقوق معادل یا کمی بیشتر از میزان تورم افزایش داشته است. اما از سال ۱۳۹۰ به بعد میزان افزایش حداقل دستمزد کمتر از تورم بوده است. محاسبات نشان می دهد برای اینکه نسبت به سال ۱۳۹۰ میزان افزایش حداقل حقوق و دستمزد با تورم برابری کند، باید در سال ۱۳۹۶ حداقل حقوق یک میلیون و ۸۰ هزار تومان تعیین میشد.
سال | شاخص بهای کالا وخدمات مصرفی | تورم | حداقل حقوق ماهیانه (تومان) |
۱۳۹۵ | ۲۴۸.۰۱ | ۹.۰ | ۸۱۲۱۶۴ |
۱۳۹۳ | ۲۰۳.۲۴ | ۱۵.۶ | ۶۰۸۹۰۰ |
۱۳۹۰ | ۱۰۰ | ۲۱.۵ | ۳۳۰۳۰۰ |
۱۳۸۶ | ۵۲.۷۴ | ۱۸.۴ | ۱۸۳۰۰۰ |
۱۳۸۱ | ۲۷.۰۷ | ۱۵.۸ | ۶۹۸۴۶ |
۱۳۷۶ | ۱۳.۱۴ | ۱۷.۳ | ۲۵۴۴۶ |
۱۳۷۳ | ۶.۰۹ | ۳۵.۲ | ۱۱۶۸۲ |
۱۳۷۰ | ۲.۹۵ | ۲۰.۷ | ۵۰۰۱ |
۱۳۶۶ | ۱.۴۸ | ۲۷.۷ | ۲۲۸۰ |
مأخذ: آمارهای بانک مرکزی، مرکز آمار
این درحالیست که شورای عالی کار حداقل حقوق و دستمزد را برای سال ۱۳۹۶ معادل ۹۲۹۹۳۱ تومان اعلام کرده است. بر این اساس توانایی خرید کارگران در ۶ سال گذشته ۱۵۰ هزار تومان کاهش داشته است.
در دو سال اخیر میزان افزایش حداقل دستمزد بیشتر از میزان تورم بوده است؛ و انتظار میرود اگر همین روند تداوم داشته باشد، این اختلاف در حداقل دستمزد و تورم کمتر شده و به نقطهای برسد که قدرت خرید مردم به قدرت خرید سال ۱۳۹۰ برسد.