به گزارش مسیر اقتصاد براساس سرانه سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت به طور متوسط هر ایرانی باید روزانه ۶۴ گرم گوشت سفید (مرغ) مصرف نماید. این میزان مصرف به طور سالانه ۲۴ کیلوگرم گوشت مرغ به ازای هر فرد خواهد شد. بنابراین گوشت مرغ جزء محصولات پروتئینی مهم در سبد غذایی مردم محسوب می‌شود و تامین کننده منابعی همچون پروتئین، اسیدهای آمینه ضروری، آهن، روی و ویتامین B در رژیم غذایی انسان‌ها است.
جوجه‌یک‌روزه گوشتی یکی از اساسی‌ترین نهاده‌های تولید در صنعت مرغداری به عنوان تامین کننده گوشت مرغ مورد نیاز کشور است. براساس نمودار ۱[۱] سالانه به طور متوسط بیش از ۱.۲ میلیارد قطعه جوجه گوشتی در کشور تولید و پرورش داده می‌شود.
مطابق با شکل ۱ تولید جوجه گوشتی وابسته به سه حلقه مرغ لاین، مرغ اجداد و مرغ مادر است. دراین میان مرغ لاین هسته اصلی اصلاح نژادی برای تولید جوجه گوشتی است. در حال حاضر این تکنولوژی تنها در اختیار چند کشور محدود قرار دارد که ایران نیز جزء این کشورها محسوب می‌شود.
سیاست‌های انحصاری و هزینه‌ها بالای تحقیقات شرکت‌های اصلاح نژادی را به ۲ شرکت کاهش داد
بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۲ تعداد شرکت‌های اصلاح نژادی در سطح جهان ۱۰ شرکت بوده‌اند اما به علت سیاست‌های انحصاری و همچنین هزینه‌های بالای اصلاح نژادی از سال ۲۰۱۷ تعداد این شرکت‌ها به ۲ شرکت اصلاح نژادی به نام‌های آویاژن و کاب کاهش پیدا کرد.
این دو شرکت هرگز اجازه صادرات مرغ لاین را نمی‌دهند و صرفا با صادرات مرغ اجداد به جوامع جهانی به صورت غیر مستقیم جوجه‌یک‌روزه گوشتی مورد نیاز کشورها را تامین می‌کنند.
۹۰ درصد بازار جوجه یک روزه کشور در اختیار ۲ شرکت آویاژن و کاب
مطابق با نمودار ۲[۲] سهم سویه‌های مختلف در بازار جوجه‌یک‌روزه ایران در سال ۱۴۰۰ مشخص است. براین اساس در حال حاضر سویه‌های پرورشی موجود در ایران شامل راس، آربوراکرز، کاب و آرین است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد سویه راس و آربرواکرز متعلق به یک شرکت چند ملیتی(آمریکا، انگلستان و آلمان) به نام آویاژن است و سویه کاب نیز متعلق به شرکت فرانسوی به نام کاب است. بر این اساس بیش از ۹۰ درصد از بازار جوجه یک روزه کشور از طریق واردات مرغ اجداد از کشور‌های غربی تامین می‌شود.
در این میان سویه آرین متعلق به کشور ایران است. این سویه در سال ۱۳۷۱ با همکاری یک شرکت هلندی به نام یوری‌یبرید وارد کشور شد.
لزوم ارتقاء سهم بازار سویه داخلی آرین برای حفظ و تامین امنیت غذایی کشور
در حالی که تا اوایل دهه ۸۰ سهم سویه آرین در بازار داخلی بیش از ۸۰ درصد بود اما از اواسط دهه ۸۰ سهم این سویه بتدریج کاهش پیدا کرد به طوری که در دهه ۹۰ سهم سویه آرین در بازار داخلی به صفر رسید.
اما از سال ۱۳۹۸ به علت تحریم‌های ایالات متحده امکان واردات مرغ اجداد مورد نیاز کشور فراهم نشد؛ این مسئله امکان ناامنی غذایی را در کشور فراهم می‌کرد؛ در نهایت همین اتفاق توجهات مسئولین را به سویه داخلی آرین جلب کرد، به طوری که زمینه افزایش سهم بازار سویه آرین نیز فراهم شد.
بنابراین با توجه به این که دو شرکت بزرگ اصلاح نژادی آویاژن و کاب که ماهیت غربی دارند و مطابق با سیاست‌های خارجی ایالات متحده عمل می‌کنند و از طرفی سابقه تحریم و عدم واردات به موقع مرغ اجداد به کشور نیز وجود دارد؛ ضروریست دولت اقداماتی را در جهت ارتقاء سهم بازار سویه داخلی آرین در دستور کار قرار دهد تا از میزان وابستگی کشور به واردات مرغ اجداد کاسته شود.
پینوشت:
[۱] و [۲] انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه و سامانه سماصط
منبع:
انتهای پیام/ کشاورزی
