مسیر اقتصاد/ مالیات يكي از اصلي‌‌ترين ابزارها در راستاي تعديل ثروت، توزيع مجدد درآمد، توسعه و بازسازي و نيز برقراري عدالت در جامعه محسوب مي‌شود. برخورداری کافی و جامع از اطلاعات اقتصادی از پیش‌نیازهای کارآمدی نظام مالیاتی است. سامانه جامع مالیاتی کوشش حاکمیت از سالیان گذشته برای دستیابی به اطلاعات اقتصادی و هوشمندسازی نظام مالیاتی است.
چهار بخش کلیدی سامانه جامع مالیاتی
سامانه جامع اطلاعات مالیاتی به عنوان مرجع جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی برای اخذ مالیات، از چهار بخش کلیدی تشکیل شده است که شرح هر یک در ادامه خواهد آمد:
- پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی
- پورتال خدمات الکترونیکی مالیاتی
- سامانه مدیریت فرایندهای درون سازمانی مالیاتی
- سامانه مدیریت ریسک و انتخاب الکترونیک برای حسابرسی
پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی مسئول جمع‌آوری و پردازش اولیه اطلاعات
این پایگاه شامل اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی ازجمله مواردی نظیراطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، سرمایه‌ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی که براساس احکام موضوع مواد ۱۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم [۱](اصلاحیه سال ۱۳۹۴) در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد شده است.
این پایگاه اطلاعات مورد نیاز فرایند حسابرسی رایانه ای را جمع آوری و در اختیار دیگر اجزای سامانه قرار می دهد و در حال حاضر دارای بیش از ۱.۲ میلیارد رکورد اطلاعاتی برای رصد مبادلات بانکی، تجاری، گمرکی و … است.
ابتدا اطلاعات از وزارتخانه‌ها، موسسات و نهادهای دولتی، شهرداری‌ها، نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر اشخاص حقوقی اعم از دولتی و غیر دولتی دریافت می شود و سپس اطلاعات، به منظور پردازش، در اختیار موتور ریسک و نرم افزار جامع مالیاتی (سنیم) قرار می گیرد.
سامانه های اصلی پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی
مبنای انجام فرایند های حسابرسی و شناسایی مودیان جدید اطلاعات موجود در این پایگاه است که از چهار بخش اصلی برای اجرای فرایندهای حسابرسی مالیاتی استفاده می کند.
- سامانه جستجوی اطلاعات مالیاتی مودیان هم اکنون بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون رکورد اطلاعاتی را دربردارد. این سامانه جستجوی اطلاعات یک مودی در بخش درون و برون‌سازمانی را در کمترین زمان ممکن و همچنین استخراج سوابق مودی در تمامی منابع مالیاتی و اطلاعات دریافتی از خارج سازمان را فراهم می‌سازد.
- سامانه پالایش و الحاق اطلاعات به پرونده‌های مالیاتی، دومین سامانه‌ای است که با این پایگاه در ارتباط است. از طریق این سامانه، امکان کدگذاری اطلاعات دریافتی، ویرایش اطلاعات، الحاق اتوماتیک اطلاعات به پرونده مالیاتی و گزارش‌گیری از اطلاعات فراهم میشود.
- سامانه بررسی و پیگیری تشکیل پرونده مودیان شناسایی شده نیز امکان تطابق سیستمی اطلاعات با پرونده‌های مالیاتی و استخراج اطلاعات فاقد پرونده، بررسی اطلاعات دریافتی، بارگذاری اطلاعات و گزارش‌گیری کنترلی و مدیریتی را ایجاد می‌کند.
- در نهایت، سامانه بررسی تراکنش‌های بانکی مشکوک نیز امکان دریافت اطلاعات تراکنش‌های بانکی مشکوک، بارگذاری اطلاعات در سامانه و الصاق به پرونده‌های مالیاتی و تهیه گزارش‌های مدیریتی و نظارتی را ایجاد می‌کند.
انجام تمام تکالیف مالیاتی با استفاده از درگاه خدمات الکترونیکی مالیاتی
تمامی خدمات غیر حضوری مودیان مالیاتی به وسیله درگاه خدمات الکترونیکی مالیاتی انجام می شود. خدمات این درگاه عبارت است از:
- ثبت نام و تکمیل پرونده الکترونیک مالیاتی
- پرداخت برخط قبوض مالیاتی و صدور قبض مالیاتی جدید
- استعلام اظهارنامه پلمپ دفاتر تجاری
- استعلام بدهکاری مالیاتی
- درخواست رفع محدودیت تبصره ۴ ماده ۱۸۶[۲]
- ثبت و مدیریت سامانه های فروشگاهی و پوزهای بانکی
- ثبت مشمولیت ارزش افزوده
- استعلام رفع تعهد ارزی صادر کنندگان
- درخواست ارسال اطلاعات اظهارنامه به سازمان‌ها
- درخواست استفاده از ابلاغ الکترونیک و نمایش اوراق
سامانه مدیریت فرایندهای درون سازمانی مالیاتی
سامانه مدیریت فرآیندهای درو سازمانی مالیاتی با استفاده از نرم‌افزار اریس[۳] (سنیم) با دریافت اطلاعات از بانک اطلاعات مودیان مالیاتی شروع به راستی آزمایی اظهارنامه‌‌ها می‌کند. نرم افزار اریس اطلاعات خودرا از اطریق پورتال خدمات الکترونیک و پایگاه اطلاعات مودیان دریافت می کند و دارای ۱۴ ماژول اصلی به شرح زیر است:
- ثبت نام
- پردازش اظهارنامه
- حسابرسی
- اعتراضات
- حسابداری
- خدمات مؤدیان
- بایگانی
- شکایات
- دسته خدمات مؤدیان
- اجرائيات
- دسته بایگانی
مؤدیانی‌كه اظهارنامه آنها در این نرم افزار بارگذاری میشود، با کمک موتور ریسک یا مشمول تأیيد اظهارنامه از سوی سازمان امور مالياتی میشوند یا اطلاعات اظهارنامه آنها با بانک اطلاعاتی سازمان مغایرت دارد، و در درجه بالای ریسک طبقه بندی میشوند.
نحوه کارکرد سامانه مدیریت ریسک و انتخاب الکترونیک برای حسابرسی
موتور ریسک یکی از اجزای مهم «سنیم» است. هم اکنون موتور ریسک در حال گذراندن مراحل آزمایشی است. مودیانی که اظهارنامه آنها با بانک اطلاعات مالیاتی مغایرت داشته باشد توسط این موتور پرریسک قلمداد شده و پرونده را برای حسابرسی بیشتر در درجه پرخطر طبقه بندی می کند. چنانچه اطلاعات وارده به بانک اطلاعاتی ناقص و یا با تاخیر فرستاده شود طبیعتا موتور ریسک توانایی طبقه بندی صحیح و هوشمند اظهارنامه های مالیاتی را نخواهد داشت.
پینوشت:
[۱] به سازمان امور مالیاتی کشور اجازه داده میشود برای اشخاص حقیقی و حقوقی کارت اقتصادی شامل شماره اقتصادی صادر کند. اشخاص حقیقی و حقوقی که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به اخذ کارت اقتصادی میشوند، مکلفاند بر اساس دستورالعملی که توسط سازمان مزبور تهیه و اعلام میشود، برای انجام دادن معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی مربوط را در صورتحساب‌ها و فرم‌ها و اوراق مربوط درج نموده و فهرست معاملات خود را به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنند.
[۲] سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است فهرست اشخاص حقوقی را که طی پنج سال فاقد فعالیت تلقی میشوند به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام کند. سازمان مذکور مکلف است از تاریخ اعلام سازمان امور مالیاتی کشور ثبت هر گونه تغییرات در مورد این اشخاص را منوط به أخذ مفاصاحساب مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشورکند
[۳] Eris
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
