مسیر اقتصاد/ صندوق راه ابریشم در کنار بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا، مهم‌ترین نهادهای مالی مرتبط با طرح جاده ابریشم جدید چین هستند. صندوق راه ابریشم در سال ۲۰۱۴ و با ۴۰ میلیارد دلار سرمایه اولیه به عنوان یک شرکتِ با مسئولیت محدود (Ltd) در چین به ثبت رسید.
تامین مالی این صندوق توسط «اداره دولتی مبادلات ارز خارجی» با ۶۵ درصد، «شرکت سرمایه‌گذاری چین» با ۱۵ درصد، «بانک صادرات-واردات چین» با ۱۵ درصد و «بانک توسعه چین» با ۵ درصد از کل سرمایه اولیه صندوق، انجام گرفته است.
ساختار و اهداف صندوق راه ابریشم
حقوق و تکالیف سهامداران این شرکتِ با مسئولیت محدود، همان است که در «قانون شرکت» چین مصوب ۱۹۹۴ بیان شده است.(۱) صندوق راه ابریشم از یک هیأت نظارت و یک تیم مدیریت منطبق با قانون اخیر تشکیل شده که در رأس آن‌ها، هیأت مدیره قرار دارد.
کارویژه اصلی این نهاد چینی، سرمایه‌گذاری و حمایت مالی از همکاری‌های تجاری-اقتصادی و نیز توسعه ارتباطات میان کشورها در قالب پروژه‌های مرتبط با طرح جاده ابریشم جدید می‌باشد. پروژه‌های مذکور مواردی از قبیل طرح‌های زیرساختی، پروژه‌های صنعتی و توسعه منابع و انرژی‌ها را در بر می‌گیرد.
از جمله اهداف دیگر صندوق راه ابریشم، همکاری با شرکت‌ها و موسسات مالی داخلی و بین‌المللی و در نهایت، رونق اقتصادی چین و دیگر کشورهای فعال در طرح جاده ابریشم موسوم به «یک کمربند، یک راه»، بیان شده است.
این صندوق چگونه از پروژه‌ها حمایت می‌کند؟
طبق اظهارات رسمی مقامات چینی از جمله شی جین پینگ، رئیس‌جمهور این کشور، صندوق راه ابریشم به دنبال شکستن موانع ارتباطی در همکاری‌های تجاری-اقتصادی است و هدف حمایتی این صندوق، شرکت‌ها بوده و افراد را شامل نمی‌شود.
این صندوق از زمان ایجاد تا به امروز، در پروژه‌های متعددی سرمایه‌گذاری کرده است. با این حال، برخی کارشناسان، عملکرد واقعی صندوق راه ابریشم در سرمایه‌گذاری را به کوه یخ تشبیه می‌کنند. بدین معنا که پروژه‌های رسانه‌ای شده، بخش کوچکی از سرمایه‌گذاری‌های این نهاد چینی در کشورهای مختلف را در بر گرفته و موارد بسیاری از آن‌ها، در حد گمانه‌زنی باقی مانده‌اند. علت این امر را نیز می‌توان در شروط خاص قراردادها، وضعیت بازپرداخت وام‌ها، حفظ محرمانه بودن منابع مالی و یا در خوشبینانه‌ترین حالت، جلوگیری از فساد جستجو کرد.
سرمایه‌گذاری این صندوق، عمدتاً به دو صورت کلی «تامین مالی پروژه‌ها از طریق اعطای وام» و یا «خرید سهام عرضه شده توسط شرکت‌ها» انجام می‌گیرد و بر پروژه‌های مرتبط با زیرساخت‌ها، انرژی، صنعتی سازی و همکاری‌های مالی در کشورهای حوزه جاده ابریشم جدید تمرکز دارد.
برخی از پروژه‌های مورد حمایت صندوق راه ابریشم
یکی از نخستین سرمایه‌گذاری‌های صندوق راه ابریشم، در سال ۲۰۱۵ و در ارتباط با مجموعه پروژه‌های اجرایی چین در پاکستان موسوم به «سی‌پِک» به انجام رسید. به موجب این پروژه، صندوق راه ابریشم به میزان ۱.۶۵ میلیارد دلار در ساخت نیروگاه برق‌آبی ۷۲۰ مگاواتی کاروت (Karot)، واقع در شرق اسلام‌آباد، سرمایه‌گذاری کرده است. پیش‌بینی شده این پروژه که بخشی از پروژه عظیم دالانِ اقتصادی چین و پاکستان است تا سال ۲۰۲۱ به بهره برداری برسد.
از جمله دیگر سرمایه‌گذاری‌های مهم صندوق راه ابریشم، می‌توان به خرید ۹.۹ درصد از سهام ابرپروژه نیروگاه گاز طبیعی یامال (Yamal) در روسیه اشاره کرد. این پروژه ۲۷ میلیارد دلاری که تامین مالی آن علی‌رغم تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه انجام شد، زمان انتقال گاز مایع از مسیر اروپا و کانال سوئز را نصف کرده و باعث می‌گردد کشتی‌های حامل گاز مایع، ظرف ۱۵ روز به چین برسند.
در خصوص یکی از تازه‌ترین اقدامات صندوق راه ابریشم می‌توان از شریک شدن این صندوق در سهام پروژه «بسترسازی برای انرژی‌های تجدید پذیر» در عربستان سعودی نام برد. به موجب این قرارداد، صندوق راه ابریشم، ۴۹ درصد از سهام پروژه مذکور را از شرکت آکوا پاور (ACWA Power) خریداری نموده است.
پینوشت:
(۱) قانون شرکت (The Company Law)، قانونی مصوب ۱۹۹۴ در کشور چین است که قواعد مرتبط با شرکت‌های سهامی و شرکت‌های با مسئولیت محدود را بیان می‌کند. این قانون تاکنون دو بار مورد اصلاح قرار گرفته که آخرین مورد آن به سال ۲۰۱۸ برمی‌گردد.
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
