به گزارش مسیر اقتصاد با توجه به گذشت بیش از ۱۹ سال از ابلاغ سیاست‌های کلی انرژی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام بازنگری این سیاست‌ها را در دستور خود قرار داده است.
روز دوشنبه ۵ بهمن، کمیته انرژی کمیسیون زیربنایی و تولیدی مجمع تشخیص مصلحت نظام با دعوت از پژوهشکده‌ها، اندیشکده‌ها، کارشناسان و خبرگان بخش انرژی کشور طی جلسه‌ای به تشریح اقدامات انجام‌شده توسط این کمیته پرداخت. همچنین در این جلسه، اندیشکده‌ها و کارشناسان بخش انرژی به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند.
سیاست‌های کلی نظام در زمینه‌ی «انرژی»
پیش از این سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش انرژی در سال ۱۳۷۹ به قوای سه‌گانه ابلاغ شد که مشتمل بر بندهای زیر است:
الف ـ سیاست‌های کلی نفت و گاز
۱ ـ اتخاذ تدابیر و راهکارهای مناسب برای گسترش اکتشاف نفت و گاز و شناخت کامل منابع کشور
۲ ـ افزایش ظرفیت تولید صیانت‌شده‌ی نفت متناسب با ذخایر موجود و برخورداری کشور از افزایش قدرت اقتصادی و امنیتی و سیاسی.
۳ ـ افزایش ظرفیت تولید گاز، متناسب با حجم ذخایر کشور به منظور تأمین مصرف داخلی و حداکثر جایگزینی با فرآورده‌های نفتی.
۴ ـ گسترش تحقیقات بنیادی و توسعه‌ای و تربیت نیروی انسانی و تلاش برای ایجاد مرکز جذب و صدور دانش و خدمات فنی ـ مهندسی انرژی در سطح بین‌الملل و ارتقاء فن‌آوری در زمینه‌های منابع و صنایع نفت و گاز و پتروشیمی.
۵ ـ تلاش لازم و ایجاد سازماندهی قانونمند برای جذب منابع مالی مورد نیاز (داخلی و خارجی) در امر نفت و گاز در بخشهای مجاز قانونی.
۶ ـ بهره برداری از موقعیت منطقه‌ای و جغرافیایی کشور برای خرید و فروش و فرآوری و پالایش و معاوضه و انتقال نفت و گاز منطقه به بازارهای داخلی و جهانی.
۷ ـ بهینه‌سازی مصرف و کاهش شدت انرژی.
۸ ـ جایگزینی صادرات فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی.
ب ـ سیاست‌های کلی سایر منابع انرژی
۱ ـ ایجاد تنوع در منابع انرژی کشور و استفاده از آن با رعایت مسائل زیست محیطی و تلاش برای افزایش سهم انرژیهای تجدیدپذیر با اولویت انرژیهای آبی.
۲ ـ تلاش برای کسب فن‌آوری و دانش هسته‌ای و ایجاد نیروگاههای هسته‌ای به منظور تأمین سهمی از انرژی کشور و تربیت نیروهای متخصص.
۳ ـ گسترش فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی در امور انرژیهای گداخت هسته‌ای و مشارکت و همکاری علمی و تخصصی در این زمینه.
۴ ـ تلاش برای کسب فن‌آوری و دانش فنی انرژیهای نو و ایجاد نیروگاه‌ها از قبیل با دی و خورشیدی و پیلهای سوختی و زمین گرمایی در کشور.
پیشنهاد اصلاح سیاست‌های کلی انرژی به مجمع تشخیص مصلحت نظام
پیش از این شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی در بهمن ماه سال گذشته و در جریان پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، کتابچه «مسیر انرژی ایران را منتشر نمود. در این کتابچه ابتدا رویکرد ایران در بخش انرژی ارائه شده است؛ سپس بر اساس این رویکرد، ۳۳ اقدام جهت تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش انرژی پیشنهاد و تشریح شده و در نهایت بر اساس این اقدامات، سیاست های کلی نظام در بخش انرژی ارائه شده است.
در این کتابچه پیشنهاد شده است که سیاست های کلی نظام در بخش انرژی اصلاح شود؛ بر این اساس منطبق بر آنچه در کتابچه آمده، متنی پیشنهادی در این زمینه ارائه شده که به شرح زیر است:
بر اساس شرایط جغرافیایی و مزایای جمهوری اسلامی ایران در در دسترسی به منابع نفت و گاز، رویکرد کشور در بخش انرژی عبارت است از «استفاده از نفت به عنوان ماده خام و خوراک زنجیره ارزش»، «استفاده از گاز به عنوان نهاده (سوخت) فعالیت های اقتصادی» و «استفاده از موقعیت جغرافیایی کشور به منظور توسعه تجارت منطقه‌ای انرژی». این موارد در کنار اصول اقتصاد مقاومتی یعنی «درونزایی»، «برونگرایی» و «مردم محوری»، مبنای برنامه‌های کشور در بخش انرژی خواهد بود.
بدین ترتیب، سیاست های کلی نظام در بخش انرژی در ۶ دسته عبارت است از:
الف) ساختار اداره بخش انرژی
۱- ایجاد یکپارچگی در نظام اداره بخش انرژی از طریق وزارت انرژی و نهاد تنظیم‌گر مستقل
۲- تفکیک نقش‌های حاکمیتی و غیرحاکمیتی در بخش انرژی و خروج دولت از تصدّی‌گری در فعالیتهای غیرحاکمیتی
ب) تأمین انرژی
۱- اولویت دادن به توسعه میادین مشترک با تاکید بر میادین گازی
۲- استفاده از قراردادهای مشارکتی برای توسعه میادین با پیچیدگی و ریسک بالا
۳- افزایش بازده برداشت از میادین نفتی از طریق
- اولویت دادن به تزریق گاز میادین تحت تزریق نسبت به سایر مصارف گاز
- بازیافت مستمر و منظم گازهای همراه نفت
۴- بهبود صرفه اقتصادی تولید برق از طریق افزایش ضریب بار شبکه با تاکید بر کاهش اوج مصرف
۵- افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور از طریق اعطای تضمین دولتی به سرمایه گذاران داخلی
۶- تنوع بخشی به سبد عرضه انرژی از طریق افزایش سهم انرژی بادی و زیست توده
ج) تجارت انرژی
۱- متنوع‌سازی روش های فروش منابع انرژی با تاکید بر عرضه مستمر و منظم نفت خام، میعانات گازی و فرآورده های نفتی در بورس انرژی
۲- استفاده از ظرفیت جغرافیایی کشور به منظور توسعه تجارت منطقه‌ای انرژی از طریق
- ایجاد شبکه به هم پیوسته برق منطقه ای
- خرید نفت خام و گاز از کشورهای منطقه و فروش به کشورهای متقاضی
- صادرات گاز از طریق خط لوله به کشورهای منطقه
- ایجاد قطب بانکرینگ خلیج فارس
د) زنجیره ارزش
۱- توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی کشور در سواحل جنوبی با استفاده از سرمایه های داخلی
۲- تکمیل زنجیره ارزش با اولویت نفت خام بر اساس مزیت های جغرافیایی کشور از طریق ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری در انتهای زنجیره
ه) مصرف انرژی
۱- حذف یارانه پنهان انرژی مشترکین پرمصرف در بخش خانگی
۲- هدفمند کردن یارانه های بنزین از طریق اعطای سهمیه برابر مصرف به هر ایرانی
۳- تنوع بخشی به سبد مصرف انرژی در بخش حمل و نقل با تاکید بر توسعه مصرف گاز طبیعی فشرده شده
۴- بهینه سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان با قاعده گذاری از طریق برچسب انرژی
و) تامین مالی و زنجیره تامین
۱- توانمندسازی شرکت های اکتشاف و تولید داخلی از طریق اعطای مدیریت عملیات توسعه میادین به آنها
۲- تامین مالی مردمی پروژه های کلان بخش انرژی با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه
۳- استفاده از توان شرکت های داخلی در کسب و کارها و پروژه‌های بخش انرژی از طریق
- ایجاد زیرساخت‌های هوشمند شناسایی توانمندی های داخلی
- تسهیل روش های تامین مالی از منابع داخلی
نسخه الکترونیکی کتابچه از اینجا قابل دریافت است.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
